ਇਸ ਮਜਬੂਰੀ ਕਾਰਨ ਕਵੀ ਤੋਂ ਗੀਤਕਾਰ ਬਣੇ ਸਨ ਸ਼ੈਲੇਂਦਰ, ਲਿਖੇ ਸਨ ਰਾਜ ਕਪੂਰ ਦੀ ਫ਼ਿਲਮ ਦੇ ਗਾਣੇ

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ (ਬਿਊਰੋ) : ਸ਼ੈਲੇਂਦਰ ਹਿੰਦੀ ਸੰਗੀਤ ਅਤੇ ਸਿਨੇਮਾ ਦੇ ਅਜਿਹੇ ਗੀਤਕਾਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਗੀਤਾਂ ਨਾਲ ਸਿਨੇਮਾ ਨੂੰ ਇਕ ਨਵੀਂ ਪਛਾਣ ਦਿੱਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਗੀਤਾਂ 'ਚ ਆਸ਼ਿਕੀ ਦੇ ਪਿਆਰ 'ਚ ਡੁੱਬਿਆ, ਸਿਸਟਮ ਤੋਂ ਨਾਰਾਜ਼ ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ ਦਰਦ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਸ਼ੈਲੇਂਦਰ ਇਕ ਉੱਤਮ ਗੀਤਕਾਰ ਅਤੇ ਕਵੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇਕ ਫ਼ਿਲਮ ਨਿਰਮਾਤਾ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਰਾਜ ਕਪੂਰ ਦੀਆਂ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਲਈ ਗਾਣੇ ਲਿਖੇ, ਜੋ ਅੱਜ ਵੀ ਪਸੰਦ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸ਼ੈਲੇਂਦਰ ਦਾ ਜਨਮ 30 ਅਗਸਤ 1923 ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਸੀ।

ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸ਼ੈਲੇਂਦਰ ਅਤੇ ਰਾਜ ਕਪੂਰ ਦਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਗੁਰੂ ਅਤੇ ਚੇਲੇ ਵਰਗਾ ਸੀ। ਰਾਜ ਕਪੂਰ ਉਸ ਦੀ ਬਹੁਤ ਇੱਜ਼ਤ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਸ਼ੈਲੇਂਦਰ ਅਤੇ ਰਾਜ ਕਪੂਰ ਦੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਵੀ ਬਹੁਤ ਦਿਲਚਸਪ ਹੈ। ਗੱਲ 40ਵਾਂ ਦਹਾਕੇ ਦੀ ਹੈ। ਰਾਜ ਕਪੂਰ ਨੇ ਸ਼ੈਲੇਂਦਰ ਨੂੰ ਇਕ ਮੁਸ਼ਾਇਰੇ 'ਚ ਸੁਣਿਆ। ਇਸ ਮੁਸ਼ਾਇਰੇ 'ਚ ਸ਼ੈਲੇਂਦਰ ਨੇ 'ਜਲਤਾ ਹੈ ਪੰਜਾਬ' ਕਵਿਤਾ ਸੁਣਾਈ ਸੀ। ਰਾਜ ਸਾਬ੍ਹ ਨੂੰ ਇਹ ਕਵਿਤਾ ਬਹੁਤ ਪਸੰਦ ਆਈ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹ 'ਆਗ' ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕਰ ਰਹੇ ਸੀ।

ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਦੇ ਸ਼ੌਕੀਨ ਰਾਜ ਕਪੂਰ ਨੇ ਆਪਣੀ ਫ਼ਿਲਮ 'ਆਗ' ਲਈ ਸ਼ੈਲੇਂਦਰ ਦੀ ਇਹ ਕਵਿਤਾ ਖਰੀਦਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਜ਼ਾਹਰ ਕੀਤੀ ਪਰ ਕਵੀ ਸ਼ੈਲੇਂਦਰ ਭਾਰਤੀ ਸਿਨੇਮਾ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਥੋੜ੍ਹਾ ਝਿਜਕਦੇ ਸਨ, ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਰਾਜ ਕਪੂਰ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਠੁਕਰਾ ਦਿੱਤੀ ਪਰ ਇਹ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਨਾ ਕਿ ਸਮਾਂ ਵੱਡੇ-ਵੱਡੇ ਫ਼ੈਸਲੇ ਬਦਲ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਸ਼ੈਲੇਂਦਰ ਨਾਲ ਵੀ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਇਕ ਮਜਬੂਰੀ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਕ ਕਵੀ ਤੋਂ ਗੀਤਕਾਰ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਸਿਨੇਮਾ 'ਚ ਲਿਖਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।

ਦਰਅਸਲ ਸ਼ੈਲੇਂਦਰ ਦੀ ਪਤਨੀ ਗਰਭਵਤੀ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੈਸੇ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਈ। ਕੋਈ ਹੋਰ ਰਸਤਾ ਨਾ ਦੇਖ ਕੇ, ਸ਼ੈਲੇਂਦਰ ਨੇ ਰਾਜ ਕਪੂਰ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਗਏ ਅਤੇ ਮਦਦ ਮੰਗੀ। ਕਾਇਲ ਰਾਜ ਕਪੂਰ ਨੇ ਸ਼ੈਲੇਂਦਰ ਦੇ ਹੁਨਰ ਨੂੰ ਦੇਖਣ 'ਚ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਦੇਰੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਨਿਰਮਾਣ ਅਧੀਨ ਫ਼ਿਲਮ 'ਬਰਸਾਤ' ਦੇ ਦੋ ਗਾਣੇ ਅਜੇ ਲਿਖੇ ਜਾਣੇ ਸਨ। ਰਾਜ ਕਪੂਰ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋ ਗੀਤਾਂ ਲਈ ਸ਼ੈਲੇਂਦਰ ਨੂੰ ਸਾਈਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਬਦਲੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 500 ਰੁਪਏ ਦਿੱਤੇ।

ਇਹ ਦੋ ਗੀਤ 'ਪਤਲੀ ਕਮਰ' ਅਤੇ 'ਬਰਸਾਤ' ਸਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ੈਲੇਂਦਰ ਅਤੇ ਰਾਜ ਕਪੂਰ ਨੇ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਜੋੜੀ ਸ਼ੰਕਰ-ਜੈਕਿਸ਼ਨ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਹਿੰਦੀ ਸਿਨੇਮਾ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਹਿੱਟ ਗੀਤ ਦਿੱਤੇ। 1951 'ਚ ਸ਼ੈਲੇਂਦਰ ਨੇ ਫਿਲਮ 'ਆਵਾਰਾ' ਲਈ ਟਾਈਟਲ ਗੀਤ 'ਆਵਾਰਾ ਹੂੰ' ਲਿਖਿਆ, ਜੋ ਅੱਜ ਵੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਸ਼ੈਲੇਂਦਰ ਨੇ 50 ਅਤੇ 60 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਹਿੱਟ ਗਾਣੇ ਦਿੱਤੇ। ਰਾਜ ਕਪੂਰ ਦੀ 'ਸ਼੍ਰੀ 420' ਅਤੇ 'ਸੰਗਮ' ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਦੇਵ ਆਨੰਦ ਦੀ ਕਲਾਸਿਕ ਫਿਲਮ 'ਗਾਈਡ' ਦੇ ਬੋਲ ਵੀ ਸ਼ੈਲੇਂਦਰ ਨੇ ਲਿਖੇ ਸਨ।

ਫ਼ਿਲਮੀ ਗੀਤਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਸ਼ੈਲੇਂਦਰ ਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਸਮਾਜ ਦੇ ਉਸ ਵਰਗ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਬਣ ਗਈਆਂ, ਜਿਸ ਦਾ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਅਤੇ ਦਮਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇਕ ਰਚਨਾ 'ਹਰ ਜੋਰ-ਜ਼ੁਲਮ ਕੀ ਟੱਕਰ ਪਰ ਸੰਘਰਸ਼ ਹਮਾਰਾ ਨਾਰਾ ਹੈ' ਕਿਸੇ ਵੀ ਲਹਿਰ ਦਾ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਨਾਅਰਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ।