ਗਾਜ਼ਾ : ਅੱਧੇ ਹਸਪਤਾਲ ਬੰਦ, ਨਵੀਂ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਖਤਰਾ

ਗਾਜਾ- ਅੱਧੇ ਹਸਪਤਾਲ ਬੰਦ, ਨਵੀਂ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਖ਼ਤਰੇ ਦਾ ਖਾਤਮਾ 99% ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਡਬਲਿਯੂ.ਐੱਚ.ਓ. ਦੀ ਜੁਵੇਰੀਆ ਰਾਈਟ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਅਕਤੂਬਰ ਤੋਂ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਤੇ ਹਮਾਸ ਦਰਮਿਆਨ ਸੰਘਰਸ਼ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਜੰਗ ਦਰਮਿਆਨ ਹੁਣ ਗਾਜ਼ਾ ਪੱਟੀ ’ਚ ਸਿਹਤ ਸੰਕਟ ਆਪਣੀ ਚਰਮ ਹੱਦ ’ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ। ਗਾਜ਼ਾ ਦੇ 37 ਹਸਪਤਾਲਾਂ ’ਚੋਂ ਸਿਰਫ 16 ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ੱਕੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਚਲਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਦੇ 107 ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਹੈਲਥ ਸੈਂਟਰਾਂ ’ਚੋਂ ਸਿਰਫ ਅੱਧੇ ਹੀ ਚੱਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਗਾਜ਼ਾ ’ਚ ਮੌਤਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 40 ਹਜ਼ਾਰ ਲੋਕਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਹੈ। ਉਥੇ ਦੇ ਸਿਹਤ ਮੰਤਰੀ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਨ੍ਹਾਂ ’ਚੋਂ ਅੱਧੇ ਮੌਤਾਂ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਹਨ। ਹੁਣ 25 ਸਾਲਾਂ ’ਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਗਾਜ਼ਾ ’ਚ ਪੋਲੀਓ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ।

ਸਿਹਤ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ 10 ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਬੱਚੇ ’ਚ ਪੋਲੀਓ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਟੀਕਾ ਨਹੀਂ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਸਥਾ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਸ਼ਹਿਰ ’ਚ ਗੰਦੇ ਪਾਣੀ ’ਚ ਵਾਇਰਸ ਮਿਲਣ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਗਾਜਾ ’ਚ ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਸਿਸਟਮ ਦੇ ਤਬਾਹ ਹੋਣ ਕਰ ਕੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ’ਚ ਬਿਮਾਰੀ ਫੈਲਣ ਦਾ ਖਤਰਾ ਹੈ। ਯੂ.ਏ.ਐੱਨ ਸੈਕ੍ਰੇਟਰੀ ਜਨਰਲ ਐਂਟੋਨੀਓ ਗੁਟੇਰੇਸ ਨੇ ਇਕ ਬਿਆਨ ’ਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ’ਚ ਖਾਨ ਯੂਨੀਸ ਅਤੇ ਡੇਰ ਅਲ ਬਲਾ ’ਚ ਗੰਦੇ ਪਾਣੀ ’ਚ ਪੋਲੀਓ ਵਾਇਰਸ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਇਲਾਕੇ ’ਚ ਪੋਲੀਓ ਵਾਇਰਸ ਦੀ ਟੀਕਾ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਮੁਹਿੰਮ ਪੱਛੜ ਗਈ ਹੈ।

ਡਾ. ਮਾਜਿਦ ਜਾਬਰ ਨੇ ਟਾਈਮ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅਜਿਹੀਆਂ ਹਾਲਤਾਂ ’ਚ ਕੋਈ ਵੀ ਬਿਮਾਰੀ ਫੈਲ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਪੰਜ ਅਤੇ ਦਸ ਸਾਲ ਦੇ ਦੋ ਹੋਰ ਬੱਚਿਆਂ ’ਚ ਵੀ ਪੋਲੀਓ ਵਰਗੇ ਲੱਛਣ ਮਿਲੇ ਹਨ। ਵਿਸ਼ਵ ’ਚ ਪੋਲੀਓ ਦਾ ਖਾਤਮਾ 99 ਫੀਸਦੀ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਸੀ। ਡਬਲਿਊ.ਐੱਚ.ਓ. ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਡਾ. ਹਾਮਿਦ ਜਾਫਰੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਫਿਲੀਸਤਨੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ’ਚ ਟੀਕਾਕਰਨ ਦੀ ਦਰ ਚੰਗੀ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਅਸੀਂ ਪੋਲਿਓ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ’ਚ ਸਫਲ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਸ਼ੱਕ ਹੈ ਕਿ ਗਾਜ਼ਾ ’ਚ ਪੋਲੀਓ ਦੀ ਵਾਪਸੀ ਮਿਸਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਾਇਰਸ ਸਟ੍ਰੇਨ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਨਾਲ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ।

ਵਾਇਰਸ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ’ਚ ਆਉਂਦਿਆਂ ਹੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੈਲ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਗਾਜ਼ਾ ’ਚ ਗੰਦੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸਾਰੇ ਪਲਾਂਟ ਬੰਦ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਫਿਲਸਤਿਨੀਆਂ ਦੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ ਵਧ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਗਾਜ਼ਾ ਦੀ ਮੌਜੂਦਾ ਸਥਿਤੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਟੀਕਾ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਅਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਡਾ. ਜਾਫਰੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਟੀਕਿਆਂ ਨੂੰ ਰੈਫਰਿਜਰੇਟਰ ’ਚ ਰੱਖਣਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ। ਗਾਜ਼ਾ ’ਚ ਲਗਾਤਾਰ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਗਾਜਾ ’ਚ ਬੱਚੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਹੋਰ ਇਨਫੈਕਟਿਡ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਪੀੜਤ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਮੁਲ ਕਾਰਨ ਨੂੰ ਜਾਣਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋਵੇਗਾ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨੇ ਵੈਕਸੀਨ ਪਿਲਾਉਣ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਜੰਗ ਰੋਕਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।