ਬਹੁਤਾ ਸਮਾਂ ਟੀ.ਵੀ ਅਤੇ ਫੋਨ ’ਤੇ ਬਿਤਾਉਣਾ ਹਾਨੀਕਾਰਕ

ਅਸੀਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਟੀ.ਵੀ, ਕੰਪਿਊਟਰ ਅਤੇ ਫੋਨ ’ਤੇ ਜ਼ਰੂਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾ ਰਹੇ ਸੀ। ਤਾਲਾਬੰਦੀ ਨੇ ਇਸ ਸਮੇਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਡਾਕਟਰ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਸਕਰੀਨ ਵੱਲ ਦੇਖਣ ਦੇ ਅੱਖਾਂ ਉੱਤੇ ਪੈਦੇ ਮਾੜੇ ਅਸਰ ਤੋਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਚਿਤਾਵਨੀ ਦਿੰਦੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਕੰਪਿਊਟਰ ’ਤੇ 6 ਤੋਂ 8 ਘੰਟੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ 80 ਪ੍ਰਸੈਂਟ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਥਕਾਨ, ਗਰਦਨ ਦਾ ਦਰਦ, ਸਿਰ ਦਰਦ, ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਲਾਲਗੀ ਅਤੇ ਧੁੰਧਲਾ ਦਿਖਣ ਵਰਗੇ ਲੱਛਣ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਤਕਲੀਫ਼ ਸਿਰਫ਼ ਵੱਡਿਆਂ ਵਿਚ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿਚ ਵੀ ਆਮ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਹੋਣ ਨਾਲ ਬਾਰ-ਬਾਰ ਐਨਕ ਦੇ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਬਦਲਣ ਦੀ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਆਓ ਦੇਖੀਏ ਕਿ ਇਹ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ’ਤੇ ਕਿਵੇਂ ਅਸਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਕਈ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ- ਜਿਵੇਂ...

. ਕੰਪਿਊਟਰ ਜਾਂ ਲੈਪਟਾਪ ’ਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਪੰਜ ਘੰਟੇ ਕੰਮ ਕਰਨਾ।
. ਲਗਾਤਾਰ ਪੰਜ ਘੰਟੇ ਟੈਲੀਵੀਜ਼ਨ ਵੇਖਣਾ, ਲਗਾਤਾਰ ਫੋਨ ’ਤੇ ਵੀਡੀਓ ਗੇਮ ਖੇਡਣਾ ਜਾਂ ਵੀਡੀਓ ਦੇਖਣਾ।
. ਜੇ ਰੋਸ਼ਨੀ ਠੀਕ ਨਾ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਸਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਨਾ ਬੈਠਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋਰ ਵੀ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਕੰਪਿਊਟਰ ਦੇ ਅੱਗੇ ਬੈਠਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਅੱਖਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਕਦੀ ਦੂਰ ਅਤੇ ਕਈ ਨੇੜੇ ਦੇਖਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਅੱਖਾਂ ’ਤੇ ਕਾਫ਼ੀ ਜ਼ੋਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਸਾਡੀ ਹੰਝੂ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੀ ਗ੍ਰੰਥੀ ਕਾਫ਼ੀ ਹੰਝੂ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਨਾਲ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਅੱਗੇ ਇੱਕ ਪਾਣੀ ਦੀ ਪਰਤ ਹਮੇਸ਼ਾ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਅੱਖ ਝਪਕਣ ਨਾਲ ਇਹ ਪਰਤ ਬਰਕਰਾਰ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਲਗਾਤਾਰ ਫੋਨ ਜਾਂ ਕੰਪਿਊਟਰ ਵੱਲ ਦੇਖਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਸਾਡੀ ਅਖਾ ਝਪਕਣ ਦੀ ਰਫ਼ਤਾਰ ਵੀ ਅੱਧੀ ਰਹਿ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜੇ ਅਸੀਂ ਆਮ ਕਰਕੇ ਇੱਕ ਮਿੰਟ ਵਿੱਚ 15 ਵਾਰ ਅੱਖਾਂ ਝਪਕਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਇਹ 7 ਵਾਰ ਰਹਿ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਹੰਝੂ ਸੁੱਕ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜੇ ਤੁਹਾਡੇ ਐਨਕਾਂ ਲੱਗੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ ਤਾਂ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀ ਹੋਰ ਵੀ ਵੱਧ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜੇ ਤੁਹਾਡੀ ਉਮਰ 40 ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ ਤਾਂ ਕੰਪਿਊਟਰ ’ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਹੋਰ ਵੀਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਆਮ ਤੌਰ ’ਤੇ ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਸੌਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣਾ ਫੋਨ ਦੇਖ ਕੇ ਸੌਂਦਾ ਹੈ। ਕੰਮ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ’ਤੇ 8 ਤੋਂ 10 ਘੰਟੇ ਕੰਪਿਊਟਰ ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਕੇ, ਫਿਰ ਘਰ ਆ ਕੇ ਚਾਰ ਤੋਂ ਪੰਜ ਘੰਟੇ ਟੈਲੀਵੀਜ਼ਨ ਦੇਖ ਕੇ ,ਸੌਣ ਲੱਗਿਆਂ ਫੋਨ ਨਾਲ ਚਿੰਬੜ ਜਾਣਾ ਕੋਈ ਚੰਗੀ ਆਦਤ ਨਹੀਂ । ਇਕ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਾਬਤ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜਲਦੀ ਨੀਂਦ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ। ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਉਹ ਥਕਾਨ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਟੀਵੀ ਜਾਂ ਫੋਨ ਤੇ ਗੁਜ਼ਾਰਨ ਦੇ ਹੋਰ ਵੀ ਮਾੜੇ ਨਤੀਜੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਖੋਜ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਿਮਾਗ ’ਤੇ ਅਸਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਬੀਮਾਰੀ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦੇ ਉਪਾਅ ਹਨ...

. ਆਪਣੇ ਕੰਪਿਊਟਰ ਤੇ ਐਂਟੀ ਗਲੇਅਰ ਸਕਰੀਨ ਲਗਾਓ ।
. ਆਪਣੇ ਮੇਜ਼ ਤੇ ਇਕ ਟੇਬਲ ਲੈਂਪ ਰੱਖੋ ਤੇ ਰੋਸ਼ਨੀ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ।
. ਬੈਠਣ ਵੇਲੇ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਦੀ ਪੁਜ਼ੀਸ਼ਨ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ। ਸਕਰੀਨ ਤੋਂ 20 ਤੋਂ 25 ਇੰਚ ਦੀ ਦੂਰੀ ਬਣਾਕੇ ਰੱਖੋ।
. ਅੱਖਾਂ ਨੂੰ ਅਰਾਮ ਦਿਓ, ਇਸ ਲਈ 20,20 ਦਾ ਫਾਰਮੂਲਾ ਅਪਣਾਓ। ਲਗਾਤਾਰ 20 ਮਿੰਟ ਕੰਮ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 20 ਸੈਕਿੰਡ ਲਈ 20 ਫੁੱਟ ਦੂਰ ਦੇਖੋ ਫਿਰ ਅੱਖਾਂ ਝਪਕੋ ਤੇ ਦੁਬਾਰਾ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿਓ।ਜੇ ਅਜੇ ਵੀ ਲੱਗੇ ਕਿ ਅੱਖਾਂ ਸੁੱਕੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ ਤਾਂ ਹੰਝੂ ਦੀ ਦਵਾਈ ਦੀ ਬੂੰਦ ਅੱਖ ਵਿਚ ਪਾ ਕੇ ਇਕ ਮਿੰਟ ਲਈ ਅੱਖਾਂ ਬੰਦ ਕਰੋ ।
. ਆਪਣੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦਾ ਚੈਅਕੱਪ ਡਾਕਟਰ ਕੋਲੋਂ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ਕਰਵਾਉਂਦੇ ਰਹੋ।
. ਬਹੁਤਾ ਬਰੀਕ ਦੇਖਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਵੱਡਾ ਫੌਟ ਵਰਤੋ।

ਥੋੜਾ ਸਮਾਂ ਕੰਪਿਊਟਰ ਟੀਵੀ ਜਾਂ ਫੋਨ ’ਤੇ ਬਿਤਾਉਣ ਦਾ ਕੋਈ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ। ਇੰਨਾਂ ਨਾ ਹੋਵੇ ਜਿੰਨ੍ਹਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਵੇ। ਬਦਲ ਬਦਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਨਾਲ ਵੀ ਅੱਖਾਂ ਤੇ ਪੈ ਰਹੇ ਬੁਰੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਡਾਕਟਰ ਅਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨਾਗਪਾਲ
9815177324