ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਬ੍ਰੈਸਟ ਕੈਂਸਰ? ਜਾਣੋ ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ, ਲੱਛਣ ਅਤੇ ਇਲਾਜ

ਜਲੰਧਰ- ਭਾਰਤ ਸਮੇਤ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ 'ਚ ਬ੍ਰੈਸਟ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 'ਚ ਲਗਾਤਾਰ ਵਾਧਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਬੀਮਾਰੀ ਵਧਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਨਾਲ ਔਰਤਾਂ 'ਚ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਬ੍ਰੈਸਟ ਕੈਂਸਰ ਹੋਣ ਦਾ ਕੋਈ ਇੱਕ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ ਡਾਕਟਰ ਇਸ ਨੂੰ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ, ਜੈਨੇਟਿਕਸ ਅਸਧਾਰਨਤਾਵਾਂ ਆਦਿ ਨਾਲ ਜੋੜਦੇ ਹਨ। ਲਗਭਗ 5-10 ਫ਼ੀਸਦੀ ਬ੍ਰੈਸਟ ਕੈਂਸਰ  ਮਾਪਿਆਂ ਤੋਂ ਜੀਨ ਰਾਹੀਂ ਬੱਚਿਆਂ 'ਚ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਬ੍ਰੈਸਟ ਸਰੀਰ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਅੰਗ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਬ੍ਰੈਸਟ ਦਾ ਕੰਮ ਇਸ ਦੇ ਟਿਸ਼ੂ ਤੋਂ ਦੁੱਧ ਬਣਾਉਣਾ ਹੈ। ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਇਹ ਟਿਸ਼ੂ ਮਾਈਕਰੋਸਕੋਪਿਕ ਨਾੜੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਨਿੱਪਲ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਜਦੋਂ ਬ੍ਰੈਸਟ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ 'ਚ ਛੋਟੇ ਸਖ਼ਤ ਕਣ ਇਕੱਠੇ ਹੋਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਣਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਛਾਤੀ ਦੇ ਟਿਸ਼ੂ 'ਚ ਛੋਟੀਆਂ ਗੰਢਾਂ ਬਣ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਕੈਂਸਰ ਵਧਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਪਹਿਲਾਂ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਬ੍ਰੈਸਟ ਕੈਂਸਰ ਕੀ ਹੈ?
ਕੈਂਸਰ ਸਰੀਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਉਦੋਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਉੱਥੇ ਦੇ ਸੈੱਲ ਬੇਕਾਬੂ ਹੋ ਕੇ ਵਧਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸੈੱਲ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਕੇ ਟਿਊਮਰ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਇਸ ਦਾ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਲਾਜ ਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਟਿਊਮਰ ਆਸ-ਪਾਸ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਫੈਲ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਬ੍ਰੈਸਟ ਕੈਂਸਰ ਵੀ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਫੈਲਦਾ ਹੈ।

ਬ੍ਰੈਸਟ ਕੈਂਸਰ ਕਿਉਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ? 
ਸਿਹਤ ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਲਗਭਗ 85% ਮਾਮਲਿਆਂ 'ਚ ਛਾਤੀ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਕੋਈ ਸਹੀ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ ਦੇ ਕੁਝ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਬ੍ਰੈਸਟ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕਦੇ ਵੀ ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਜਾਂ ਬੱਚੇ ਦਾ ਜਨਮ ਨਾ ਹੋਣਾ, 30 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਹਿਲੀ ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ, ਤਣਾਅਪੂਰਨ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ, ਤੰਬਾਕੂ ਅਤੇ ਸ਼ਰਾਬ ਦਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੇਵਨ, ਫੈਮਿਲੀ ਹਿਸਟਰੀ ਜਾਂ ਹਾਰਮੋਨਲ ਰਿਪਲੇਸਮੈਂਟ ਥੈਰੇਪੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਪਰਿਵਾਰਕ ਇਤਿਹਾਸ ਬ੍ਰੈਸਟ ਕੈਂਸਰ 'ਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕੜੀ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਬ੍ਰੈਸਟ ਦਾ ਕੈਂਸਰ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਬੀਮਾਰੀ ਹੈ ਜੋ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਤੱਕ ਚੱਲਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਬਹੁਤ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਰਿਸ਼ਤੇ 'ਚ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕਿਸੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ, ਨੂੰ ਬ੍ਰੈਸਟ ਕੈਂਸਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਔਰਤ ਨੂੰ ਬ੍ਰੈਸਟ ਕੈਂਸਰ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। 

ਨਸ਼ਿਆਂ ਦਾ ਸੇਵਨ-  

ਸ਼ਰਾਬ, ਸਿਗਰਟ ਜਾਂ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦਾ ਸੇਵਨ ਵੀ ਔਰਤਾਂ 'ਚ ਬ੍ਰੈਸਟ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਹੁਣ ਇਸ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਕਾਫੀ ਵਧ ਗਈ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਦਵਾਈ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੇਵਨ ਸਰੀਰ 'ਚ ਕੈਂਸਰ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।

ਬ੍ਰੈਸਟ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਲੱਛਣ

- ਬ੍ਰੈਸਟ 'ਚ ਜਾਂ ਬਾਹਾਂ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਗੰਢ।
- ਬ੍ਰੈਸਟ  ਦੀ ਸ਼ਕਲ 'ਚ ਬਦਲਾਅ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉੱਚਾ ਜਾਂ ਟੇਢਾ ਹੋਣਾ।
- ਬ੍ਰੈਸਟ  ਜਾਂ ਨਿੱਪਲ ਦੀ ਲਾਲੀ।
- ਬ੍ਰੈਸਟ  ਤੋਂ ਖੂਨ ਵਗਣਾ।
- ਬ੍ਰੈਸਟ ਦੀ ਚਮੜੀ 'ਚ ਕਠੋਰਤਾ।
- ਬ੍ਰੈਸਟ  ਜਾਂ ਨਿੱਪਲ 'ਚ ਡਿੰਪਲ, ਜਲਣ, ਲਾਈਨਾਂ ਜਾਂ ਸੁੰਗੜਨਾ।
- ਬ੍ਰੈਸਟ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਦੂਜੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਖ ਕਰਨਾ।
- ਬ੍ਰੈਸਟ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਠੋਸਤਾ ਜਾਂ ਕਠੋਰਤਾ ਦੀ ਭਾਵਨਾ।

ਬ੍ਰੈਸਟ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਇਲਾਜ

ਇਸ ਦੇ ਇਲਾਜ ਦੇ ਕਈ ਤਰੀਕੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਦੂਜੇ ਮਾਮਲਿਆਂ 'ਚ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕੀਮੋਥੈਰੇਪੀ, ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ, ਸਰਜਰੀ ਆਦਿ। ਪਰ ਜੇਕਰ ਕੇਸ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜੋਖਮ ਵਾਲਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਲੱਛਣਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਪੜਾਅ ਦਾ ਛੇਤੀ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਅਤੇ ਬਿਹਤਰ ਰਿਕਵਰੀ 'ਚ ਮਦਦ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਬ੍ਰੈਸਟ ਕੈਂਸਰ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਰੋਕਿਆ ਜਾਵੇ-

-ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਬ੍ਰੈਸਟ ਕੈਂਸਰ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਸਿਹਤਮੰਦ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਅਪਣਾਓ।
-ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਪੂਰੇ ਸਰੀਰ ਦੀ ਕਸਰਤ ਕਰੋ।
-ਭੋਜਨ ਸਿਹਤਮੰਦ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, 'ਵਿਟਾਮਿਨ ਡੀ' ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰੋ, ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਧੁੱਪ ਲਓ।
-ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਅਤੇ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣੀ ਛੱਡੋ।
-ਸਹੀ ਆਕਾਰ ਦੀ ਬ੍ਰਾ ਪਹਿਨੋ, ਜੋ ਕਿ ਸੂਤੀ ਹੈ।
-ਹਰ 3 ਤੋਂ 6 ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ ਬ੍ਰਾ ਬਦਲੋ।
-ਰਾਤ ਨੂੰ ਬ੍ਰਾ ਪਾ ਕੇ ਨਾ ਸੌਂਵੋ।