ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਤਾਪਮਾਨ ਤੋਂ ਲੋਕ ਬੇਹਾਲ, ਜਾਣੋ ਕਿੰਨੇ ਡਿਗਰੀ ਤਾਪਮਾਨ ''ਤੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ

ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਸਕ : ਇਸ ਵਾਰ ਦਿੱਲੀ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਗਰਮੀ ਨੇ ਸਾਰੇ ਰਿਕਾਰਡ ਤੋੜ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ 9 ਜੂਨ ਨੂੰ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਤਾਪਮਾਨ 43.4 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਪਰ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਤਾਪਮਾਨ ਯਾਨੀ 'ਹੀਟ ਇੰਡੈਕਸ' 48.9 ਡਿਗਰੀ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਲੋਕ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਤੇਜ਼ ਧੁੱਪ ਤੋਂ, ਸਗੋਂ ਗਰਮੀ ਤੋਂ ਵੀ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਹਨ ਜੋ ਗਰਮੀ ਦੀ ਲਹਿਰ ਵਰਗੀ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਲਗਾਤਾਰ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਇਹ ਗਰਮੀ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਬੇਆਰਾਮ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਸਗੋਂ ਘਾਤਕ ਵੀ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੀਰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ 35 ਤੋਂ 37 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਦੇ ਤਾਪਮਾਨ ਵਿੱਚ ਆਰਾਮ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਸਰੀਰ ਦਾ ਆਮ ਤਾਪਮਾਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ 40 ਡਿਗਰੀ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸਦਾ ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਬੁਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਤਾਪਮਾਨ ਵਧਦਾ ਹੈ, ਸਰੀਰ ਦੀ ਠੰਢਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਸਰਗਰਮ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪਸੀਨਾ ਆਉਣਾ, ਚਮੜੀ ਵਿੱਚੋਂ ਗਰਮੀ ਦਾ ਨਿਕਲਣਾ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਦਾ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਠੰਡਾ ਰੱਖਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ - ਇਹ ਸਾਰੀਆਂ ਕੁਦਰਤੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਹਨ। ਪਰ ਜੇਕਰ ਬਾਹਰੀ ਤਾਪਮਾਨ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਨਮੀ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਸਰੀਰ ਦੀ ਇਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੌਲੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਜਦੋਂ ਬਾਹਰ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ 40 ਡਿਗਰੀ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚੋਂ ਪਾਣੀ ਦੀ ਕਮੀ ਹੋਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ, ਯਾਨੀ ਡੀਹਾਈਡਰੇਸ਼ਨ। ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਸੀਨਾ ਆਉਣ ਕਾਰਨ, ਸਰੀਰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਲਾਈਟਸ ਗੁਆਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਅਤੇ ਥਕਾਵਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤਾਪਮਾਨ 42 ਡਿਗਰੀ ਤੋਂ ਪਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਹੀਟ ਸਟ੍ਰੋਕ ਵਰਗੀ ਸਥਿਤੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਸਰੀਰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਠੰਡਾ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਦਾ ਅੰਦਰੂਨੀ ਤਾਪਮਾਨ ਕਾਬੂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

44 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਤਾਪਮਾਨ 'ਤੇ ਹੋ ਸਕਦੀ ਮੌਤ 
ਜਦੋਂ ਸਰੀਰ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ 44 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਘਾਤਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਡਾਕਟਰੀ ਖੋਜ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਆਕਸੀਜਨ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀ, ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਦਿਲ ਦੀ ਅਸਫਲਤਾ ਵਰਗੀ ਗੰਭੀਰ ਸਥਿਤੀ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ 45 ਡਿਗਰੀ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਤਾਪਮਾਨ ਨੂੰ ਮਨੁੱਖਾਂ ਲਈ 'ਮੌਤ ਸੀਮਾ' ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ 43.4 ਡਿਗਰੀ ਤਾਪਮਾਨ ਅਤੇ 48.9 ਡਿਗਰੀ ਗਰਮੀ ਸੂਚਕਾਂਕ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕ ਲਗਭਗ ਇੱਕੋ ਜਿਹੇ ਤਾਪਮਾਨ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਜੋ ਸਰੀਰ ਲਈ ਘਾਤਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਤਾਪਮਾਨ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਗਰਮੀ ਦਾ ਤਣਾਅ ਹੈ, ਜੋ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਅੰਦਰੋਂ ਤੋੜ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਹੀਟ ਸਟ੍ਰੋਕ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਕਿਉਂ ਹੈ?
ਹੀਟ ਸਟ੍ਰੋਕ ਉਦੋਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਸਰੀਰ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ 40 ਡਿਗਰੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੂਲਿੰਗ ਸਿਸਟਮ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਲੱਛਣ ਹਨ:

ਤੇਜ਼ ਸਿਰ ਦਰਦ
ਉਲਟੀਆਂ ਵਰਗਾ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਣਾ
ਚੱਕਰ ਆਉਣਾ ਜਾਂ ਬੇਹੋਸ਼ੀ ਹੋਣਾ
ਚਮੜੀ ਦਾ ਗਰਮ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਕ ਹੋਣਾ (ਪਸੀਨਾ ਆਉਣਾ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ)
ਦਿਲ ਦੀ ਤੇਜ਼ ਧੜਕਣ
ਬੋਲਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਜਾਂ ਉਲਝਣ
ਜੇਕਰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਲਾਜ ਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਇਹ ਸਥਿਤੀ ਮੌਤ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਮਨੁੱਖਾਂ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਤਾਪਮਾਨ ਕੀ ਹੈ?
ਆਮ ਤਾਪਮਾਨ: 35–37°C
ਡੀਹਾਈਡਰੇਸ਼ਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ: 40°C
ਹੀਟ ਸਟ੍ਰੋਕ ਦਾ ਜੋਖਮ: 42–43°C
ਜਾਨਲੇਵਾ/ਮੌਤ: 44°C ਜਾਂ ਵੱਧ