UPI ਦੀ ਸਫ਼ਲਤਾ, ਭਾਰਤ ਦਾ ਮਾਡਲ ਹੋਰਨਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਬਣਿਆ ਪ੍ਰੇਰਣਾ

ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਸਕ- ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਫ਼ਲਤਾ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਇਕ ਪੇਪਰ ਵਿਚ ਇਹ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਯੂਨੀਫਾਈਡ ਪੇਮੈਂਟਸ ਇੰਟਰਫੇਸ (UPI) ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਸਗੋਂ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਇਕ ਆਦਰਸ਼ ਮਾਡਲ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਪੇਪਰ ਸੁਝਾਅ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ UPI ਕਿਵੇਂ ਜਨਤਕ ਡਿਜੀਟਲ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਅਤੇ ਓਪਨ ਬੈਂਕਿੰਗ ਨੀਤੀਆਂ ਨੂੰ ਜੋੜ ਕੇ ਵਿੱਤੀ ਸਮਾਵੇਸ਼ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਪੇਪਰ ਦਾ ਸਿਰਲੇਖ 'ਓਪਨ ਬੈਂਕਿੰਗ ਅਤੇ ਡਿਜੀਟਲ ਭੁਗਤਾਨ: ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਐਕਸੈਸ 'ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ' ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਸ਼ਾਸ਼ਵਤ ਆਲੋਕ, ਪੁਲਕ ਘੋਸ਼, ਨਿਰੂਪਮਾ ਕੁਲਕਰਨੀ ਅਤੇ ਮੰਜੂ ਪੁਰੀ ਵਲੋਂ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਪੇਪਰ ਕਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਨੁਕਤੇ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਇਹ ਹੈ ਕਿ UPI ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਰਸਮੀ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਨੂੰ ਸਮਰੱਥ ਬਣਾਇਆ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਵਿੱਤੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਨਵੇਂ-ਟੂ-ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਅਤੇ ਸਬਪ੍ਰਾਈਮ ਉਧਾਰ ਲੈਣ ਵਾਲੇ। ਪੇਪਰ ਵਿਚ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚ UPI ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਉੱਥੇ ਨਵੇਂ-ਟੂ-ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਉਧਾਰ ਲੈਣ ਵਾਲਿਆਂ ਲਈ ਕਰਜ਼ੇ ਵਿਚ 4 ਫ਼ੀਸਦੀ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਸਬਪ੍ਰਾਈਮ ਉਧਾਰ ਲੈਣ ਵਾਲਿਆਂ ਲਈ ਕਰਜ਼ੇ ਵਿਚ 8 ਫ਼ੀਸਦੀ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।

UPI ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਅਤੇ ਵਾਧਾ
ਯੂਨੀਫਾਈਡ ਪੇਮੈਂਟਸ ਇੰਟਰਫੇਸ (UPI) ਭਾਰਤ ਦਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਡਿਜੀਟਲ ਭੁਗਤਾਨ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਡਿਜੀਟਲ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 2016 ਵਿਚ ਲਾਂਚ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਕਤੂਬਰ 2023 ਤੱਕ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰਚੂਨ ਡਿਜੀਟਲ ਭੁਗਤਾਨਾਂ ਦਾ 75 ਫ਼ੀਸਦੀ UPI ਰਾਹੀਂ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਨੇ ਭਾਰਤ 'ਚ 300 ਮਿਲੀਅਨ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਅਤੇ 50 ਮਿਲੀਅਨ ਕਾਰੋਬਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਡਿਜੀਟਲ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਹੈ।  UPI ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਦਾ ਇਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਾਰਨ ਇਸ ਦੀ ਸਸਤੀ ਅਤੇ ਪਹੁੰਚਯੋਗ ਡਿਜੀਟਲ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਸਨੂੰ ਪੇਂਡੂ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚ ਇਕੋ ਜਿਹਾ ਅਪਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।