ਇਕ ਚੰਗੇ ਲੇਖਕ ਨੂੰ ਜੀਵਨ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ : ਰਾਜ ਕੁਮਾਰ ਹਿਰਾਨੀ

ਪਣਜੀ- ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਦੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਫਿਲਮਕਾਰ ਰਾਜ ਕੁਮਾਰ ਹਿਰਾਨੀ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਫਿਲਮ ਮਹੋਤਸਵ (IFFI) ਵਿੱਚ ਫਿਲਮ ਲੇਖਣ ਅਤੇ ਸੰਪਾਦਨ ਦੇ ਮਹੱਤਵ ਬਾਰੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਸਾਂਝੇ ਕੀਤੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇੱਕ ਸਫਲ ਕਹਾਣੀ ਦਾ ਰਾਜ਼ ਅਸਲ ਜੀਵਨ ਦੇ ਤਜ਼ਰਬਿਆਂ ਵਿੱਚ ਲੁਕਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਵਿਸ਼ਾ ਵਸਤੂ ਫਿਲਮ ਦੀ ਆਤਮਾ, ਸੰਘਰਸ਼ ਪ੍ਰਾਣ ਵਾਯੂ
ਹਿਰਾਨੀ ਨੇ ਇੱਥੇ ‘ਫਿਲਮ, ਲੇਖਣ ਅਤੇ ਸੰਪਾਦਨ ਦੇ ਦੋ ਮੇਜ਼ਾਂ 'ਤੇ ਬਣਦੀ ਹੈ: ਇੱਕ ਪਰਿਪੇਖ' ਵਿਸ਼ੇ 'ਤੇ ਆਯੋਜਿਤ ਇੱਕ ਮਾਸਟਰ ਕਲਾਸ-ਸਹਿ-ਕਾਰਜਸ਼ਾਲਾ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਿਸ਼ਾ ਵਸਤੂ ਫਿਲਮ ਦੀ ਆਤਮਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਕਹਾਣੀ ਵਿੱਚ ਸੰਘਰਸ਼ ਇਸ ਦਾ ਪ੍ਰਾਣ ਵਾਯੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਬਿਨਾਂ, ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਧੜਕਦਾ। ਹਿਰਾਨੀ ਅਨੁਸਾਰ, ਇੱਕ ਫਿਲਮ ਤਾਂ ਹੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਕਿਰਦਾਰ ਸੱਚਮੁੱਚ ਕੁਝ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਹੀ 'ਚਾਹਤ' ਕਹਾਣੀ ਦੀ ਧੜਕਣ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਅਸਲ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਤਜਰਬੇ ਹੀ ਕਹਾਣੀ ਨੂੰ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ ਵਿਲੱਖਣ
ਰਾਜ ਕੁਮਾਰ ਹਿਰਾਨੀ ਨੇ ਲੇਖਕਾਂ ਨੂੰ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਜੀਵੰਤ ਅਨੁਭਵਾਂ 'ਤੇ ਰਚਣ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਅੱਛੇ ਲੇਖਕ ਨੂੰ ਜੀਵਨ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਅਸਲ ਅਨੁਭਵ ਹੀ ਕਹਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਅਵਿਸ਼ਵਾਸਯੋਗ, ਅਦੁੱਤੀ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਆਕਰਸ਼ਕ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਹਿਰਾਨੀ ਨੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਫਿਲਮ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ, ਯਾਨੀ ਕਿ ਉਸਦੀ ਆਤਮਾ, ਹਰ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਅਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਤੁਤੀ ਨੂੰ ਸਕ੍ਰੀਨ ਨਾਟਕ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਅਦ੍ਰਿਸ਼ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਬੁਣਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਸੰਪਾਦਕ ਹੈ 'ਗੁਮਨਾਮ ਨਾਇਕ'
ਹਿਰਾਨੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੰਪਾਦਨ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਪਿਆਰ ਦੱਸਿਆ, ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੰਪਾਦਕ ਦੀ ਮੇਜ਼ 'ਤੇ ਸਭ ਕੁਝ ਬਦਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਲੇਖਕ ਪਹਿਲਾ ਮਸੌਦਾ ਲਿਖਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਸੰਪਾਦਕ ਉਸ ਨੂੰ ਆਖਰੀ ਸ਼ਕਲ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਹਿਰਾਨੀ ਨੇ ਸੰਪਾਦਕ ਨੂੰ 'ਗੁਮਨਾਮ ਨਾਇਕ' ਦੱਸਿਆ, ਜਿਸ ਦਾ ਕੰਮ ਅਦ੍ਰਿਸ਼ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਉਹੀ ਫਿਲਮ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਹ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੁਸਕਰਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੰਪਾਦਨ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਇੰਨੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਫਿਲਮ ਸੰਪਾਦਕ ਕਿਸੇ ਕਹਾਣੀ ਨੂੰ ਪੂਰੇ 180 ਡਿਗਰੀ ਪਲਟ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹਿਰਾਨੀ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਕਹਾਣੀ ਨੂੰ ਗਤੀਸ਼ੀਲ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਖਲਨਾਇਕ ਦਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਵੀ ਨਾਇਕ ਜਿੰਨਾ ਹੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਹਰ ਕਿਰਦਾਰ ਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਸਹੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸੇ ਟਕਰਾਅ ਤੋਂ ਕਹਾਣੀ ਨੂੰ ਊਰਜਾ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।