ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਹਵਾ ''ਚ ਘੁਲ਼ ਰਿਹਾ ਜ਼ਹਿਰ, CREA ਰਿਪੋਰਟ ''ਚ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਖੁਲਾਸਾ

ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਸਕ : ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਅਸੀਂ ਹੁਣ ਤੱਕ ਜੋ ਜਾਣਦੇ ਸੀ ਉਹ ਇੱਕ ਅਧੂਰੀ ਤਸਵੀਰ ਸੀ। ਊਰਜਾ ਅਤੇ ਸਾਫ਼ ਹਵਾ ਦੀ ਖੋਜ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਸੰਸਥਾ CREA (ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਰਿਸਰਚ ਆਨ ਐਨਰਜੀ ਐਂਡ ਕਲੀਨ ਏਅਰ) ਦੇ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਨੇ ਇੱਕ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਖੋਜ ਦਾ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 42% PM2.5 ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਧੂੰਏਂ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ, ਸਗੋਂ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਗੈਸਾਂ ਦੀ ਰਸਾਇਣਕ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆ ਦੁਆਰਾ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਪੜ੍ਹੋ ਇਹ ਵੀ - ਕੜਾਕੇ ਦੀ ਠੰਡ 'ਚ ਸਕੂਲ ਜਾਣ ਦੀ ਥਾਂ DM ਦਫ਼ਤਰ ਪੁੱਜੀ ਕੁੜੀ! ਗੱਲਾਂ ਸੁਣ ਹਰ ਕੋਈ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈਰਾਨ

ਕੀ ਹੈ 'ਸੈਕੰਡਰੀ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ'?
ਵਿਗਿਆਨਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸਨੂੰ "ਸੈਕੰਡਰੀ ਪਾਰਟੀਕੁਲੇਟ ਮੈਟਰ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਅਮੋਨੀਅਮ ਸਲਫੇਟ ਹੈ। ਇਹ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਤੱਤ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਲਫਰ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ (SO2) ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਹੈ। ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ SO2 ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਨਿਕਾਸੀ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਦੇਸ਼ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 60% ਹਿੱਸਾ ਸਿਰਫ਼ ਕੋਲਾ ਅਧਾਰਤ ਪਾਵਰ ਪਲਾਂਟਾਂ ਤੋਂ ਹੈ। CREA ਦੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਢਿੱਲੇ ਨਿਯਮ ਹਨ। ਦੇਸ਼ ਦੇ ਲਗਭਗ 78% ਕੋਲਾ ਪਲਾਂਟ ਇਸ ਵੇਲੇ ਫਲੂ ਗੈਸ ਡੀ-ਸਲਫਰਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ (FGD) ਸਿਸਟਮ ਲਗਾਉਣ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹਨ। ਇਹ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਸਲਫਰ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਨੂੰ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਛੱਡਣ ਤੋਂ ਰੋਕਦੀ ਹੈ ਪਰ ਇਸਦੀ ਅਣਹੋਂਦ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਸੰਕਟ ਨੂੰ ਵਧਾ ਰਹੀ ਹੈ।

ਪੜ੍ਹੋ ਇਹ ਵੀ - ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਬਾਜ਼ਾਰੋਂ ਖਰੀਦਦੇ ਹੋ ਦੇਸੀ ਘਿਓ ਤਾਂ ਹੋ ਜਾਓ ਸਾਵਧਾਨ, ਖਬਰ ਪੜ੍ਹ ਖੜੇ ਹੋ ਜਾਣਗੇ ਰੌਂਗਟੇ

ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਅਤੇ ਓਡੀਸ਼ਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੋਏ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ
ਕੋਲਾ ਪਲਾਂਟਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗਾੜ੍ਹਾਪਣ ਵਾਲੇ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤੀ ਸਭ ਤੋਂ ਭੈੜੀ ਹੈ:

ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ PM-2.5 ਵਿਚ 42% ਹਿੱਸਾ ਅਮੋਨੀਅਮ ਸਲਫੇਟ ਦਾ ਬਣਦਾ ਹੈ।
ਓਡੀਸ਼ਾ: ਇਥੇ ਇਹ ਅੰਕੜਾ 41% ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਦਿੱਲੀ: ਰਾਜਧਾਨੀ ਵਿੱਚ ਸਰਦੀਆਂ ਦੌਰਾਨ PM-2.5 ਵਿੱਚ ਅਮੋਨੀਅਮ ਸਲਫੇਟ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ 49% ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਪੜ੍ਹੋ ਇਹ ਵੀ - ਹੁਣ ਨਹੀਂ ਵੱਜਣਗੀਆਂ ਵਿਆਹ ਦੀਆਂ ‘ਸ਼ਹਿਨਾਈਆਂ’, ਲੱਖਾਂ ਰਹਿਣਗੇ ਕੁਆਰੇ!

ਨੀਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਦੀ ਲੋੜ
CREA ਦੇ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕ ਮਨੋਜ ਕੁਮਾਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਧਿਆਨ ਇਸ ਸਮੇਂ ਧੂੜ ਅਤੇ ਸੜਕ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ (PM10) 'ਤੇ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਅਸਲ ਖਲਨਾਇਕ ਗੈਸਾਂ (ਸਲਫਰ ਅਤੇ ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ) ਦਾ ਸੁਮੇਲ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਕੋਲਾ ਪਲਾਂਟਾਂ ਤੋਂ ਨਿਕਲਣ ਵਾਲੀਆਂ ਗੈਸਾਂ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਾਫ਼ ਹਵਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ (NCAP) ਦੇ ਤਹਿਤ ਕੰਟਰੋਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ, ਹਵਾ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨਾ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੈ।

ਪੜ੍ਹੋ ਇਹ ਵੀ - ਅੱਜ ਤੋਂ ਹੀ ਬੰਦ ਸਾਰੇ ਸਕੂਲ! ਇਸ ਸੂਬੇ ਦੇ 1 ਤੋਂ 8ਵੀਂ ਤੱਕ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀਆਂ ਲੱਗੀਆਂ ਮੌਜਾਂ