ਗਿਲਗਿਤ-ਬਾਲਟੀਸਤਾਨ ਨੂੰ ਸੂਬੇ ਦਾ ਦਰਜਾ ਦੇਵੇਗਾ ਪਾਕਿਸਤਾਨ, ਮਿਲਣਗੇ ਅਧਿਕਾਰ
09/20/2020 6:51:09 PM
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ — ਹਾਲ ਹੀ ਵਿਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀਆਂ ਵਿਰੋਧੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਇਮਰਾਨ ਖਾਨ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਗਿਲਗਿਤ ਬਾਲਟਿਸਤਾਨ (ਜੀ.ਬੀ.) ਲਈ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਪੈਕੇਜ ਬਾਰੇ ਵਿਚਾਰ ਵਟਾਂਦਰੇ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਸੰਸਦ ਦੀ ਸਥਾਈ ਕਮੇਟੀ ਵੱਲੋਂ ਬੁਲਾਏ ਗਏ ਸੈਸ਼ਨ ਦਾ ਬਾਈਕਾਟ ਕਰਨ ਦੀ ਸਲਾਹ ਮਸ਼ਵਰਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਨੂੰ ਅਸਫਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਇਮਰਾਨ ਖਾਨ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਇਹ ਹਾਰ ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ਹੋਈ ਹੈ ਜਦੋਂ ਜੀ.ਬੀ. ਵਿਚ ਆਮ ਚੋਣਾਂ ਨਵੰਬਰ 2020 ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਅਗਾਮੀ ਚੋਣਾਂ ਵਿਚ ਜਿੱਤ ਦੀ ਗਰੰਟੀ ਦੀ ਸਖਤ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤਹਿਰੀਕ-ਏ-ਇਨਸਾਫ਼ (ਪੀਟੀਆਈ) ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਕੋਈ ਕਸਰ ਬਾਕੀ ਨਹੀਂ ਛੱਡ ਰਹੀ। ਬਿਆਨਬਾਜ਼ੀ ਦੇ ਦਾਅਵਿਆਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੀ.ਬੀ. ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਪੰਜਵਾਂ ਸੂਬਾ ਬਣਨਾ ਤੈਅ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਇਮਰਾਨ ਖਾਨ ਜੀਬੀ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਪਾਰਟੀ ਲਈ ਸਤਿਕਾਰ ਯੋਗ ਉਮੀਦਵਾਰ ਵੀ ਨਹੀਂ ਲੈ ਸਕਦੇ। ਕਈ ਉਮੀਦਵਾਰ ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਪੀਟੀਆਈ ਦੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਬਣਨ ਬਾਰੇ ਸੋਚ ਰਹੇ ਸਨ, ਹੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵੀ ਆਜ਼ਾਦ ਉਮੀਦਵਾਰ ਵਜੋਂ ਚੋਣ ਲੜਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਵੋਟਰ ਸੂਚੀ ਦੀ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਹੇਰਾਫੇਰੀ, ਚੋਣਾਂ ਦੀ ਤਰੀਕ ਨਵੰਬਰ ਤੱਕ ਲਈ ਮੁਲਤਵੀ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਬਰਫਬਾਰੀ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਸੜਕਾਂ 'ਤੇ ਰੋਕ ਲੱਗ ਜਾਣ ਕਾਰਨ ਦੂਰ ਦੁਰਾਡੇ ਦੇ ਪੋਲਿੰਗ ਸਟੇਸ਼ਨਾਂ ਵੱਲ ਵੋਟਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਘੱਟ ਹੋਣਾ। ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇਹ ਕੁਝ ਚਾਲਾਂ ਹਨ।
ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਕਬਜ਼ੇ ਵਾਲੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿਚ ਆਮ ਚੋਣਾਂ ਦੌਰਾਨ ਮਾੜੀ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਪੀਟੀਆਈ ਦੀ ਲੋਕਪ੍ਰਿਅਤਾ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਏਗੀ। ਇਸ ਨਾਲ ਖੇਤਰ ਦੀ ਪਾਕਿ ਫੌਜ ਦੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਨੂੰ ਵੀ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
ਗਿਲਗਿਤ-ਬਾਲਟਿਸਤਾਨ 1877 ਤੋਂ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੀ ਸਾਬਕਾ ਰਿਆਸਤ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਕਤੂਬਰ 1947 ਵਿਚ ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਰਾਜ ਉੱਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਹਮਲੇ ਸਮੇਂ ਮਹਾਰਾਜਾ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦਾ ਅਨੁਸਰਣ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਲਈ 27 ਅਕਤੂਬਰ, 1947 ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜਾਂ ਨੂੰ ਸ੍ਰੀਨਗਰ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ 'ਤੇ ਉਤਰਨ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਭਾਰਤੀ ਫੌਜਾਂ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜ ਅਤੇ ਕਬਾਇਲੀ ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਧੱਕਣ ਵਿਚ ਬਹੁਤੀ ਦੇਰ ਨਹੀਂ ਲੱਗੀ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਹਾਰ ਨੇੜੇ ਆਉਂਦੀ ਗਈ, ਮੇਜਰ ਵਿਲੀਅਮ ਬ੍ਰਾਊਨ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਇੱਕ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕਿਰਾਏਦਾਰ ਗਿਲਗੀਤ ਏਜੰਸੀ ਵਿਚ ਤਾਇਨਾਤ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਦੁਆਰਾ ਗਿਲਗਿਤ ਏਜੰਸੀ ਦੇ ਰਾਜਪਾਲ ਬ੍ਰਿਗੇਡੀਅਰ ਘਨਸਾਰਾ ਸਿੰਘ ਵਿਰੁੱਧ ਤਖ਼ਤਾ ਪਲਟਣ ਦਾ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਗਿਲਗਿਤ ਸਕਾਉਟਸ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀ, ਇਸ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਘੇਰਨ ਲਈ ਅਰਧ ਸੈਨਿਕ ਬਲ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਕਮਾਨ ਹੇਠ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਤਖਤਾ ਪਲਟਿਆ ਅਤੇ ਗਿਲਗਿਤ ਏਜੰਸੀ ਦੇ ਸਰਦਾਰਾਂ ਨਾਲ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗਿਲਗਿਟ ਏਜੰਸੀ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਤਬਦੀਲੀ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਜਾਂ ਬਦਲਾਖੋਪੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਦੀ ਚੋਣ ਦਿੱਤੀ। 30 ਅਕਤੂਬਰ, 1947 ਨੂੰ ਸ੍ਰੀਨਗਰ ਵਿਚ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜਾਂ ਦੇ ਉਤਰਨ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਬਾਅਦ, ਮੇਜਰ ਵਿਲੀਅਮ ਬ੍ਰਾਊਨ ਨੇ ਹਰਕਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਏਜੰਸੀ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲ ਲਿਆ। ਉਸ ਸਾਲ 2 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਉਸਨੇ ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਰਾਜ ਦਾ ਝੰਡਾ ਲਹਿਰਾਇਆ ਅਤੇ ਗਿਲਗਿਤ ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ ਵਿਖੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਝੰਡਾ ਬੁਲੰਦ ਕੀਤਾ।