Fact Check: ਲੋਕ ਸਭਾ ''ਚ ਖੁਦ ਨੂੰ ਹਿੰਦੂਆਂ ਦਾ ਦੁਸ਼ਮਣ ਕਹਿਣ ਵਾਲੇ ਮੁਲਾਇਮ ਸਿੰਘ ਯਾਦਵ ਦਾ ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਅਧੂਰਾ
Sunday, Mar 02, 2025 - 01:57 AM (IST)
Fact Check by Aajtak
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ - ਉਪ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਬ੍ਰਜੇਸ਼ ਪਾਠਕ ਵੱਲੋਂ ਮੁਲਾਇਮ ਸਿੰਘ ਯਾਦਵ 'ਤੇ ਕੀਤੀ ਗਈ ਟਿੱਪਣੀ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ 'ਚ ਭਾਰੀ ਹੰਗਾਮਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, 24 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਬਜਟ ਸੈਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਯੂਪੀ ਦੇ ਡਿਪਟੀ ਸੀਐਮ ਬ੍ਰਜੇਸ਼ ਪਾਠਕ ਸਦਨ ਵਿੱਚ ਬੋਲ ਰਹੇ ਸਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਮੁਲਾਇਮ ਸਿੰਘ ਯਾਦਵ ਦੇ 'ਮੁੰਡਿਆਂ ਤੋਂ ਗਲਤੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ' ਦੇ ਵਿਵਾਦਤ ਬਿਆਨ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ 'ਤੇ ਚੁਟਕੀ ਲਈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਨਾਰਾਜ਼ ਸਪਾ ਨੇਤਾ ਸਦਨ 'ਚ ਨਾਅਰੇਬਾਜ਼ੀ ਕਰਨ ਲੱਗ ਗਏ। ਹੰਗਾਮੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਬਿਆਨ ਨੂੰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਸਪਾ ਦੇ ਵਰਕਰ ਬਰਜੇਸ਼ ਪਾਠਕ ਤੋਂ ਮੁਆਫੀ ਅਤੇ ਅਸਤੀਫੇ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਬਰੇਲੀ 'ਚ ਸੜਕਾਂ 'ਤੇ ਉਤਰ ਆਏ।
ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਮੁਲਾਇਮ ਸਿੰਘ ਯਾਦਵ ਦਾ ਇੱਕ ਪੁਰਾਣਾ ਵੀਡੀਓ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਵਾਇਰਲ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਖੁਦ ਸਪਾ ਨੂੰ ਕਥਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹਿੰਦੂ ਵਿਰੋਧੀ ਅਤੇ ਅਪਰਾਧੀਆਂ ਦੀ ਪਾਰਟੀ ਕਹਿ ਰਹੇ ਹਨ। ਵੀਡੀਓ ਵਿੱਚ ਮੁਲਾਇਮ ਸਿੰਘ ਯਾਦਵ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, “ਅਸੀਂ ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਹਾਂ। ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਾਣ ਨਾਲ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਵਿੱਚ ਅਪਰਾਧੀਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਪਾਰਟੀ ਹੈ। ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਵਿਚ, ਟੀਵੀ 'ਤੇ, ਤੁਸੀਂ ਜਿੱਥੇ ਵੀ ਦੇਖੋਗੇ। ਉਹ ਮੁਲਾਇਮ ਸਿੰਘ ਦੇ ਅਪਰਾਧੀ ਹਨ। ਲਾਲ ਫੌਜ ਦੇ ਅਪਰਾਧੀ, ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਹੈਂ ਹੀ ਅਪਰਾਧੀ।''
ਵੀਡੀਓ ਦੇ ਅੰਦਰ ਲਿਖਿਆ ਹੈ, “ਮੁਲਾਇਮ ਸਿੰਘ ਯਾਦਵ ਨੇ ਅਯੁੱਧਿਆ ਵਿੱਚ ਰਾਮ ਭਗਤਾਂ ਦਾ ਕਤਲੇਆਮ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਦੇ ਹਿੰਦੂ ਵਿਰੋਧੀ ਅਕਸ ਨੂੰ ਸਾਬਤ ਕਰਨ ਲਈ ਗੋਲੀਆਂ ਚਲਾਈਆਂ ਗਈਆਂ। ਹਿੰਦੂਆਂ ਦਾ ਸਫਾਇਆ ਕਰਨ ਲਈ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਵੋਟ ਦਿਓ।''
ਫੇਸਬੁੱਕ 'ਤੇ ਇਸ ਵੀਡੀਓ ਨੂੰ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਇਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੇ ਲਿਖਿਆ, "ਮੁਲਾਇਮ ਯਾਦਵ ਦਾ ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਦੇਖਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਯਾਦਵ ਭਰਾਵਾਂ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕਤਾ 'ਤੇ ਪਛਤਾਵਾ ਹੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।"
ਆਜਤਕ ਫੈਕਟ ਚੈੱਕ ਵਿਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਅਧੂਰਾ ਅਤੇ ਐਡਿਟਿਡ ਹੈ। 1998 ਦੇ ਇਸ ਭਾਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਮੁਲਾਇਮ ਸਿੰਘ ਯਾਦਵ ਸਪਾ 'ਤੇ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਇਸ ਬਿਆਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦਾ ਵੀ ਖੰਡਨ ਕੀਤਾ ਸੀ ਪਰ ਇਸ ਵੀਡੀਓ ਤੋਂ ਉਹ ਹਿੱਸਾ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਕਿਵੇਂ ਪਤਾ ਲੱਗੀ ਸੱਚਾਈ ?
ਕੀਵਰਡ ਸਰਚ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ, ਸਾਨੂੰ 'ਡਿਜੀਟਲ ਸੰਸਦ - ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੰਸਦ' ਦੇ ਯੂਟਿਊਬ ਚੈਨਲ 'ਤੇ ਇਸ ਵੀਡੀਓ ਦਾ ਲੰਬਾ ਵਰਜ਼ਨ ਮਿਲਿਆ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਵਾਇਰਲ ਵੀਡੀਓ ਦਾ ਹਿੱਸਾ 27 ਮਿੰਟ 55 ਸਕਿੰਟ 'ਤੇ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ 27 ਮਾਰਚ 1998 ਨੂੰ ਹੋਈ ਲੋਕ ਸਭਾ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਦਾ ਵੀਡੀਓ ਹੈ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਮੁਲਾਇਮ ਸਿੰਘ ਯਾਦਵ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ 'ਚ ਸਨ ਅਤੇ ਅਟਲ ਬਿਹਾਰੀ ਵਾਜਪਾਈ ਵੱਲੋਂ ਲਿਆਂਦੇ ਭਰੋਸੇ ਦੇ ਪ੍ਰਸਤਾਵ 'ਤੇ ਸਦਨ 'ਚ ਭਾਸ਼ਣ ਦੇ ਰਹੇ ਸਨ।
ਦਰਅਸਲ ਮੁਲਾਇਮ ਸਿੰਘ ਯਾਦਵ ਨੇ ਆਪਣੇ ਭਾਸ਼ਣ ਦੌਰਾਨ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ 'ਚ ਧਾਰਾ 370, ਰਾਮ ਮੰਦਰ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਲਿਆਂਦੇ ਗਏ ਨਕਲ ਕਾਨੂੰਨ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਭਾਜਪਾ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਬੋਲਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਜਪਾ 'ਤੇ ਅਪਰਾਧੀਆਂ ਨੂੰ ਟਿਕਟਾਂ ਦੇਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਾਉਂਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ 'ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਕਿਸੇ ਵੀ ਚੰਗੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਮੈਦਾਨ 'ਚ ਨਹੀਂ ਉਤਾਰਿਆ। ਇਹ ਸੁਣ ਕੇ ਭਾਜਪਾ ਆਗੂ ਵਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਮੁਲਾਇਮ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਫੂਲਨ ਦੇਵੀ ਨੂੰ ਮੇਰੇ ਖਿਲਾਫ ਚੋਣ ਲੜਾਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਟਿੱਪਣੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੁਲਾਇਮ ਸਿੰਘ ਯਾਦਵ ਨੇ ਵਾਇਰਲ ਵੀਡੀਓ 'ਚ ਬਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।
ਪਰ, ਪੂਰੀ ਵੀਡੀਓ ਦੇਖ ਕੇ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮੁਲਾਇਮ ਸਿੰਘ ਕਹਿ ਰਹੇ ਸਨ ਕਿ ਭਾਜਪਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਾਰਟੀ 'ਤੇ ਹਿੰਦੂ ਵਿਰੋਧੀ ਅਤੇ ਅਪਰਾਧੀਆਂ ਦੀ ਪਾਰਟੀ ਹੋਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਝੂਠਾ ਸਾਬਤ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਮੁਲਾਇਮ ਸਿੰਘ ਦਾ ਪੂਰਾ ਬਿਆਨ ਹੇਠਾਂ ਸੁਣਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਦਰਅਸਲ, ਵਾਇਰਲ ਵੀਡੀਓ ਬਿਆਨ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਮੁਲਾਇਮ ਸਿੰਘ ਯਾਦਵ ਨੇ ਇਕ ਜਗ੍ਹਾ ਕਿਹਾ ਸੀ, “ਸਾਫ਼ ਅਕਸ ਵਾਲੇ, ਹੁਣ ਮੈਨੂੰ ਦੱਸੋ। ਕੌਣ ਜਾਣਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਸਾਡੇ ਬਾਰੇ ਕੀ ਕਿਹਾ ਹੈ। ਪਰ ਵਾਇਰਲ ਵੀਡੀਓ ਤੋਂ ਇਸ ਵਾਕ ਨੂੰ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਪੂਰੇ ਬਿਆਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੁਲਾਇਮ ਸਿੰਘ ਯਾਦਵ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, “ਅਸੀਂ ਅਪਰਾਧੀ ਨਹੀਂ ਹਾਂ। ਤੁਸੀਂ ਲੋਕ ਸਾਨੂੰ ਅਪਰਾਧੀ ਕਹਿੰਦੇ ਰਹੇ। ਸਾਡੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਅਤੇ ਸਾਰਿਆਂ 'ਤੇ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟ ਅਤੇ ਅਪਰਾਧੀ ਹੋਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ। ਇਸ ਲਈ ਤੁਸੀਂ ਸਾਡੇ 'ਤੇ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਉਂਦੇ ਰਹੇ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਸਾਫ਼ ਅਕਸ ਵਾਲੇ ਸਾਬਤ ਹੋਏ। ਮੁਲਾਇਮ ਸਿੰਘ ਯਾਦਵ ਦਾ ਇਹ ਪੂਰਾ ਭਾਸ਼ਣ ਸੰਸਦ ਦੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ 'ਤੇ ਵੀ ਪੜ੍ਹਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਸਾਫ਼ ਹੈ ਕਿ ਮੁਲਾਇਮ ਸਿੰਘ ਯਾਦਵ ਦੇ ਅਧੂਰੇ ਅਤੇ ਐਡਿਟ ਕੀਤੇ ਵੀਡੀਓ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰਕੇ ਭੰਬਲਭੂਸਾ ਫੈਲਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
(Disclaimer: ਇਹ ਫੈਕਟ ਚੈੱਕ ਮੂਲ ਤੌਰ 'ਤੇ Aajtak ਵੱਲੋਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ Shakti Collective ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ‘ਜਗ ਬਾਣੀ’ ਨੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।
