ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਦੀ ਪੀ.ਐੱਮ. ਜੈਸਿੰਡਾ ਨੇ ਚੀਨ ਪ੍ਰਤੀ ਅਪਣਾਇਆ ਸਖਤ ਰਵੱਈਆ

ਵੈਲਿੰਗਟਨ (ਏਜੰਸੀ) ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਜੈਸਿੰਡਾ ਅਰਡਰਨ ਨੇ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਚੀਨ ਦੇ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ‘ਤੇ ਸਖ਼ਤ ਰੁਖ ਅਪਣਾਉਂਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਚ ਚੀਨ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਵਧਣ ਨਾਲ ਮਤਭੇਦ ਸੁਲਝਾਉਣੇ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੁੰਦੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਹੋਰ ਨੇਤਾਵਾਂ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਵਿਚ ਅਰਡਰਨ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਮੱਧਮ ਰਹੀ, ਫਿਰ ਵੀ ਇਹ ਬਿਆਨ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤਬਦੀਲੀ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਚੀਨ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਵਪਾਰਕ ਭਾਈਵਾਲ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੈ।

ਪਿਛਲੇ ਭਾਸ਼ਣਾਂ ਵਿਚ ਅਰਡਰਨ ਅਕਸਰ ਚੀਨ ਦੀ ਸਿੱਧੀ ਆਲੋਚਨਾ ਤੋਂ ਬਚਦੀ ਰਹੀ ਹੈ। ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੇ ਕੁਝ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਚੀਨ ਵਿਰੁੱਧ ਇਕਜੁੱਟ ਹੋ ਕੇ ਬੋਲਣ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਦਿਆਂ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਆਪਣੇ ਫਾਈਵ ਆਈਜ਼ ਗਠਜੋੜ ਦੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਹਿਯੋਗੀ ਸੰਗਠਨਾਂ ਨਾਲ ਆਪਣਾ ਬਚਾਅ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉੱਧਰ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਦੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਨਾਨੀਆ ਮਹੂਤਾ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਇੱਕ ਕੂਟਨੀਤਕ ਹਲਚਲ ਪੈਦਾ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਸ ਨੇ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ 'ਤੇ ਸਾਂਝੇ ਅਹੁਦਿਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਲਈ ਫਾਈਵ ਆਈਜ਼ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਆਪਣੀ ਝਿਜਕ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ। ਫਾਈਵ ਆਈਜ਼ ਵਿਚ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ, ਯੂਕੇ, ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਅਤੇ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿਚਾਲੇ ਗਠਜੋੜ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਹੋਈ ਹੈ।

ਪੜ੍ਹੋ ਇਹ ਅਹਿਮ ਖਬਰ- ਚੀਨ ਨੂੰ ਝਟਕਾ, ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੇ ਬਾਅਦ ਹੁਣ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ ਵੀ BRI ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਤੋਂ ਹਟ ਸਕਦੇ ਹਨ ਪਿੱਛੇ

ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਆਕਲੈਂਡ ਵਿਚ ਚੀਨ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਸੰਮੇਲਨ ਵਿਖੇ ਆਪਣੇ ਭਾਸ਼ਣ ਵਿਚ ਅਰਡਰਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਨੇ ਸ਼ਿਨਜਿਆਂਗ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਉਇਗਰਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਅਤੇ ਹਾਂਗਕਾਂਗ ਵਿਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਸਮੇਤ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ‘ਤੇ ਚੀਨ ਨਾਲ ਚਿੰਤਾ ਪ੍ਰਗਟਾਈ ਹੈ।" ਅਰਡਰਨ ਨੇ ਹਾਜ਼ਰੀਨ ਨੂੰ ਕਿਹਾ,''ਇਹ ਇੱਥੇ ਕਿਸੇ ਦੇ ਧਿਆਨ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਬਚੇਗਾ ਕਿ ਜਿਵੇਂ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਚੀਨ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਵੱਧਦੀ ਅਤੇ ਬਦਲਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਸਾਡੀਆਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਹਿੱਤਾਂ ਅਤੇ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਵਿਚ ਅੰਤਰ ਸੁਲ੍ਹਾ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੁੰਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।" 

ਆਕਲੈਂਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਖੇ ਚਾਈਨਾ ਸਟੱਡੀਜ਼ ਸੈਂਟਰ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਸਟੀਫਨ ਨੋਕੇਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਅਤੇ ਕੈਨੇਡਾ ਦੋਹਾਂ ਨਾਲ ਚੀਨ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਇੰਨੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਖਰਾਬ ਹੋਏ ਹਨ ਕਿ ਇਸ ਨੇ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਦੇ ਰੋਸ ਸੰਬੰਧ ਨੂੰ ਵਧਾਵਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਨੋਕੇਸ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਉਮੀਦ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਦੀ ਬਿਆਨਬਾਜ਼ੀ ਵਿਚ ਤਬਦੀਲੀ ਦਾ ਚੀਨ ਨਾਲ ਇਸ ਦੇ ਵਪਾਰ 'ਤੇ ਕੋਈ ਮਾੜਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਏਗਾ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਦਾ ਤੁਲਨਾਤਮਕ ਦਰਮਿਆਨੀ ਰੁਖ ਇਸ ਨੂੰ ਭਵਿੱਖ ਵਿਚ ਚੀਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਫਾਈਵ ਆਈਜ਼ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਇਕ ਲਾਭਦਾਇਕ ਤਾਲਮੇਲ ਬਣਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।