Covid Vaccine ਕਿਵੇਂ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ ਦਿਲ 'ਤੇ ਅਸਰ? ਵਿਗਿਆਨੀ ਨੇ ਸਮਝਾਇਆ ਦੁਰਲੱਭ Side Effect
Friday, Dec 12, 2025 - 03:56 PM (IST)
ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਸਕ: ਕੋਵਿਡ-19 ਟੀਕੇ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ 'ਚ ਲੱਖਾਂ ਜਾਨਾਂ ਬਚਾਈਆਂ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਿਹਤ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਮਾਮਲਿਆਂ 'ਚ ਟੀਕੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਖਾਸ ਕਰ ਕੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ 'ਚ ਦਿਲ ਦੀ ਹਲਕੀ ਸੋਜ ਦੇਖੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਮਾਇਓਕਾਰਡਾਈਟਿਸ (ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਦੀ ਸੋਜ) ਤੇ ਪੈਰੀਕਾਰਡਾਈਟਿਸ (ਦਿਲ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਸੋਜ) ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵਿਗਿਆਨੀ ਇਹ ਸਮਝਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਮਾੜਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕਿਉਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਇਹ ਸਿਰਫ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਡਾਕਟਰੀ ਅਧਿਐਨ ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ?
ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਡਾਕਟਰੀ ਅਧਿਐਨਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹ ਵਰਤਾਰਾ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ mRNA ਟੀਕਿਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ - ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਫਾਈਜ਼ਰ ਅਤੇ ਮੋਡਰਨਾ। ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਦੀ ਅਸਥਾਈ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਟੀਕਾ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਵਾਇਰਸ ਨਾਲ ਲੜਨਾ ਸਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਸਪਾਈਕ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ, ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਥੋੜ੍ਹਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਣਜਾਣੇ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦੇ ਟਿਸ਼ੂ ਦੀ ਹਲਕੀ ਸੋਜ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮਾਹਰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਮਾਮਲੇ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹਲਕੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਜਲਦੀ ਹੱਲ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਇਸ ਉਮਰ ਸਮੂਹ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦੇਖਿਆ
ਇੱਕ ਹੋਰ ਵਿਗਿਆਨਕ ਸਿਧਾਂਤ ਸੁਝਾਅ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਟੀਕਾਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਸਪਾਈਕ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਇਮਿਊਨ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਚਾਲੂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ 16 ਤੋਂ 30 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਉਜਾਗਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਟੈਸਟੋਸਟੀਰੋਨ ਵਰਗੇ ਹਾਰਮੋਨ, ਜੋ ਟੀਕੇ ਪ੍ਰਤੀ ਸਰੀਰ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਵੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਇਸਦੇ ਲੱਛਣ ਹਨ
ਡਾਕਟਰਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿੱਚ ਛਾਤੀ ਵਿੱਚ ਦਰਦ, ਸਾਹ ਚੜ੍ਹਨਾ, ਤੇਜ਼ ਦਿਲ ਦੀ ਧੜਕਣ ਅਤੇ ਥਕਾਵਟ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਹ ਲੱਛਣ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਟੀਕਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਡਾਕਟਰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਰੀਜ਼ 2 ਤੋਂ 7 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਪੇਚੀਦਗੀਆਂ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਖੋਜ ਦਾ ਦਾਅਵਾ
ਸਿਹਤ ਏਜੰਸੀਆਂ ਇਹ ਵੀ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ, ਇਹ ਜੋਖਮ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੈ। ਖੋਜ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਅਸਲ COVID ਲਾਗ ਦਾ ਦਿਲ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗੰਭੀਰ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਲਾਗ ਦੌਰਾਨ ਮਾਇਓਕਾਰਡਾਈਟਿਸ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਕਾਫ਼ੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਆਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। COVID ਲਾਗ ਖੂਨ ਦੇ ਥੱਕੇ, ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਅਤੇ ਗੰਭੀਰ ਸੋਜਸ਼ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੀ ਹੈ।
ਫਾਇਦੇ ਵੀ ਕਈ ਗੁਣਾ ਹਨ, ਜੋਖਮ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹਨ
ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ COVID ਟੀਕੇ ਦੇ ਫਾਇਦੇ ਅਜੇ ਵੀ ਇਸਦੇ ਜੋਖਮਾਂ ਤੋਂ ਕਿਤੇ ਵੱਧ ਹਨ। ਇਹ ਟੀਕਾ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀ, ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਭਰਤੀ ਹੋਣ ਅਤੇ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਵਿਗਿਆਨੀ ਟੀਕੇ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਲਗਾਤਾਰ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ COVID ਟੀਕੇ ਕਾਰਨ ਦਿਲ ਦੀ ਸੋਜਸ਼ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਦੁਰਲੱਭ, ਹਲਕੇ ਅਤੇ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਹੱਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਮਾਹਰ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਲੋਕ ਚੌਕਸ ਰਹਿਣ, ਜੇਕਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੱਛਣ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕਰੋ ਅਤੇ COVID ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਵਜੋਂ ਟੀਕੇ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਬਣਾਈ ਰੱਖੋ।
