ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੋਂ ਨਵੰਬਰ ''ਚ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਬਰਾਮਦ 3 ਫੀਸਦੀ ਵਧੀ

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ- ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਯੋਜਨਾ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਸੈੱਲ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਰਤ ਦਾ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦਾ ਨਿਰਯਾਤ ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੋਂ ਨਵੰਬਰ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਲਗਭਗ 3% ਵੱਧ ਕੇ 42 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਹੋ ਗਿਆ, ਜੋ ਪਿਛਲੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਦੀ ਇਸੇ ਮਿਆਦ ਵਿੱਚ 40.9 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਨਵੰਬਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਪਮੈਂਟ ਇੱਕ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 7% ਘੱਟ ਕੇ 5.3 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਹੋ ਗਈ, ਜੋ ਯੂਰਪ ਨੂੰ ਸਪਲਾਈ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇ ਕਾਰਨ  ਹੋਇਆ।

ਮੁੱਲ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, ਦੇਸ਼ ਨੇ ਇਸ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਅਪ੍ਰੈਲ-ਨਵੰਬਰ ਵਿੱਚ  31.2 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦੇ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਬਰਾਮਦ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੀ ਇਸੇ ਮਿਆਦ ਵਿੱਚ 31.6 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਤੋਂ 1.3 ਫੀਸਦੀ ਘੱਟ ਹੈ। ਰਿਫਾਇੰਡ ਤੇਲ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਅਪ੍ਰੈਲ-ਨਵੰਬਰ 2023 ਵਿੱਚ 31.9 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਤੋਂ 6.3 ਫੀਸਦੀ ਵਧ ਕੇ 33.9 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਹੋ ਗਈ। ਰਿਫਾਇੰਡ ਤੇਲ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦਾ ਆਯਾਤ ਬਿੱਲ ਵੀ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੀ ਇਸੇ ਮਿਆਦ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 6.6 ਫੀਸਦੀ ਵਧ ਕੇ 16.1 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਹੋ ਗਿਆ।

S&P ਗਲੋਬਲ ਕਮੋਡਿਟੀ ਇਨਸਾਈਟਸ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਯੂਰਪ ਭਾਰਤੀ ਤੇਲ ਉਤਪਾਦ ਨਿਰਯਾਤਕਾਂ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਆਕਰਸ਼ਕ ਬਾਜ਼ਾਰ ਬਣ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭੂ-ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਤਣਾਅ ਦੇ ਕਾਰਨ ਡੀਜ਼ਲ ਅਤੇ ਹੋਰ ਈਂਧਨ ਦੀ ਕਮੀ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਉਠਾਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਮਾਲ ਭੇਜ ਰਹੇ ਹਨ, ਇਹ ਰੁਝਾਨ ਜਾਰੀ ਹੈ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਵੀ ਜਾਰੀ ਰਹੇਗਾ।

ਸਤੰਬਰ 'ਚ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਬਰਾਮਦ 'ਚ ਸੁਧਾਰ ਹੋਇਆ ਸੀ ਪਰ ਹੁਣ ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਗਿਰਾਵਟ ਦਾ ਰੁਖ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕ ਉਮੀਦ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ 2025 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੇਲ ਦੀ ਮਾਰਕੀਟ ਓਵਰਸਪਲਾਈਡ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ, ਦੇਸ਼ ਦੇ ਨਿਰਯਾਤ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤ ਭੂ-ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਤਣਾਅ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਚੋਟੀ ਦੇ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਦੀ ਕਮਜ਼ੋਰ ਮੰਗ ਦੇ ਕਾਰਨ ਜੋਖਮ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਕੇਂਦਰੀ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਗੈਸ ਮੰਤਰੀ ਹਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਪੁਰੀ ਨੇ ਕਈ ਮੌਕਿਆਂ 'ਤੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਬਜ਼ਾਰ ਵਿਚ ਤੇਲ ਦੀ ਕੋਈ ਕਮੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ ਜੇ ਭੂ-ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਤਣਾਅ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਕੈਰੀਅਰਾਂ ਲਈ ਭਾੜੇ ਦੀ ਕੀਮਤ ਵਿਚ ਵਾਧਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਇਸ ਦੌਰਾਨ PPAC ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਅਪ੍ਰੈਲ-ਨਵੰਬਰ ਵਿੱਚ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਘਰੇਲੂ ਖਪਤ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 24 ਦੀ ਇਸੇ ਮਿਆਦ ਵਿੱਚ 152.4 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਤੋਂ ਵਧ ਕੇ 157.5 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਹੋ ਗਈ। ਭਾਰਤ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਯੂਰਪ ਅਤੇ ਏਸ਼ੀਆ ਦੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਯੂਰਪੀਅਨ ਯੂਨੀਅਨ ਨੇ ਯੂਕਰੇਨ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਲੜਾਈ ਲਈ ਰੂਸ ਦੇ ਮਾਲੀਏ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਦਸੰਬਰ 2022 ਵਿੱਚ ਕੀਮਤ ਸੀਮਾਵਾਂ ਅਤੇ ਰੂਸੀ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀ ਦਰਾਮਦ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਰੂਸੀ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਰਿਫਾਇੰਡ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਉਤਪਾਦ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਸਨ। S&P ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਯੂਰੋਪ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਤੇਲ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੇ ਨਿਰਯਾਤ ਵਿੱਚ ਤਾਜ਼ਾ ਵਾਧਾ, ਜਨਵਰੀ-ਸਤੰਬਰ ਦੀ ਮਿਆਦ ਵਿੱਚ ਔਸਤਨ 1.7 ਮਿਲੀਅਨ b/d ਦੇ ਨਾਲ, ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਪਲਾਇਰ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ।