ਸਾਈਕਲ ਚਲਾਉਣ ਨਾਲ ਦੁਨੀਆ ’ਚ ਘੱਟ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ 70 ਕਰੋੜ ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਕਾਰਬਨ ਦੀ ਨਿਕਾਸੀ

ਜਲੰਧਰ (ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਸਕ)– ਵਾਤਾਵਰਣ ਨੂੰ ਸਵੱਛ ਰੱਖਣਾ ਵੈਸ਼ਿਵਕ ਚੁਣੌਤੀ ਬਣਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਇਨ੍ਹੀ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਹੁੰਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਦੇਸ਼ ਵਲੋਂ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਉਪਾਅ ਵੀ ਘੱਟ ਪੈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਇਕ ਤਾਜ਼ਾ ਖੋਜ ’ਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੀ ਜੀਵਨ ਸੈਲੀ ’ਚ ਆਉਣ-ਜਾਉਣ ਲਈ ਸਾਈਕਲ ਨੂੰ ਅਪਣਾ ਲੈਣ ਤਾਂ ਦੁਨੀਆਂ ਹਰ ਸਾਲ ਲਗਭਗ 70 ਕਰੋੜ ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਕਾਰਬਨ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਤੋਂ ਬੱਚ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਦੁਨੀਆਂ ’ਚ ਮੌਜੂਦਾ ਵਾਹਨਾਂ ’ਚੋਂ ਨਿਕਲਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਗ੍ਰੀਨ ਹਾਊਸ ਗੈਸ ਨਿਕਾਸ ਦਾ ਇਕ ਚੌਥਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ’ਚ ਆਵਾਜਾਈ ਦੀ ਮੰਗ ਸਦੀ ਦੇ ਮੱਧ ਤੱਕ ਤਿੰਨ ਗੁਣਾ ਹੋਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ। ਸਰਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗਾਂ ਨੇ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਤੋਂ ਨਿਪਟਣ ਲਈ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਵਾਹਨਾਂ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇੱਕਲੇ ਹੀ 2021 ’ਚ 67.5 ਲੱਖ ਯੂਨਿਟ ਵੇਚ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ’ਚ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਬਹੁਤ ਹੀ ਗੰਭੀਰ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਹੈ।

ਸਾਈਕਲ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ
ਖੋਜ ਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ’ਚ ਸਥਿਰ ਸਾਈਕਲ ਚਲਾਉਣ ਦੀ ਨੀਤੀ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨਾਲ ਨੀਦਰਲੈਂਡ ਅਤੇ ਡੈਨਮਾਰਕ ਵਾਂਗ ਉਦਾਹਰਣ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ’ਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਅਣਵਰਤੀ ਜਲਵਾਯੂ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਲਾਭ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਦੋਹਰੇ ਲਾਭ ਨੇ ਸਾਈਕਲ ਦੇ ਬਿਹਤਰ ਅੰਕੜਿਆਂ ਨੂੰ ਜਮਾ ਕਰਨ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਨੀਤੀ ਯੋਜਨਾ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਰਾਹੀਂ ਸਥਿਰ ਸਾਈਕਲ ਦੇ ਉਪਯੋਗਾ ਨੂੰ ਹੌਂਸਲਾ ਅਫ਼ਜ਼ਾਈ ਦੇਣ ਦੀ ਤੁਰੰਤ ਲੋੜ ਹੈ। ਦੱਖਣ ਡੈਨਮਾਰਕ ਕਾਲਜਾਂ ਦੇ ਹਰੇਕ ਤਕਨਲੋਜੀ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਇਕ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਖੋਜੀ ਗੈਂਗ ਲਿਯੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਖੋਜ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ’ਚ ਆਵਾਜਾਈ ਦੇ ਕਾਰਬਨ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ’ਚ ਸਾਈਕਲ ਦੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਹੈ।

1.6 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਸਾਈਕਲ ਚਲਾਉਣ ਨਾਲ ਵੀ ਭਾਰੀ ਰਾਹਤ
ਡਾਟਾਸੈੱਟ ’ਚ ਸ਼ਾਮਲ 60 ਦੇਸ਼ਾਂ ’ਚ ਯਾਤਰਾ ਲਈ ਸਾਈਕਲ ਦੇ ਉਪਯੋਗ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਕੇਵਲ 5 ਫੀਸਦੀ ਸੀ। ਟੀਮ ਨੇ ਗਿਣਤੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਹਰ ਕੋਈ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਆਉਣ-ਜਾਉਣ ਲਈ ਔਸਤ 1.6 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਸਾਈਕਲ ਚੱਲਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਦੁਨੀਆ ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਲ ਲਗਭਗ 41.4 ਕਰੋੜ ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਐਕਸਾਈਡ (ਸੀ. ਓ.2) ਦੇ ਨਿਕਾਸੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚਾ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੇ ਸਾਲਾਨਾਂ ਨਿਕਾਸੀ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੈ। ਗੋਇੰਗ ਡੱਚ ਅਤੇ ਨੀਦਰਲੈਂਡ ’ ਚ ਲੋਕਾਂ ਵਲੋਂ ਹਰ ਦਿਨ 2.6 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਸਾਈਕਲ ਚਲਾਉਣ ਨਾਲ 68.6 ਕਰੋੜ ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਸੀ. ਓ-2 ਦੇ ਨਿਕਾਸੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਹੋਰ ਬਿਹਤਰ ਅਤੇ ਹਵਾ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਕਾਰਨ ਇਸ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਲਾਭ ਵੀ ਸਿਹਤਮੰਦ ਹੋਣਗੇਂ।

ਖੋਜ ਕਰਤਾਵਾਂ ਅੰਕੜਿਆਂ ਮਾਡਲਿੰਗ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਗਿਣਤੀ
ਖੋਜ ਕਰਤਾਵਾਂ ਦੀ ਇਕ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਟੀਮ ਨੇ ਹੁਣ ਕਿਸੇ ਵੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੀ ਕਮੀ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਅੰਕੜਿਆਂ ਮਾਡਲਿੰਗ ਦਾ ਉਪਯੋਗ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, 1960 ਦੇ ਦਸ਼ਕ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ’ਚ ਦੇਸ਼ ਵਲੋਂ ਸਾਈਕਲ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਉਪਯੋਗ ਦਾ ਪਹਿਲਾਂ ਵੈਸ਼ਿਵਕ ਡਾਟਾਸੈੱਟ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਾਇਆ ਕਿ 1962 ਤੋਂ 2015 ਵਿਚਕਾਰ ਬਾਈਕ ਦਾ ਵੈਸ਼ਿਵਕ ਉਤਪਾਦਨ ਕਾਰਾਂ ਤੋਂ ਅਗੇ ਨਿਕਲ ਗਿਆ, ਚੇਨਈ ਨੇ 2015 ’ਚ ਬਣਾਇਆ 12.3 ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਬਾਈਕਾਂ ’ਚ ਲਗਭਗ ਦੋ-ਤਿਹਾਈ ਦਾ ਹਿਸਾਬ ਲਗਾਇਆ। ਖੋਜ ਕਰਤਾ ਟੀਮ ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਕਿ ਸਾਈਕਲ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਆਮ ਤੌਰ ’ਤੇ ਉੱਚ-ਆਮਦਨ ਅਤੇ ਉੱਚ-ਮੱਧ ਦੀ ਆਮਦਨ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ਾ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਬਾਅਦ ’ਚ ਕਾਰਾਂ ਵਲੋਂ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਯਾਤਾਰਾਵਾਂ ਨੇ ਇਸ ਦੀ ਥਾਂ ਲੈ ਲਈ। ਇਸ ਦਾ ਭਾਵ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਹਰ ਕਿਸੇ ਕੋਲ ਸਾਈਕਲ ਹੋਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਬਲਕਿ ਇਸ ਦਾ ਉਪਯੋਗ ਹੋਣਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ।