ਭਲਕੇ ਦਿਖੇਗਾ ਖੂਨ ਵਰਗਾ ਲਾਲ ਚੰਨ, ਕੀ ਹੈ ਬੱਕ ਮੂਨ, ਕਿਵੇਂ ਪਿਆ ਇਹ ਨਾਂ ?

Wednesday, Jul 09, 2025 - 08:44 PM (IST)

ਭਲਕੇ ਦਿਖੇਗਾ ਖੂਨ ਵਰਗਾ ਲਾਲ ਚੰਨ, ਕੀ ਹੈ ਬੱਕ ਮੂਨ, ਕਿਵੇਂ ਪਿਆ ਇਹ ਨਾਂ ?

ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਸਕ - ਬਕ ਮੂਨ 10 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਅਸਮਾਨ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇਗਾ। ਇਹ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਚੰਨ ਤੋਂ ਥੋੜ੍ਹਾ ਵੱਖਰਾ ਹੈ। ਇਸ ਚੰਨ ਨਾਲ ਕਈ ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਜੁੜੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਨਾਮ ਦੇਣ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਵੀ ਦਿਲਚਸਪ ਹੈ। ਬਕ ਮੂਨ ਉਹ ਚੰਨ ਹੈ ਜੋ ਹਰ ਸਾਲ ਜੁਲਾਈ ਦੇ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ 'ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਇਹ ਨਾਮ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਕਬੀਲੇ ਨੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਉਹ ਕਬੀਲਾ ਜੋ ਕੁਦਰਤ ਅਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਦਾ ਨਾਮ ਰੱਖਦਾ ਸੀ।

ਜਿਵੇਂ ਜਨਵਰੀ ਦੇ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਨੂੰ ਵੁਲਫ ਮੂਨ ਅਤੇ ਫਰਵਰੀ ਦੇ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਨੂੰ ਸਨੋ ਮੂਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਨਾਮਕਰਨ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ, ਜੁਲਾਈ ਦੇ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਨੂੰ ਬਕ ਮੂਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਹ ਚੰਨ ਕਿੰਨਾ ਵੱਖਰਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਇਹ ਨਾਮ ਕਿਵੇਂ ਮਿਲਿਆ।

ਬਕ ਮੂਨ ਕਿੰਨਾ ਵੱਖਰਾ ਹੈ?
ਹਰ ਸਾਲ ਜੁਲਾਈ ਦੇ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਨੂੰ ਬਕ ਮੂਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਆਮ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਚੰਨ ਨਾਲੋਂ ਚਮਕਦਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਉਦੋਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਸੂਰਜ ਅਸਮਾਨ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੀ ਸਥਿਤੀ 'ਤੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਚੰਦਰਮਾ ਅਸਮਾਨ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਸਭ ਤੋਂ ਹੇਠਲੇ ਰਸਤੇ 'ਤੇ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।

ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬਕ ਮੂਨ ਦੇ ਨਿਕਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਸਦਾ ਰੰਗ ਲਾਲ-ਸੁਨਿਹਰਾ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸਨੂੰ ਰੇਲੇ ਸਕੈਟਰਿੰਗ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇਸ ਲਈ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ਤੋਂ ਪ੍ਰਤੀਬਿੰਬਤ ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਧਰਤੀ ਤੱਕ ਬਹੁਤ ਦੂਰੀ ਤੈਅ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਰਾਤ ਨੂੰ ਅਸਮਾਨ ਸਾਫ਼ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸਨੂੰ ਦੂਰਬੀਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਜੁਲਾਈ ਦਾ ਬਕ ਮੂਨ ਗੁਰੂ ਪੂਰਨਿਮਾ ਦੇ ਦਿਨ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਅਤੇ ਗਿਆਨ ਦਾ ਜਸ਼ਨ ਹੈ। ਇਹ ਇਸ ਲਈ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਗੁਰੂ ਪੂਰਨਿਮਾ ਹਿੰਦੂ ਮਹੀਨੇ ਆਸ਼ਾਧ ਦਾ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਗ੍ਰੇਗੋਰੀਅਨ ਕੈਲੰਡਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਜੁਲਾਈ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਨਾਲ ਮੇਲ ਖਾਂਦਾ ਹੈ।

ਚੰਦ ਨੂੰ ਇਹ ਨਾਮ ਕਿਵੇਂ ਮਿਲਿਆ?
ਬਕ ਮੂਨ ਨਾਮ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਐਲਗੋਨਕੁਇਨ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜੋ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕੀ ਕਬੀਲੇ ਸਨ। ਇਹ ਕਬੀਲਾ ਕੁਦਰਤੀ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਅਤੇ ਯਾਦ ਰੱਖਣ ਲਈ ਚੰਦਰਮਾ ਵਿੱਚ ਵੇਖੀਆਂ ਗਈਆਂ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਨੂੰ ਅਧਾਰ ਬਣਾਉਂਦਾ ਸੀ। ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, ਜੁਲਾਈ ਦੇ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਦਾ ਨਾਮ ਬਕ ਮੂਨ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਬਕ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਨਰ ਹਿਰਨ। ਨਰ ਹਿਰਨ ਦੇ ਸਿੰਗ ਜੁਲਾਈ ਵਿੱਚ ਵਧਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪੁਰਾਣੇ ਸਿੰਙ ਡਿੱਗਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਮਖਮਲੀ ਪਰਤ ਨਾਲ ਢੱਕੇ ਨਵੇਂ ਸਿੰਗ ਉੱਗਦੇ ਹਨ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਜੁਲਾਈ ਦੇ ਪੂਰੇ ਚੰਦ ਨੂੰ ਬਕ ਮੂਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਨਰ ਹਿਰਨ ਪਹਿਲੇ ਪੂਰਨਮਾਸ਼ੀ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਆਪਣੇ ਸਿੰਗ ਦੁਬਾਰਾ ਉਗਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।

ਹੋਰ ਮੂਲ ਅਮਰੀਕੀ ਕਬੀਲੇ ਵੀ ਇਸ ਚੰਦ ਨੂੰ "ਥੰਡਰ ਮੂਨ" ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇਸ ਸਮੇਂ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦੇਖੇ ਗਏ ਮੌਸਮੀ ਤੂਫਾਨਾਂ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਸੀ। ਕੁਝ ਮੂਲ ਅਮਰੀਕੀ ਕਬੀਲੇ ਇਸਨੂੰ ਸੈਲਮਨ ਮੂਨ ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਇਸ ਲਈ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਉਦੋਂ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਸੈਲਮਨ ਮੱਛੀ ਉੱਪਰ ਵੱਲ ਤੈਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦੀ ਹੈ।


author

Inder Prajapati

Content Editor

Related News