ਪੱਕਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਉਂ ਡਿੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅੰਬ ? ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਕੀਤਾ ਖੁਲਾਸਾ
Thursday, Dec 25, 2025 - 04:17 PM (IST)
ਕਵੀਂਸਲੈਂਡ (ਏਜੰਸੀ)- ਹਰ ਸਾਲ ਅੰਬਾਂ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਉਸ ਵੇਲੇ ਭਾਰੀ ਨੁਕਸਾਨ ਝੱਲਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਫਲ ਪੱਕਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਦਰੱਖਤਾਂ ਤੋਂ ਡਿੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆਈ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਆਰਥਿਕ ਨੁਕਸਾਨ ਘਟੇਗਾ, ਸਗੋਂ ਖੁਰਾਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸੁਧਾਰ ਹੋਵੇਗਾ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਕ੍ਰਿਸਮਸ ਤੇ ਨਵੇਂ ਸਾਲ 'ਤੇ ਕਰਨਾ ਸੀ ਵੱਡਾ ਹਮਲਾ, ਫੜੇ ਗਏ 115 ਲੋਕ
ਸਿਰਫ਼ 0.1 ਫ਼ੀਸਦੀ ਫਲ ਹੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਪਰਿਪੱਕ:
ਖੋਜ ਅਨੁਸਾਰ, ਅੰਬਾਂ ਦੇ ਦਰੱਖਤਾਂ 'ਤੇ ਲੱਗਣ ਵਾਲੇ ਫਲਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਿਰਫ਼ 0.1 ਫ਼ੀਸਦੀ ਹੀ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੱਕ ਕੇ ਤਿਆਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਬਾਕੀ ਦੇ ਫਲ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਡਿੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸੰਸਾਧਨਾਂ ਦੀ ਬਰਬਾਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਅੰਬ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਉੱਚ-ਮੁੱਲ ਵਾਲੀ ਫਸਲ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਹਰ ਸਾਲ 63,000 ਟਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਤਪਾਦਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਆਰਥਿਕਤਾ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 220 ਮਿਲੀਅਨ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆਈ ਡਾਲਰ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਜਲਵਾਯੂ ਤਬਦੀਲੀ, ਸੋਕਾ ਅਤੇ ਲੂ ਕਾਰਨ ਇਹ ਫਸਲ ਲਗਾਤਾਰ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਪੁਲਸ ਵਰਦੀ 'ਚ ਅਦਾਕਾਰਾ ਨੂੰ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਵੀਡੀਓ ਪਾਉਣੀ ਪਈ ਭਾਰੀ, ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਲਿਆ ਨੋਟਿਸ
ਕੀ ਹੈ 'ਕੁਇਟ ਸਿਗਨਲ' (Quit Signal)?
ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਪਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਦਰੱਖਤ ਤਣਾਅ (stress) ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਵਿੱਚ ਹਾਰਮੋਨਲ ਅਸੰਤੁਲਨ ਅਤੇ ਕਾਰਬੋਹਾਈਡ੍ਰੇਟ ਦੀ ਕਮੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਫਲ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੀ ਖੁਰਾਕ ਨਾ ਮਿਲਣ ਕਾਰਨ ਦਰੱਖਤ ਆਪਣੇ ਬਚਾਅ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਫਲ ਡਿੱਗਦੇ ਹਨ। ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ 'ਕੁਇਟ ਸਿਗਨਲ' ਦਾ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਦਰੱਖਤ ਨੂੰ ਫਲ ਛੱਡ ਦੇਣ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਲਈ, ਵਿਗਿਆਨੀ ਅੰਬ ਦੇ ਡੰਢਲ (pedicel) ਟਿਸ਼ੂ ਵਿੱਚ ਜੀਨ ਗਤੀਵਿਧੀ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਰੁੱਖ ਅਤੇ ਫਲ ਵਿਚਕਾਰ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ ਅਤੇ ਸੰਕੇਤਾਂ ਦਾ ਆਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਕੈਨੇਡਾ ਤੋਂ ਆਈ ਮੰਦਭਾਗੀ ਖਬਰ; ਭਾਰਤੀ ਮੂਲ ਦੀ ਹਿਮਾਂਸ਼ੀ ਖੁਰਾਣਾ ਦਾ ਕਤਲ
ਪੈਦਾਵਾਰ ਵਧਾਉਣ ਦਾ ਹੱਲ:
ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਇਹ ਗੱਲ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ ਕਿ ਪਲਾਂਟ ਗ੍ਰੋਥ ਰੈਗੂਲੇਟਰਜ਼ (PGRs) ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਦਰੱਖਤਾਂ ਵਿੱਚ ਹਾਰਮੋਨਲ ਸੰਤੁਲਨ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਟੈਸਟਾਂ ਦੌਰਾਨ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਫੁੱਲ ਆਉਣ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਨਾਲ ਪੈਦਾਵਾਰ ਵਿੱਚ 17 ਫ਼ੀਸਦੀ ਤੱਕ ਦਾ ਵਾਧਾ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਮਨੋਰੰਜਨ ਇੰਡਸਟਰੀ 'ਚ ਪਸਰਿਆ ਮਾਤਮ; ਕੈਂਸਰ ਤੋਂ ਜੰਗ ਹਾਰਿਆ ਦਿੱਗਜ ਅਦਾਕਾਰ
ਹੋਰ ਫਲਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਮਿਲੇਗਾ ਲਾਭ:
ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਸ ਖੋਜ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਸਿਰਫ਼ ਅੰਬਾਂ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਨਹੀਂ ਰਹੇਗਾ। ਸੇਬ, ਸੰਤਰਾ ਅਤੇ ਐਵੋਕਾਡੋ ਵਰਗੀਆਂ ਹੋਰ ਫਸਲਾਂ ਵੀ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੇ ਤਣਾਅ ਕਾਰਨ ਫਲ ਡਿੱਗਣ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਅੰਬਾਂ 'ਤੇ ਕੀਤੀ ਗਈ ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੀ ਸਮਝ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਕਈ ਹੋਰ ਫਲਾਂ ਦੀ ਖੇਤੀ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦਗਾਰ ਸਾਬਤ ਹੋਵੇਗੀ। ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਧਿਐਨ ਜਾਰੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਮੀਖਿਆ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸਦਾ ਟੀਚਾ ਅੰਬ ਦੀਆਂ ਨਵੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਫਲ ਡਿੱਗਣ ਦੀ ਕੁਦਰਤੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਰਣਨੀਤੀਆਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਕਾਮੇਡੀਅਨ ਭਾਰਤੀ ਸਿੰਘ ਨੇ ਦਿਖਾਈ ਆਪਣੇ ਦੂਜੇ ਬੇਟੇ 'ਕਾਜੂ' ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਝਲਕ
