ਨਿਤੀਸ਼ ਦੀ ਮੈਟਰੋ ਮ੍ਰਿਗਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ

ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਸਕ- ਇਸ 15 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਪਟਨਾ ਆਪਣੇ ਨਵੇਂ ਅਲੰਕਾਰ ਦੀ ਘੁੰਢ ਚੁਕਾਈ ਕਰੇਗਾ-6.1 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਲੰਬੀ, 5 ਸਟੇਸ਼ਨਾਂ ਵਾਲੀ ਮੈਟਰੋ ਲਾਈਨ, ਜਿਸਨੂੰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਹਰੀ ਝੰਡੀ ਦਿਖਾਉਣਗੇ। ਇਸਨੂੰ ਬਿਹਾਰ ਦੀ ਆਧੁਨਿਕਤਾ ਵੱਲ ਛਾਲ ਵਜੋਂ ਪ੍ਰਚਾਰਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਚੋਣ ਖੇਤਰ ਵੱਲ ਛਾਲ ਵਜੋਂ ਵਧੇਰੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਚੋਣਾਂ ਨੇੜੇ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਮੈਟਰੋ ਚੋਣ ਪੈਂਫਲੇਟਾਂ ਵਾਂਗ ਉੱਭਰਨ ਲੱਗ ਪਏ ਹਨ।

ਮੁਜ਼ੱਫਰਪੁਰ, ਗਯਾ, ਭਾਗਲਪੁਰ, ਦਰਭੰਗਾ ਲਈ ਵੀ ਇਕ-ਇਕ ਲਾਈਨ ਮੰਗੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਤਰਕ ਦੀ ਪ੍ਰਵਾਹ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ। 13,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਲਾਗਤ ਨਾਲ ਪਟਨਾ ਦੀ ਮਿਨੀ ਮੈਟਰੋ ਵੱਡਾ ਸਵਾਲ ਖੜਾ ਕਰਦੀ ਹੈ : ਕੀ ਇਹ ਜਨਤਕ ਆਵਾਜਾਈ ਹੈ ਜਾਂ ਟੈਕਸਦਾਤਾਵਾਂ ਦੇ ਪੈਸੇ ਦੀ ਬਰਬਾਦੀ? ਇਤਿਹਾਸ ਸਾਨੂੰ ਚਿਤਾਵਨੀ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ। 2022 ਦੀ ਇਕ ਸੰਸਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਭਾਰਤੀ ਮੈਟਰੋ ਵਾਅਦਿਆਂ ਦਾ ਕਬਰਸਤਾਨ ਹੈ। ਬੈਂਗਲੁਰੂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਖਰਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਰੋਜ਼ਾਨਾ 18 ਲੱਖ ਸਵਾਰੀਆਂ ਦੀ ਲੋੜ ਸੀ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ 96,000 ਹੀ ਮਿਲੇ। ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਨੂੰ 19 ਲੱਖ ਦੀ ਲੋੜ ਸੀ, ਪਰ ਉਸਨੂੰ 65,000 ਹੀ ਮਿਲੀਆਂ। ਇਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਵੱਡੇ ਨੈੱਟਵਰਕ ਵੀ ਫਲਾਪ ਹੋ ਗਏ। ਖਰਾਬ ਯੋਜਨਾ, ਆਖਰੀ ਮੀਲ ਤੱਕ ਕੋਈ ਸੰਪਰਕ ਨਹੀਂ ਅਤੇ ਕਾਲਪਨਿਕ ਅਨੁਮਾਨਾਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਡੁਬੋ ਦਿੱਤਾ। ਫਿਰ ਵੀ ਬਿਹਾਰ ਅੱਗੇ ਨਿਕਲ ਗਿਆ। ਕਿਉਂ? ਕਿਉਂਕਿ ਮੈਟਰੋ ਵਧੀਆ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।

ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਇਕ ਨੇਤਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਤਰੱਕੀ ਨੂੰ ਦਿਖਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਮਾਹਿਰ ਅਸਹਿਮਤ ਹਨ-ਸ਼ਹਿਰੀ ਯੋਜਨਾਕਾਰ ਸ਼ਰਦ ਸਕਸੇਨਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਦਿਖਾਵਟੀ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ। ਉਹ ਭੁਗਤਾਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ, ਜ਼ਿਆਦਾ ਫੀਸ ਨਹੀਂ ਲੈ ਸਕਦੇ ਅਤੇ ਬੇਲਆਊਟ ’ਤੇ ਜਿੱਤੇ ਹਨ।

ਘਾਟੇ ਦੀ ਭਰਪਾਈ ਲਈ, ਕੁਝ ਮੈਟਰੋ ਹੁਣ ਜਨਮਦਿਨ ਅਤੇ ਵਿਆਹ ਦੀਆਂ ਸ਼ੂਟਿੰਗਾਂ ਲਈ ਕਿਰਾਏ ’ਤੇ ਕੋਚ ਚਲਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਪਟਨਾ ਦੀ ਮੈਟਰੋ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਚਮਕ ਸਕਦੀ ਹੈ ਪਰ 5 ਸਟੇਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਕੋਈ ਅਸਲ ਕਨੈਕਟੀਵਿਟੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਇਹ ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੀ ਭਾਲ ਵਿਚ ਇਕ ਰਿਬਨ-ਕਟਿੰਗ ਰੀਲ ਸਾਬਤ ਹੋਵੇਗਾ। ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਦਿੱਲੀ ਮੈਟਰੋ ਨੇ ਵੀ ਅਸਾਧਾਰਨ ਅੰਕੜਿਆਂ (2022-23 ਵਿਚ 6645 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਮਾਲੀਆ) ਅਤੇ ਜਾਪਾਨੀ ਕਰਜ਼ਿਆਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ 2002 ਤੋਂ ਸ਼ੁੱਧ ਘਾਟਾ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ।

ਜੇਕਰ ਰਾਜਧਾਨੀ ’ਚ ਇਹ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ, ਤਾਂ ਪਟਨਾ ਕੋਲ ਕੀ ਮੌਕਾ ਹੈ? ਪਰ ਚੋਣ ਸਾਲ ’ਚ, ਨਤੀਜੇ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਦਿਖਾਵੇ ਮਾਅਨੇ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਨਿਤੀਸ਼ ਦੀ ਮੈਟਰੋ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਭਾਵੇਂ ਹੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਨਾ ਕਰੇ, ਪਰ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਤੌਰ ’ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ।