ਅਗਲੇ ਹਫ਼ਤੇ 8 ਅਰਬ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ ਦੁਨੀਆ ਦੀ 'ਆਬਾਦੀ', ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ 'ਚ ਹੋਵੇਗਾ ਇਹ ਵੱਡਾ ਬਦਲਾਅ

Tuesday, Nov 08, 2022 - 11:30 AM (IST)

ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ (ਬਿਊਰੋ) ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਮੁਤਾਬਕ ਅਗਲਾ ਹਫਤਾ ਮਨੁੱਖਤਾ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੀਲ ਪੱਥਰ ਸਾਬਤ ਹੋਵੇਗਾ। ਅਜਿਹਾ ਇਸ ਲਈ ਕਿਉਂਕਿ ਅਗਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਆਬਾਦੀ 8 ਅਰਬ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਜਾਵੇਗੀ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਆਬਾਦੀ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਆਬਾਦੀ ਦਾ ਵਾਧਾ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਰਹੇਗਾ। 2050 ਤੱਕ ਜੀਵਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਔਸਤਨ 77.2 ਸਾਲ ਤੱਕ ਵਧ ਜਾਵੇਗੀ। 15 ਨਵੰਬਰ ਤੱਕ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਆਬਾਦੀ 8 ਅਰਬ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਵੇਗੀ, ਜੋ ਕਿ 1950 ਦੇ 2.5 ਅਰਬ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਗੁਣਾ ਹੈ।

2050 ਤੱਕ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਔਸਤ ਉਮਰ 77.2 ਸਾਲ ਹੋਵੇਗੀ

ਖਾਸ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸਭ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਉਮਰ ਵਧਣ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਵੀ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ ਕਿ ਸਾਲ 2050 ਤੱਕ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਔਸਤ ਉਮਰ 77.2 ਸਾਲ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਜਨਨ ਦਰ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇ ਨਾਲ ਸਾਲ 2022 ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਉਮਰ 65 ਸਾਲ ਤੋਂ 10 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵਧ ਜਾਵੇਗੀ ਅਤੇ ਸਾਲ 2050 ਤੱਕ ਇਹ 16 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵਧ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਅਸਰ ਕਾਮਿਆਂ ਅਤੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪੈਨਸ਼ਨ ਸਿਸਟਮ 'ਤੇ ਪਵੇਗਾ।

ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਜਨਸੰਖਿਆ ਫੰਡ ਦੀ ਰੇਚਲ ਸਨੋ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੀਵਨ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਬੱਚੇ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨੇ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ 2030 ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਲਗਭਗ 8.5 ਬਿਲੀਅਨ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ। ਆਬਾਦੀ ਦੇ 2050 ਤੱਕ 9.7 ਬਿਲੀਅਨ ਅਤੇ 2080 ਵਿੱਚ 10.4 ਬਿਲੀਅਨ ਤੱਕ ਵਧਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਵਾਧੇ ਦੀ ਰਫ਼ਤਾਰ ਜੋ ਕਿ 1960 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਸਿਖਰ 'ਤੇ ਸੀ, 2020 ਵਿੱਚ ਨਾਟਕੀ ਤੌਰ 'ਤੇ 1 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੱਕ ਘੱਟ ਗਈ ਹੈ।

ਪੜ੍ਹੋ ਇਹ ਅਹਿਮ ਖ਼ਬਰ-COP27 : ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ PM ਸੁਨਕ ਬੋਲੇ, ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ 'ਤੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦਾ ਇਹ 'ਸਹੀ ਸਮਾਂ'

ਘਟਦੀ ਜਣਨ ਦਰ

ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਪ੍ਰਜਨਨ ਦਰ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਗਿਰਾਵਟ ਆ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਹ ਅੰਕੜਾ 2050 ਤੱਕ ਲਗਭਗ 0.5 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੱਕ ਘੱਟਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ 2021 ਵਿੱਚ ਔਸਤ ਜਣਨ ਦਰ ਇੱਕ ਔਰਤ ਦੇ ਜੀਵਨ ਕਾਲ ਵਿੱਚ 2.3 ਬੱਚੇ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ 1950 ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ ਪੰਜ ਤੋਂ ਘੱਟ ਸੀ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਇਸ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ, ਤਾਂ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਹੈ ਕਿ 2050 ਤੱਕ ਇਹ 2.1 ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਜੀਵਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵੀ ਵਿਸ਼ਵ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। 2019 ਵਿੱਚ ਜੀਵਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ 72.8 ਸਾਲ ਸੀ ਜੋ ਕਿ 1990 ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 9 ਸਾਲ ਵੱਧ ਹੈ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨੇ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ 2050 ਤੱਕ ਜੀਵਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ 77.2 ਸਾਲ ਹੋਵੇਗੀ।

ਆਬਾਦੀ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ 'ਚ ਵੱਡਾ ਬਦਲਾਅ

ਕੁਝ ਮਾਹਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਖੇਤਰੀ ਜਨਸੰਖਿਆ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰ ਭੂ-ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਬਦਲਦੇ ਰੁਝਾਨਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਹੋਰ ਉਦਾਹਰਣ ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲੇ ਦੋ ਦੇਸ਼ ਆਪਣੇ ਸਥਾਨਾਂ ਦੀ ਅਦਲਾ-ਬਦਲੀ ਕਰਨਗੇ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਮੁਤਾਬਕ 2023 ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੱਕ ਭਾਰਤ ਆਬਾਦੀ ਪੱਖੋਂ ਪਹਿਲੇ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦੂਜੇ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਚੀਨ ਦੀ ਆਬਾਦੀ 1.4 ਅਰਬ ਹੈ, ਜੋ 2050 ਤੱਕ ਘਟ ਕੇ 1.3 ਅਰਬ ਰਹਿ ਜਾਵੇਗੀ। ਅੰਕੜੇ ਇਹ ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਦੀ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਚੀਨ ਦੀ ਆਬਾਦੀ 80 ਕਰੋੜ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧੇਗੀ ਆਬਾਦੀ 

ਹਾਲਾਂਕਿ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਆਬਾਦੀ ਵਧਣ ਨਾਲ ਵੱਡੀ ਖੇਤਰੀ ਅਸਮਾਨਤਾਵਾਂ ਵੀ ਹੋਣਗੀਆਂ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਲ 2050 ਤੱਕ ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਵਾਧੇ ਦਾ ਅੱਧੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹਿੱਸਾ ਸਿਰਫ਼ 8 ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਆਵੇਗਾ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗੋ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਗਣਰਾਜ, ਮਿਸਰ, ਇਥੋਪੀਆ, ਭਾਰਤ, ਨਾਈਜੀਰੀਆ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ, ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਅਤੇ ਤਨਜ਼ਾਨੀਆ ਵਿੱਚ ਆਬਾਦੀ ਵਾਧਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਵੇਗਾ।

ਨੋਟ- ਇਸ ਖ਼ਬਰ ਬਾਰੇ ਕੁਮੈਂਟ ਕਰ ਦਿਓ ਰਾਏ।


Vandana

Content Editor

Related News