ਸੁਸੁਮੂ ਕਿਤਾਗਾਵਾ, ਰਿਚਰਡ ਰੌਬਸਨ ਤੇ ਓਮਰ ਐੱਮ. ਯਾਗੀ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ ਰਸਾਇਣ ਵਿਗਿਆਨ ਦਾ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ

ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਸਕ : ਰਸਾਇਣ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ 2025 ਦਾ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜਾਪਾਨ ਦੀ ਕਿਓਟੋ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਸੁਸੁਮੂ ਕਿਤਾਗਾਵਾ, ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੀ ਮੈਲਬੌਰਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਰਿਚਰਡ ਰੌਬਸਨ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਬਰਕਲੇ ਦੀ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਓਮਰ ਐੱਮ. ਯਾਗੀ ਨੂੰ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੂੰ ਧਾਤੂ-ਜੈਵਿਕ ਢਾਂਚੇ (MOFs) ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਇਸ ਖੋਜ ਲਈ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ

ਰਾਇਲ ਸਵੀਡਿਸ਼ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸਿਜ਼ ਨੇ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਿੰਨਾਂ ਨੂੰ "ਧਾਤੂ-ਜੈਵਿਕ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ" ਲਈ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਕ੍ਰਿਸਟਲਿਨ ਬਣਤਰ ਹਨ ਜੋ ਧਾਤ ਦੇ ਆਇਨਾਂ ਅਤੇ ਜੈਵਿਕ ਅਣੂਆਂ ਨੂੰ ਜੋੜ ਕੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪੋਰਸ ਸਮੱਗਰੀ ਬਣਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਸਮੱਗਰੀ ਛੋਟੇ ਨੈਨੋਸਕੇਲ ਕੈਵਿਟੀਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਈ ਗਈ ਹੈ ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ, ਮੀਥੇਨ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਭਾਫ਼ ਵਰਗੀਆਂ ਗੈਸਾਂ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਅੰਦਰ ਅਤੇ ਬਾਹਰ ਵਹਿ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਗੁਣ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰੀਨਹਾਊਸ ਗੈਸਾਂ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕਰਨ, ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਸ਼ੁੱਧ ਕਰਨ, ਰਸਾਇਣਕ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਕਰਨ ਅਤੇ ਹਾਈਡ੍ਰੋਜਨ ਬਾਲਣ ਨੂੰ ਸਟੋਰ ਕਰਨ ਵਰਗੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕੰਮਾਂ ਲਈ ਉਪਯੋਗੀ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਸਾਡੀ ਫੌਜੀ ਕਾਰਵਾਈ ਨਾਲ ਮੋਦੀ ਦੀ ਲੋਕਪ੍ਰਿਯਤਾ ਘਟੀ : ਪਾਕਿ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ

ਨੋਬਲ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਨੇ ਕਹੀ ਇਹ ਗੱਲ

ਨੋਬਲ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਹਾਈਨਰ ਲਿੰਕ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਧਾਤੂ-ਜੈਵਿਕ ਢਾਂਚੇ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਹਨ। ਉਹ ਨਵੀਆਂ ਸਮੱਗਰੀਆਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਰਾਹ ਖੋਲ੍ਹਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਾਰਜ ਅਤੇ ਗੁਣ ਮਨੁੱਖ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।

BREAKING NEWS
The Royal Swedish Academy of Sciences has decided to award the 2025 #NobelPrize in Chemistry to Susumu Kitagawa, Richard Robson and Omar M. Yaghi “for the development of metal–organic frameworks.” pic.twitter.com/IRrV57ObD6

— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 8, 2025"

ਕਦੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਸੀ ਇਹ ਮੈਟਲ-ਆਰਗੇਨਿਕ ਫ੍ਰੇਮਵਰਕਸ ਦੀ ਖੋਜ?

ਇਹ ਇਨਕਲਾਬੀ ਖੋਜ 1989 ਵਿੱਚ ਰਿਚਰਡ ਰੌਬਸਨ ਦੇ ਪ੍ਰਯੋਗਾਂ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ, ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਤਾਂਬੇ ਦੇ ਆਇਨਾਂ ਅਤੇ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਜੈਵਿਕ ਅਣੂਆਂ ਨੂੰ ਜੋੜ ਕੇ ਵੱਡੇ ਕ੍ਰਿਸਟਲਿਨ ਢਾਂਚੇ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਢਾਂਚੇ ਅਸਥਿਰ ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹੋਰ ਖੋਜ ਲਈ ਨੀਂਹ ਰੱਖੀ। 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਸੁਜੁਮੂ ਕਿਤਾਗਾਵਾ ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਕਿ ਇਹ ਢਾਂਚੇ ਗੈਸਾਂ ਨੂੰ ਸੋਖ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਛੱਡ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਓਮਰ ਐੱਮ. ਯਾਗੀ ਨੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਥਿਰ MOF ਵਿਕਸਤ ਕੀਤੇ ਅਤੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਸਿਧਾਂਤ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਜੋ ਇਹਨਾਂ ਸਮੱਗਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਜੇਲ ’ਚ ਬੰਦ ਸੋਨਮ ਵਾਂਗਚੁਕ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਤਨੀ ਨੇ ਕੀਤੀ ਮੁਲਾਕਾਤ

ਜਗ ਬਾਣੀ ਈ-ਪੇਪਰ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਐਪ ਨੂੰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ

For Android:- https://play.google.com/store/apps/details?id=com.jagbani&hl=en

For IOS:- https://itunes.apple.com/in/app/id538323711?mt=8