2000 ਦੇ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ RBI ਦਾ ਵੱਡਾ ਅਪਡੇਟ
Wednesday, Jul 02, 2025 - 05:49 AM (IST)
ਬਿਜਨੈੱਸ ਡੈਸਕ - ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ (RBI) ਨੇ 2000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਅਪਡੇਟ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। RBI ਦੇ ਤਾਜ਼ਾ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਵੇਂ ਇਹਨਾਂ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਦੋ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਪ੍ਰਚਲਨ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕਰਨ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਫਿਰ ਵੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ 6,099 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ 2000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟ ਮੌਜੂਦ ਹਨ। ਇਹ ਨੋਟ ਅਜੇ ਵੀ ਕਾਨੂੰਨੀ ਟੈਂਡਰ ਬਣੇ ਹੋਏ ਹਨ।
ਦਰਅਸਲ, 19 ਮਈ 2023 ਨੂੰ, RBI ਨੇ 2000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟ ਨੂੰ ਪ੍ਰਚਲਨ ਤੋਂ ਹਟਾਉਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ, 3.56 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ 2000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਸਨ। ਹੁਣ ਦੋ ਸਾਲ ਬਾਅਦ, 30 ਜੂਨ, 2025 ਤੱਕ, ਇਹਨਾਂ ਨੋਟਾਂ ਦੀ ਕੁੱਲ ਕੀਮਤ ਘੱਟ ਕੇ 6,099 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਰਹਿ ਗਈ ਹੈ। ਯਾਨੀ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ 98.29 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਨੋਟ ਵਾਪਸ ਆ ਗਏ ਹਨ। ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟ ਅਜੇ ਵੀ ਲੋਕਾਂ ਕੋਲ ਜਾਂ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਹਨ।
ਨੋਟ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਨ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਅਜੇ ਵੀ ਜਾਰੀ ਹੈ
ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ 2000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਨ ਜਾਂ ਬਦਲਣ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਰੇ ਬੈਂਕਾਂ ਵਿੱਚ 7 ਅਕਤੂਬਰ 2023 ਤੱਕ ਉਪਲਬਧ ਸੀ। ਪਰ ਹੁਣ ਵੀ ਤੁਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਆਰਬੀਆਈ ਦੇ 19 ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦਫਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ ਜਾਂ ਬਦਲ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, 9 ਅਕਤੂਬਰ 2023 ਤੋਂ, ਲੋਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਆਰਬੀਆਈ ਦੇ ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦਫਤਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਬੈਂਕ ਖਾਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਤੁਸੀਂ ਡਾਕਘਰ ਤੋਂ ਵੀ ਨੋਟ ਭੇਜ ਸਕਦੇ ਹੋ
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਬੈਂਕ ਜਾਂ ਆਰਬੀਆਈ ਦਫਤਰ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦੇ, ਤਾਂ ਘਬਰਾਉਣ ਦੀ ਕੋਈ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਆਸਾਨ ਤਰੀਕਾ ਦੱਸਿਆ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਡਾਕਘਰ ਤੋਂ 2000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟ ਆਰਬੀਆਈ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦਫਤਰ ਨੂੰ ਭੇਜ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਉੱਥੋਂ ਇਹ ਨੋਟ ਤੁਹਾਡੇ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਜਮ੍ਹਾਂ ਹੋ ਜਾਣਗੇ। ਇਹ ਸਹੂਲਤ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਮਦਦਗਾਰ ਸਾਬਤ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਜੋ ਦੂਰ-ਦੁਰਾਡੇ ਦੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।
ਨੋਟ ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕਿਉਂ ਲਿਆ ਗਿਆ?
2000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟ ਬਾਰੇ, ਆਰਬੀਆਈ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੋਟਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਮਕਸਦ ਪੂਰਾ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ। ਦਰਅਸਲ, ਇਹ ਨੋਟ 2016 ਵਿੱਚ ਨੋਟਬੰਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਕਦੀ ਦੀ ਘਾਟ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਲਿਆਂਦੇ ਗਏ ਸਨ। ਪਰ ਹੁਣ ਜਦੋਂ ਛੋਟੇ ਮੁੱਲ ਦੇ ਨੋਟ ਕਾਫ਼ੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਹਨ, ਤਾਂ ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ 2000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟ ਨੂੰ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਹਟਾਉਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਨੋਟ ਅਜੇ ਵੀ ਵੈਧ ਹਨ ਅਤੇ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
