'ਦਿਨਾਂ 'ਚ ਨ੍ਹੀਂ ਘੰਟਿਆਂ 'ਚ ਕਲੀਅਰ ਹੋਵੇਗਾ ਚੈੱਕ', RBI ਗਵਰਨਰ ਨੇ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣਕਾਰੀ
Friday, Aug 09, 2024 - 05:40 PM (IST)
ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਸਕ : ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਦੀ ਦੋ-ਮਾਸਿਕ ਮੁਦਰਾ ਨੀਤੀ ਸਮੀਖਿਆ ਬੈਠਕ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦਾ ਐਲਾਨ ਗਵਰਨਰ ਸ਼ਕਤੀਕਾਂਤ ਦਾਸ ਨੇ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਚੈੱਕ-ਕਲੀਅਰਿੰਗ ਚੱਕਰ ਮੌਜੂਦਾ ਦੋ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਘਟਾ ਕੇ ਕੁਝ ਘੰਟਿਆਂ 'ਚ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਹੁਣ ਤੱਕ ਚੈਕ ਟਰੰਕੇਸ਼ਨ ਸਿਸਟਮ (ਸੀਟੀਐੱਸ) ਦੇ ਤਹਿਤ ਬੈਚ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਮੋਡ ਵਿੱਚ ਚੈੱਕਾਂ ਨੂੰ ਕਲੀਅਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਗਵਰਨਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੀਟੀਐੱਸ 'ਚ ‘ਆਨ-ਰੀਅਲਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ-ਸੈਟਲਮੈਂਟ’ ਨਾਲ ਨਿਰੰਤਰ ਕਲੀਅਰਿੰਗ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਕੇ ਕਲੀਅਰਿੰਗ ਚੱਕਰ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਹੈ।
ਜਿਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਸਤੁਤੀ ਦੇ ਦਿਨ ਕੁਝ ਘੰਟਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਚੈੱਕ ਕਲੀਅਰ ਹੋ ਜਾਣਗੇ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚੈੱਕ ਦੇ ਭੁਗਤਾਨ 'ਚ ਤੇਜ਼ੀ ਆਵੇਗੀ ਤੇ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਤਾ ਤੇ ਲਾਭ ਪਾਤਰੀ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਫਾਇਦਾ ਹੋਵੇਗਾ।
RBI ਦੀ ਮੁਦਰਾ ਨੀਤੀ ਮੀਟਿੰਗ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਕੀਤਾ ਐਲਾਨ
ਨਵਾਂ ਚੈੱਕ ਕਲੀਅਰੈਂਸ ਸਿਸਟਮ ਚੈੱਕ ਟ੍ਰੰਕੇਸ਼ਨ ਸਿਸਟਮ (ਸੀਟੀਐੱਸ) ਵਰਤਮਾਨ 'ਚ ਚੈੱਕ ਡਿਪਾਜ਼ਿਟ ਤੋਂ ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਕਲੀਅਰਿੰਗ ਚੱਕਰ ਨਾਲ ਜਾਂਚਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਗਵਰਨਰ ਦੇ ਬਿਆਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਆਰਬੀਆਈ ਐੱਮਪੀਸੀ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ 'ਚ ਨਵੀਂ ਐਲਾਨ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਹੁਣ ਚੈੱਕਾਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਘੰਟਿਆਂ ਵਿਚ ਸਕੈਨ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ, ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਕੁਝ ਘੰਟਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪਾਸ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਜਾਰੀ ਵੀ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇਗਾ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਲੀਅਰਿੰਗ ਚੱਕਰ ਮੌਜੂਦਾ T+1 ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਘਟਾ ਕੇ ਕੁਝ ਘੰਟਿਆਂ ਤੱਕ ਰਹਿ ਜਾਵੇਗਾ।
ਚੈੱਕ ਟ੍ਰੰਕੇਸ਼ਨ ਸਿਸਟਮ ਕੀ ਹੈ?
ਚੈੱਕ ਟ੍ਰੰਕੇਸ਼ਨ ਸਿਸਟਮ (ਸੀਟੀਐੱਸ) ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਬੈਂਕ ਦੁਆਰਾ ਡਰਾਅ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਬੈਂਕ ਸ਼ਾਖਾ ਵਿੱਚ ਚੈੱਕ ਨੂੰ ਸਰੀਰਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਚੈੱਕਾਂ ਨੂੰ ਕਲੀਅਰ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ (ਆਰਬੀਆਈ) ਨੇ ਚੈੱਕ ਕਲੀਅਰੈਂਸ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਕਰਨ ਲਈ 2021 'ਚ ਇਹ ਕਦਮ ਚੁੱਕਿਆ ਸੀ।
ਫਿਜ਼ਿਕਲ ਚੈੱਕ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਚੈੱਕ ਦੀ ਇੱਕ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਫੋਟੋ ਕਲੀਅਰਿੰਗ ਹਾਊਸ ਰਾਹੀਂ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਤਾ ਬ੍ਰਾਂਚ ਨੂੰ ਭੇਜੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜ਼ਰੂਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਜਿਵੇਂ ਕਿ MICR ਕੋਡ, ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਬੈਂਕ ਆਦਿ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਆਰਬੀਆਈ ਦੀ ਮੁਦਰਾ ਨੀਤੀ ਮੀਟਿੰਗ
MPC ਨੇ ਲਗਾਤਾਰ ਨੌਵੀਂ ਮੁਦਰਾ ਨੀਤੀ ਮੀਟਿੰਗ ਲਈ ਬੈਂਚਮਾਰਕ ਰੇਪੋ ਦਰ ਨੂੰ 6.5 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ 'ਤੇ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਣ ਲਈ 4 ਤੋਂ 2 ਬਹੁਮਤ ਨਾਲ ਵੋਟ ਦਿੱਤੀ। ਆਰਬੀਆਈ ਨੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 25 ਲਈ ਅਸਲ ਜੀਡੀਪੀ ਵਿਕਾਸ ਅਨੁਮਾਨ 7.2 ਫੀਸਦੀ ਅਤੇ ਸੀਪੀਆਈ ਮਹਿੰਗਾਈ ਅਨੁਮਾਨਾਂ ਨੂੰ 4.5 ਫੀਸਦੀ 'ਤੇ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਿਆ।
