ਮੁਹੱਰਮ ਦੇ ਤਾਜ਼ੀਆ 'ਚ ਭਾਰਤੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੀਆਂ ਝਲਕੀਆਂ (ਤਸਵੀਰਾਂ)

ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਸਕ- ਮੁਹੱਰਮ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਸ਼ੀਆ ਮੁਸਲਮਾਨ ਕਰਬਲਾ ਵਿਖੇ ਪੈਗੰਬਰ ਮੁਹੰਮਦ ਦੇ ਪੋਤੇ ਇਮਾਮ ਹਸਨ ਅਤੇ ਇਮਾਮ ਹੁਸੈਨ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਦੀ ਯਾਦ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਇਸਲਾਮ ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ (ਚੰਦਰ) ਸਾਲ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਨੂੰ ਵੀ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਕਰਬਲਾ ਦੀ ਘਟਨਾ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਤਾਜ਼ੀਆ ਕੱਢਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਹ ਕਾਲੇ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨਦੇ ਹਨ। ਭਾਰਤੀ ਸ਼ੀਆ ਆਬਾਦੀ ਮੁਸਲਿਮ ਆਬਾਦੀ ਦਾ ਲਗਭਗ 10-15 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੋਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਇੱਕ ਜੀਵੰਤ ਭਾਈਚਾਰਾ ਹੈ ਜੋ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰੰਗ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਰੀਤੀ-ਰਿਵਾਜਾਂ ਅਤੇ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਮੁਹੱਰਮ, ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਸ਼ੀਆ ਕਾਲੇ ਰੰਗ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਈ ਸ਼ਹਿਰਾਂ, ਕਸਬਿਆਂ ਅਤੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਰਸਮੀ ਸੋਗ ਤਾਜ਼ੀਆ ਕੱਢਦੇ ਹਨ।

ਤਾਜ਼ੀਆ ਦੌਰਾਨ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਝੰਡਿਆਂ ਨੂੰ 'ਅਲਮ' ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕਰਬਲਾ ਵਿੱਚ ਇਮਾਮ ਹੁਸੈਨ ਦੀ ਫੌਜ ਦੇ ਝੰਡੇ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਝੰਡੇ 'ਤੇ ਪੰਜੇ-ਕਿਸਮ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਪੰਜਤਾਨ ਪਾਕ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਅਲੰਕਾਰਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੈਗੰਬਰ ਮੁਹੰਮਦ, ਅਲੀ, ਫਾਤਿਮਾ, ਇਮਾਮ ਹਸਨ ਅਤੇ ਇਮਾਮ ਹੁਸੈਨ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ। ਅਲਮ ਆਮਤੌਰ 'ਤੇ ਬਾਂਸ ਤੋਂ ਬਣਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕਈ ਅਲਮ ਬਹੁਤ ਵੱਡੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਈ ਲੋਕ ਫੜਦ ਹਨ। ਕਈ ਅਲਮ ਵੀ ਇੰਨੇ ਛੋਟੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਦੁਆਰਾ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਫੜਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਵੱਡੇ ਵੱਡੇ ਦੀਵੇ ਫੜੇ ਲੋਕ ਤਾਜ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਅੱਗੇ ਵਧਦੇ ਹਨ। 

ਤਾਜ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਘੋੜਾ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹਜ਼ਰਤ ਇਮਾਮ ਹੁਸੈਨ ਅਲੈਹਿਸਲਾਮ ਦੇ ਘੋੜੇ ਦਾ ਨਾਮ ਜ਼ੁਲਜਾਨਾ ਸੀ। ਇਸੇ ਲਈ ਜਲੂਸ ਲਈ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਘੋੜਾ ਚੁਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਘੋੜੇ ਨੂੰ ਸਜਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਪਿੱਠ 'ਤੇ ਸਿਰ ਦਾ ਕੱਪੜਾ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਨੂੰ ਦੁੱਧ ਦੀ ਜਲੇਬੀ ਵੀ ਖੁਆਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮੁਹੱਰਮ ਦੌਰਾਨ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਇਸ 'ਤੇ ਸਵਾਰੀ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਜਲੂਸ ਵਿੱਚ ਤੁਰਬਤਾਂ ਵੀ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਕਰਬਲਾ ਦੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਤੁਰਬਤ ਭਾਵ ਕਬਰ ਬਣਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਤਾਜ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਦੋ ਤੁਰਬਤਾਂ ਰੱਖੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਮਾਮ ਹਸਨ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਤੁਰਬਤ ਹਰੇ ਰੰਗ ਦੀ ਹੈ ਜੋ ਜ਼ਹਿਰ ਕਾਰਨ ਹੋਈ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ।

ਹਜ਼ਰਤ ਇਮਾਮ ਹੁਸੈਨ ਅਲੈਹਿਸਲਾਮ ਦੀ ਤੁਰਬਤ ਲਾਲ ਰੰਗ ਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਸਜਦੇ ਦੀ ਹਾਲਤ ਵਿਚ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਏ ਸਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਰੀਰ ਖੂਨ ਨਾਲ ਲਾਲ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਜਲੂਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗਹਵਾੜਾ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਗਹਵਾੜੇ ਦਾ ਪੰਘੂੜਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਹਜ਼ਰਤ ਇਮਾਮ ਹੁਸੈਨ ਅਲੈਹਿਸਲਾਮ ਦੇ ਛੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਅਲੀ ਅਸਗਰ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਜੋ ਇੱਕ ਤੀਰ ਨਾਲ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਮੁਹੱਰਮ ਵਿੱਚ ਮਹਿੰਦੀ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਇਕ ਭਾਂਡਾ ਵੀ ਲਿਆਂਦਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਇਕ ਚੌਕੀ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਰਬਲਾ ਦੀ ਲੜਾਈ ਤੋਂ ਇਕ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹਜ਼ਰਤ ਇਮਾਮ ਹਸਨ ਅਲੈਹਿਸਲਾਮ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਕਾਸਿਮ ਦਾ ਵਿਆਹ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਮਹਿੰਦੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਚੌਕੀ 'ਤੇ ਸਜਾ ਕੇ ਖਿੱਚਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਹਜ਼ਰਤ ਅੱਬਾਸ, ਹਜ਼ਰਤ ਇਮਾਮ ਹੁਸੈਨ ਅਲੈਹਿਸਲਾਮ ਦੀ ਪਿਆਰੀ ਧੀ ਸੁਕਾਇਨਾ ਲਈ ਪਾਣੀ ਲੈਣ ਗਏ ਸਨ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਏ ਸਨ। ਇਸ ਸ਼ਹਾਦਤ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ਕ ਵੀ ਜਲੂਸ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਪੜ੍ਹੋ ਇਹ ਅਹਿਮ ਖ਼ਬਰ-ਚੀਨ ਦੀ ਵਧੀ ਚਿੰਤਾ, ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ 'ਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਯੁੱਧ ਅਭਿਆਸ ਸ਼ੁਰੂ

ਜਲੂਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅੰਮਾਰੀ ਵੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਾਲੀ ਸਵਾਰੀ ਨੂੰ ਅੰਮਾਰੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਅਰਬ ਔਰਤਾਂ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ ਵਰਤਦੀਆਂ ਸਨ। ਇਹ 8 ਮੁਹੱਰਮ ਦੀ ਤਰੀਕ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਕੱਢਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਰਬਲਾ ਦੀ ਲੜਾਈ ਦੇ ਸਮੇਂ ਮੌਜੂਦ ਸਨ। ਅਜ਼ਾ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਦਰਦ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਆਜ਼ਾਦੀ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਹਨ। ਇਹ ਸਭ ਦੇਖ ਕੇ ਲੋਕ ਰੋਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਲੋਕ ਛਾਤੀ 'ਤੇ ਹੱਥ ਮਾਰ ਕੇ ਸੋਗ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਕਈ ਲੋਕ ਜ਼ੰਜੀਰਾਂ ਅਤੇ ਤਲਵਾਰਾਂ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਜ਼ਖਮੀ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ।ਕਈ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਲੋਕ ਗਰਮ ਕੋਲਿਆਂ 'ਤੇ ਤੁਰਦੇ ਹਨ। 

ਤਾਜ਼ੀਆ ਮੁਹੱਰਮ ਦੀ 10 ਤਰੀਕ ਨੂੰ ਕੱਢੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਹਜ਼ਰਤ ਇਮਾਮ ਹੁਸੈਨ ਅਲੈਹਿਸਲਾਮ ਦੇ ਵਰਤ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਨੂੰ ਤਾਜ਼ੀਆ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਲੱਕੜ, ਮੀਕਾ ਅਤੇ ਰੰਗਦਾਰ ਕਾਗਜ਼ ਤੋਂ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਕੋਈ ਇੱਕ ਆਕਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਕਾਰੀਗਰ ਇਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਕਲਪਨਾ ਅਨੁਸਾਰ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਹਰੇਕ ਤਾਜ਼ੀਆ ਦਾ ਇੱਕ ਗੁੰਬਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹਿੰਦੂ ਵੀ ਮੁਹੱਰਮ ਦੇ ਤਾਜ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਸੱਚਮੁੱਚ ਭਗਤੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦਾ ਕੋਈ ਮੁਕਾਬਲਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਉਹ ਦੇਸ਼ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਮਾਂ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਧਰਮ ਅਤੇ ਰੀਤੀ-ਰਿਵਾਜਾਂ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਕਰਨਾ ਇਸ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਗੰਗਾ-ਜਮੁਨੀ ਤਹਿਜ਼ੀਬ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਜਗ ਬਾਣੀ ਈ-ਪੇਪਰ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਐਪ ਨੂੰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ

For Android:- https://play.google.com/store/apps/details?id=com.jagbani&hl=en

For IOS:- https://itunes.apple.com/in/app/id538323711?mt=8

ਨੋਟ- ਇਸ ਖ਼ਬਰ ਬਾਰੇ ਕੁਮੈਂਟ ਕਰ ਦਿਓ ਰਾਏ।