ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਸਰੋਗੇਸੀ ਸਬੰਧੀ ਨਿਯਮ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਪਟੀਸ਼ਨ ਕੀਤੀ ਖਾਰਜ

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ- ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਮੰਗਲਵਾਰ ਯਾਨੀ ਕਿ ਅੱਜ ਉਸ ਪਟੀਸ਼ਨ ਨੂੰ ਖਾਰਜ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਸਰੋਗੇਸੀ (ਕਿਰਾਏ ਦੀ ਕੁੱਖ) ਜ਼ਰੀਏ ਔਲਾਦ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਦੀ ਇੱਛਾ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਜੋੜਿਆਂ ਨੂੰ ਡੋਨਰ ਗੇਮੇਟਸ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਾਉਣ ਵਾਲੇ ਕੇਂਦਰੀ ਸਿਹਤ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਨਿਯਮ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਗੇਮੇਟਸ ਪ੍ਰਜਨਨ ਸੈੱਲ ਹਨ। ਜੀਵਾਣੂਆਂ ਵਿਚ ਨਰ ਗੇਮੇਟਸ ਸ਼ਕਰਾਣੂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਮਾਦਾ ਗੇਮੇਟਸ ਅੰਡਕੋਸ਼ ਜਾਂ ਅੰਡੇ ਦੇ ਸੈੱਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਭਲਾਈ ਮੰਤਰਾਲਾ ਨੇ 14 ਮਾਰਚ 2023 ਨੂੰ ਜਨਰਲ ਸਟੈਚੂਟਰੀ ਰੂਲ (ਜੀ. ਐੱਸ. ਆਰ.) 179 (ਈ) ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ- (1) ਸਰੋਗੇਸੀ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ 'ਚੋਂ ਲੰਘ ਰਹੇ ਜੋੜੇ ਕੋਲ ਇੱਛੁਕ ਜੋੜੇ ਦੇ ਦੋਵੇਂ ਗੇਮੇਟ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਡੋਨਰ ਗੇਮੇਟਸ ਦੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ। (2) ਸਰੋਗੇਸੀ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਇਕੱਲੀ ਔਰਤ (ਵਿਧਵਾ ਜਾਂ ਤਲਾਕਸ਼ੁਦਾ) ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਅੰਡੇ ਅਤੇ ਦਾਨੀ ਦੇ ਸ਼ੁਕਰਾਣੂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ।

ਸਹਾਇਕ ਪ੍ਰਜਨਨ ਤਕਨਾਲੋਜੀ (ਰੈਗੂਲੇਸ਼ਨ) ਐਕਟ 2021 ਦੀ ਧਾਰਾ 2(h) 'ਗੇਮੇਟ ਡੋਨਰ' ਨੂੰ ਇਕ ਅਜਿਹੇ ਵਿਅਕਤੀ ਵਜੋਂ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਬੱਚੇ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਬਾਂਝ ਜੋੜੇ ਜਾਂ ਔਰਤ ਨੂੰ ਸ਼ੁਕਰਾਣੂ ਜਾਂ ਅੰਡਕੋਸ਼ ਸੈੱਲ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜਸਟਿਸ ਬੇਲਾ ਐਮ ਤ੍ਰਿਵੇਦੀ ਅਤੇ ਜਸਟਿਸ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਕੁਮਾਰ ਮਿਸ਼ਰਾ ਦੀ ਛੁੱਟੀ ਵਾਲੇ ਬੈਂਚ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਨੋਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।

ਬੈਂਚ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਪਟੀਸ਼ਨ 'ਤੇ ਸੁਣਵਾਈ ਕਿਉਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ? ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਪਟੀਸ਼ਨ ਸਿਰਫ਼ ਪਬਲੀਸਿਟੀ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਦਾਇਰ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ? ਬੈਂਚ ਦੀ ਝਿਜਕ ਨੂੰ ਦੇਖਦਿਆਂ ਪਟੀਸ਼ਨਕਰਤਾ ਦੇ ਵਕੀਲ ਨੇ ਪਟੀਸ਼ਨ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਈ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਾਮਲਾ ਨਿਪਟਾਇਆ ਗਿਆ। ਨਲਿਨ ਤ੍ਰਿਪਾਠੀ ਵਲੋਂ ਦਾਇਰ ਪਟੀਸ਼ਨ 'ਚ ਇਸ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਸਰੋਗੇਸੀ (ਰੈਗੂਲੇਸ਼ਨ) ਐਕਟ 2021 ਦੇ ਉਪਬੰਧਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਹੈ, ਜੋ ਬੇ-ਔਲਾਦ ਜੋੜੇ ਨੂੰ ਮਾਂ ਬਣਨ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।