ਆਖਰ ਕਿਉਂ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਹਰ ਸਾਲ ਗੁਆ ਰਹੀ ਹੈ 1,600 ਜਵਾਨ

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ—ਪਿਛਲੇ ਕੁੱਝ ਸਮਾਂ ਵਲੋਂ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਨੇ ਕਈ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਮਾਰ ਸੁਟਿਆ ਇਸਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਫੌਜ ਹਰ ਸਾਲ ਆਪਣੇ 1600 ਜਵਾਨ ਖੋਹ ਰਹੀ ਹੈ । ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਫੌਜੀਆਂ ਨੇ ਸੜਕ ਦੁਰਘਟਨਾ ਅਤੇ ਆਤਮਹੱਤਿਆ ਦੇ ਕਾਰਨ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਗਵਾਈ । ਅੰਕੜਿਆਂ ਮੁਤਾਬਕ ਹਰ ਸਾਲ ਸੜਕ ਦੁਰਘਟਨਾਵਾਂ 'ਚ 350 ਫੌਜੀ, ਨੇਵੀ ਅਤੇ ਹਵਾਈ ਫੌਜੀ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਤੋਂ ਹੱਥ ਧੋ ਬੈਠਦੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਕਿ ਲਗਭਗ 120 ਜਵਾਨ ਆਤਮਹੱਤਿਆ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ । ਇਸ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਦੌਰਾਨ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਕਾਰਨ ਵੀ ਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਚੱਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । 
ਫੌਜ ਦੀ ਵਧੀ ਚਿੰਤਾ 
ਅੰਕੜਿਆਂ ਮੁਤਾਬਕ ਆਰਮੀ, ਨੇਵੀ ਅਤੇ ਹਵਾਈ ਫੌਜ ਨੇ 2014 ਤੋਂ ਹੁਣ ਤੱਕ 6,500 ਫੌਜੀਆਂ ਨੂੰ ਗੁਆ ਲਿਆ ਹੈ ।  ਉਥੇ ਹੀ ਸਾਲ 2016 'ਚ ਬਾਰਡਰ 'ਤ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਗੋਲਾਬਾਰੀ ਅਤੇ ਅੱਤਵਾਦ ਰੋਕੂ ਕਾਰਵਾਈ 'ਚ 112 ਜਵਾਨ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਏ ਹਨ ਜਦੋਂ ਕਿ 1, 480 ਜਵਾਨ ਫਿਜਿਕਲ ਕੈਜੁਅਲਟੀ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਏ ਹਨ । ਇਸ ਸਾਲ ਹੁਣੇ ਤਕ ਲੜਾਈ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ 'ਚ ਕੇਵਲ 80 ਜਵਾਨ ਹੀ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਏ ਹਨ ਪਰ ਫਿਜਿਕਲ ਕੈਜੁਅਲਟੀ 'ਚ 1,060 ਜਵਾਨ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਤੋਂ ਹੱਥ ਧੋ ਬੈਠੇ ਹਨ । ਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੁੰਦੀ ਮੌਤ ਫੌਜ ਲਈ ਇਕ ਬਹੁਤ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ । 
ਮਾਨਸਿਕ ਤੌਰ 'ਤ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਜਵਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ ਸੁਸਾਇਡ 
ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਜਵਾਨ ਮਾਨਸਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਜਿਸਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਨਾਲ ਉਹ ਸੁਸਾਇਡ ਵਰਗਾ ਕਦਮ ਚੁੱਕਦੇ ਹਨ, ਇਸਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਤਰ੍ਹਾਂ-ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕਈ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਪਰ ਹੁਣ ਤਕ ਕੋਈ ਠੋਸ ਕਾਮਯਾਬੀ ਮਿਲਦੀ ਨਹੀਂ ਦਿਖ ਰਹੀ । ਨੌਕਰੀ ਦੇ ਦਬਾਅ 'ਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਜਿਵੇਂ ਆਤਮਹੱਤਿਆ ਜਾਂ ਸਾਥੀ / ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਵਰਗੇ ਕਾਰਣਾਂ ਨਾਲ ਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਮੌਤ ਦਾ ਅੰਕੜਾ ਵੀ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਹੈ । ਫੌਜ ਦੇ ਜਵਾਨ ਨੌਕਰੀ 'ਚ ਮਿਲਣ ਵਾਲੇ ਮਾਨਸਿਕ ਦਬਾਵਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪਰਿਵਾਰਿਕ ਸਮਸਿਆਵਾਂ, ਪ੍ਰਾਪਰਟੀ ਦੇ ਵਿਵਾਦ, ਵਿੱਤੀ ਸਮਸਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਵਿਵਾਹਿਕ ਸਮਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਵੀ ਆਤਮਹੱਤਿਆ ਕਰ ਰਹੇ ਹੈ ।  
ਫੌਜ ਉਠਾ ਰਹੀ ਹੈ ਸੁਧਾਰ ਦੇ ਕਦਮ   
ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਅਤੇ ਉਤਰ-ਪੂਰਵੀ ਸੂਬਿਆਂ 'ਚ ਚਲਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਅੱਤਵਾਦ ਰੋਕੂ ਮੁਹਿੰਮ 'ਚ ਲੰਬੇ ਸਮਾਂ ਤੱਕ ਸ਼ਾਮਲ ਰਹਿਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਵੀ ਜਵਾਨ ਭਾਰੀ ਦਬਾਅ 'ਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸਦੇ ਇਲਾਵਾ ਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਕਾਫ਼ੀ ਘੱਟ ਸੈਲਰੀ, ਛੁੱਟੀਆਂ ਅਤੇ ਆਧਾਰਭੂਤ ਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਫੌਜ ਨੇ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਨਾਲ ਨਿਜੱਠਣ ਲਈ ਜਵਾਨਾਂ ਲਈ ਮੈਂਟਲ ਕਾਓਂਸਲਿੰਗ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰਹਿਣ-ਖਾਣ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ 'ਚ ਸੁਧਾਰ ਦੇ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ।ਨਾਲ ਹੀ, ਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਰੱਖਣ, ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਛੁੱਟੀਆਂ ਦੇਣ ਅਤੇ ਤੁਰੰਤ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਛੁਟਕਾਰਾ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਵਰਗੀ ਸਹੂਲਤਾਂ 'ਚ ਵੀ ਸੁਧਾਰ ਲਿਆਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ।