ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਸੈਕਟਰ ''ਚ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਕੀਤੇ ਕਈ ਪਹਿਲ: ਹੋਲੀ ਮਾਰਗਰੀਟਾ

ਜੈਤੋ (ਰਘੁਨੰਦਨ ਪਰਾਸ਼ਰ) : ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਸੈਕਟਰ ਵਿੱਚ ਨਿਰਯਾਤ, ਉਤਪਾਦਨ ਅਤੇ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਸਿਰਜਣ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ 2019 ਤੋਂ ਕਈ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ/ਉਪਦੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਮੁੱਖ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ: ਸਰਕਾਰ ਨੇ 2027-28 ਤੱਕ ਸੱਤ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਮਿਆਦ ਲਈ 4,445 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਖਰਚੇ ਨਾਲ ਗ੍ਰੀਨਫੀਲਡ/ਬ੍ਰਾਊਨਫੀਲਡ ਸਾਈਟਾਂ ਵਿੱਚ ਸੱਤ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੈਗਾ ਇੰਟੀਗ੍ਰੇਟਿਡ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਜ਼ੋਨ ਅਤੇ ਐਪਰਲ (ਪੀਐਮ ਮਿੱਤਰ) ਪਾਰਕਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ, ਤੇਲੰਗਾਨਾ, ਗੁਜਰਾਤ, ਕਰਨਾਟਕ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮਿੱਤਰ ਪਾਰਕ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਸਰਕਾਰ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ MMF ਲਿਬਾਸ, MMF ਫੈਬਰਿਕ ਅਤੇ ਤਕਨੀਕੀ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ 10,683 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਨਿਤ ਖਰਚੇ ਨਾਲ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਪ੍ਰੋਡਕਸ਼ਨ ਲਿੰਕਡ ਇਨਸੈਂਟਿਵ (PLI) ਸਕੀਮ ਲਾਗੂ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਸੈਕਟਰ ਨੂੰ ਆਕਾਰ ਅਤੇ ਪੈਮਾਨਾ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤੀਯੋਗੀ ਬਣਨ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ। PLI ਸਕੀਮ ਤਹਿਤ 73 ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੀ ਚੋਣ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਸੈਕਟਰ ਨੂੰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਬਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀਯੋਗੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ, ਲਿਬਾਸ/ਕਪੜਿਆਂ ਅਤੇ ਮੇਕ-ਅੱਪਸ ਦੇ ਨਿਰਯਾਤ ਲਈ ਰਾਜ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰੀ ਟੈਕਸਾਂ ਅਤੇ ਡਿਊਟੀਆਂ ਦੀ ਛੋਟ (ਆਰ.ਓ.ਐੱਸ.ਸੀ.ਟੀ.ਐੱਲ.) ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਤਕਨੀਕੀ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਸੈਕਟਰ ਵਿੱਚ ਉੱਨਤ ਖੋਜ ਅਤੇ ਨਵੀਨਤਾ ਲਈ 1,480 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਖਰਚਾ ਅਲਾਟ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਤੱਕ 137 ਖੋਜ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟਾਂ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 49 ਨੂੰ ਸਾਲ 2023-24 ਵਿੱਚ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਸਮਰਥ ਸਕੀਮ ਤਹਿਤ ਹੁਣ ਤੱਕ 3.27 ਲੱਖ ਲਾਭਪਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਹੁਨਰ ਵਿਕਾਸ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਚੁੱਕਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 1.33 ਲੱਖ ਲਾਭਪਾਤਰੀਆਂ ਨੇ 2023-24 ਵਿੱਚ ਹੁਨਰ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਹੈ।

ਰੇਸ਼ਮ ਉਦਯੋਗ ਦੇ ਸਰਵਪੱਖੀ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਰੇਸ਼ਮ ਸਮਗਰ-2 ਨੂੰ 19.01.2022 ਤੋਂ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਰੇਸ਼ਮ ਸਮਗਰ-2 ਸਕੀਮ ਵਿੱਚ ਮਲਬੇਰੀ, ਜੰਗਲੀ ਅਤੇ ਪੋਸਟ-ਕੋਕੂਨ ਸੈਕਟਰਾਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹਿੱਸੇ ਅਤੇ ਉਪ-ਕੰਪੋਨੈਂਟ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਹ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਏਜੰਸੀਆਂ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਦਾ ਤਾਲਮੇਲ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਕੱਚੇ ਰੇਸ਼ਮ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ, ਉਤਪਾਦਕਤਾ ਅਤੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦੇ ਮੌਕੇ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ। ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹੈਂਡਲੂਮ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਯੋਗ ਹੈਂਡਲੂਮ ਏਜੰਸੀਆਂ/ਬੁਨਕਰਾਂ ਨੂੰ ਕੱਚੇ ਮਾਲ ਦੀ ਖਰੀਦ, ਉੱਨਤ ਲੂਮ ਅਤੇ ਸਹਾਇਕ ਉਪਕਰਣ, ਸੂਰਜੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਯੂਨਿਟ, ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਨਿਰਮਾਣ, ਹੁਨਰ ਵਿਕਾਸ, ਉਤਪਾਦ ਅਤੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਵਿਕਾਸ, ਤਕਨੀਕੀ ਅਤੇ ਸਾਂਝੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ, ਘਰੇਲੂ/ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਨੂੰ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ, ਬੁਨਕਰ ਮੁਦਰਾ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ ਰਿਆਇਤੀ ਕਰਜ਼ੇ, ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਆਦਿ ਲਈ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਕੱਚੇ ਮਾਲ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਸਕੀਮ (RMSS) ਦੇ ਤਹਿਤ, ਯੋਗ ਹੈਂਡਲੂਮ ਬੁਨਕਰਾਂ ਨੂੰ ਰਿਆਇਤੀ ਦਰਾਂ 'ਤੇ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਾਲਾ ਧਾਗਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਿਸ਼ਰਣ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2023-2024 ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਤਹਿਤ ਕੁੱਲ 340 ਲੱਖ ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਧਾਗੇ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਨੈਸ਼ਨਲ ਹੈਂਡੀਕਰਾਫਟ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਅਤੇ ਵਿਆਪਕ ਹੈਂਡੀਕ੍ਰਾਫਟ ਕਲੱਸਟਰ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਸਕੀਮ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਸਹਾਇਤਾ, ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਰਾਹੀਂ ਹੁਨਰ ਵਿਕਾਸ, ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ, ਕਲੱਸਟਰ ਵਿਕਾਸ, ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧੇ ਲਾਭ, ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚਾ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਸਹਾਇਤਾ ਅਤੇ ਅੰਬੇਡਕਰ ਹੈਂਡੀਕਰਾਫਟ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਸਕੀਮ ਦੁਆਰਾ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਕੇਂਦਰੀ ਕੱਪੜਾ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ਪਵਿੱਤਰਾ ਮਾਰਗਰੀਟਾ ਨੇ ਅੱਜ ਰਾਜ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਲਿਖਤੀ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ।