ਬਦਲਵੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਦੇ ਆਪਣੇ ਟੀਚਿਆਂ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕਰਨ 'ਚ ਪਛੜਿਆ ਪੰਜਾਬ

ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ : ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਦਿਹਾਤੀ ਖੇਤਰ ਇਸ ਸਮੇਂ ਝੋਨੇ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਾਰਨ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਛੱਪੜ ਵਾਂਗ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰ ਇਸ ਸਾਲ ਕਪਾਹ ਅਤੇ ਮੂੰਗੀ ਵਰਗੀਆਂ ਬਦਲਵੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਹੇਠ ਰਕਬਾ ਵਧਾਉਣ ਦੇ ਆਪਣੇ ਟੀਚੇ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹੀ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ :  ਦੇਸ਼ ’ਚ ਸਿੰਗਲ ਯੂਜ਼ ਪਲਾਸਟਿਕ ਅਜੇ ਵੀ ਚੌਗਿਰਦੇ ਲਈ ਘਾਤਕ, ਜਾਨਵਰਾਂ ਤੇ ਮਨੁੱਖਾਂ ਲਈ ਹੈ ਵੱਡਾ ਖ਼ਤਰਾ

ਕਪਾਹ ਹੇਠ ਰਕਬਾ

ਭੂਮੀਗਤ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਝੋਨੇ ਦੀ ਸਿੱਧੀ ਬਿਜਾਈ (ਡੀਐਸਆਰ) ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਤਹਿਤ ਹੁਣ ਤੱਕ ਸਿਰਫ਼ 16,652 ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਹੀ  ਰਜਿਸਟਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। 3 ਲੱਖ ਹੈਕਟੇਅਰ ਰਕਬੇ ਨੂੰ ਕਪਾਹ ਹੇਠ ਲਿਆਉਣ ਦੇ ਟੀਚੇ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ, ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਸੀਜ਼ਨ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਫਸਲ ਲਗਭਗ 1.8 ਲੱਖ ਹੈਕਟੇਅਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬੀਜੀ ਗਈ ਸੀ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਚਾਂਦੀ ਨਾਲੋਂ 5 ਗੁਣਾ ਮਹਿੰਗਾ ਹੋਇਆ ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਕੇਸਰ, GI ਟੈਗ ਕਾਰਨ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ 'ਚ ਵੀ ਵਧੀ ਮੰਗ

 DSR ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹੇਠ ਰਕਬਾ

ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਵੱਲੋਂ 1.51 ਲੱਖ ਏਕੜ ਤੋਂ ਵੱਧ 'ਤੇ DSR ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਟੀਚਾ ਪੰਜ ਲੱਖ ਏਕੜ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਰੁਝਾਨ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਅਪਰੈਲ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸੰਕੇਤਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਲੱਖ ਏਕੜ ਤੱਕ ਸੋਧਿਆ ਗਿਆ। ਗਰਮੀਆਂ ਦੀ ਮੂੰਗੀ ਜਾਂ ਹਰੇ ਛੋਲਿਆਂ ਦਾ ਰਕਬਾ ਵੀ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ 1.3 ਲੱਖ ਏਕੜ ਤੋਂ ਘਟ ਕੇ ਇਸ ਸਾਲ 52,500 ਏਕੜ ਰਹਿ ਗਿਆ ਹੈ। 

ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕਪਾਹ ਦੇ ਬੀਜ 'ਤੇ 33 ਫੀਸਦੀ ਸਬਸਿਡੀ ਦੇਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਪਰ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸਲ 'ਚ ਇਸ ਨਾਲ ਲਗਭਗ 40 ਰੁਪਏ ਦੀ ਬਚਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਇਕ ਕਿਸਾਨ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਨਰਮੇ ਦੇ ਬੀਜ 'ਤੇ 33 ਫੀਸਦੀ ਸਬਸਿਡੀ ਦੇਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਪਰ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਬੀਜਾਂ ਦੇ ਦੋ ਪੈਕਟਾਂ 'ਤੇ ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ ਸਿਰਫ਼ 400 ਰੁਪਏ ਦੀ ਬਚਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। "ਚੰਗੇ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਨ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ। ਸਹੀ ਕੀਮਤ ਮਿਲਣ 'ਤੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤਤਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਕਪਾਹ ਨਿਗਮ ਅਸਥਾਈ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਦੀਆਂ ਲਾਗਤਾਂ ਬਹੁਤ ਉੱਚੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਝੋਨੇ ਜਾਂ ਬਾਸਮਤੀ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਕਪਾਹ ਲਈ ਮੌਸਮ ਅਨੁਕੂਲ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। 

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਕੈਨੇਡੀਅਨਾਂ ਲਈ ਵੱਡੀ ਮੁਸੀਬਤ ਬਣੀਆਂ ਵਿਆਜ ਦਰਾਂ, ਉਮਰ ਭਰ ਦੇ ਕਰਜ਼ਦਾਰ ਹੋ ਰਹੇ ਮਕਾਨ ਮਾਲਕ

ਕਪਾਹ ਇਸ ਸਮੇਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਫੁੱਲਾਂ ਦੇ ਪੜਾਅ 'ਤੇ ਹੈ ਅਤੇ ਅਗਸਤ ਵਿੱਚ ਚੁਗਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ। " ਕਪਾਹ ਦੀ ਫਸਲ ਨੂੰ ਇਸ ਸੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਗੁਲਾਬੀ ਬੋਲਵਰਮ (ਪੀਬੀਡਬਲਯੂ) ਦੇ ਸੰਕਰਮਣ ਨੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਨੁਕਸਾਨ ਪਿਛਲੇ ਸੀਜ਼ਨਾਂ ਵਾਂਗ ਵਿਆਪਕ ਨਹੀਂ ਸੀ।

ਮਾਰਚ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਬੀਜੀ ਗਈ ਫਸਲ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਮਜ਼ੋਰ ਪਾਈ ਗਈ। ਜਿੱਥੇ ਕਿਸਾਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕਪਾਹ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਸਨ ਕਿਉਂਕਿ ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਕੀੜਿਆਂ ਦੇ ਹਮਲਿਆਂ ਨੇ ਫਸਲਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਸੀ, ਭਾਰੀ ਬਾਰਸ਼ ਅਤੇ ਬੋਲਕੀੜੇ ਦੇ ਫੈਲਣ ਦੇ ਡਰ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚਿੰਤਾ 'ਚ ਰੱਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਭਾਰੀ ਮੀਂਹ ਨੇ DSR ਨੂੰ ਅਜ਼ਮਾਉਣ ਦੇ ਚਾਹਵਾਨ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਹੌਂਸਲੇ ਨੂੰ ਵੀ ਨਰਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਧਰਤੀ ਹੇਠਲੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਪਹਿਲ ਵਜੋਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ DSR ਦੀ ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਵਰਤੋਂ ਸਿੱਖਣ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਲੱਗੇਗਾ ਅਤੇ ਅਸਲ ਟੀਚਿਆਂ ਵਾਲੀ ਰਣਨੀਤੀ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। "ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਸਹੀ ਤਰੀਕਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਤਕਨੀਕ ਨੂੰ ਜਾਣ ਲੈਣ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਖੇਤਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਹਿੱਸੇ 'ਤੇ DSR ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਨਦੀਨਾਂ ਅਤੇ ਕੀੜਿਆਂ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਕਾਬੂ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਇਹ ਸਿੱਖ ਸਕਦੇ ਹਨ।"

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਟਮਾਟਰ-ਦਾਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਨੇ ਜੇਬ ’ਚ ਲਾਈ ਅੱਗ, ਹੁਣ ਚੌਲਾਂ ਦੀ ਥਾਲੀ ਵੀ ਹੋਵੇਗੀ ਮਹਿੰਗੀ

ਪੰਜਾਬ ਐਗਰੀਕਲਚਰਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (ਪੀ.ਏ.ਯੂ.) ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਵਾਈਸ ਚਾਂਸਲਰ, ਪ੍ਰੋ. ਕੇ.ਐਸ. ਔਲਖ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਝੋਨਾ ਪੰਜਾਬ ਲਈ ਇੱਕ ਆਦਰਸ਼ ਫਸਲ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਵੇਂ ਕਿਸਾਨ ਇਸ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਦੇ ਚਾਹਵਾਨ ਹਨ, ਪਰ ਇਸ ਦਾ ਕੋਈ ਵਿਹਾਰਕ ਵਿਕਲਪ ਉਪਲਬਧ ਨਹੀਂ ਹੈ।

"ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਉਤਪਾਦ ਦਾ ਉਚਿਤ ਮੁੱਲ ਨਾ ਮਿਲਣ 'ਤੇ ਉਹ ਠੱਗਿਆ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, 7,700 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ ਦੇ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਸਮਰਥਨ ਮੁੱਲ (ਐੱਮ. ਐੱਸ. ਪੀ.) ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਮੂੰਗੀ 6,000 ਤੋਂ 6,500 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਵਿਕਦੀ ਹੈ। ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। 

ਝੋਨੇ ਦੀ ਖੇਤੀ ਤੋਂ ਬਹੁਤੇ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਹਨ ਕਿਸਾਨ

ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਿਸਾਨ ਝੋਨੇ ਦੀ ਖੇਤੀ ਤੋਂ ਬਹੁਤੇ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਹਨ। "ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਪਰਾਲੀ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਹੋਰ ਫਸਲਾਂ ਵਿੱਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਮਰੱਥ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਇਸ ਵਾਰ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਨਰਮੇ ਦੀ ਚੋਣ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਪਰ ਮੀਂਹ ਨੇ ਯੋਜਨਾ ਵਿਗਾੜ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਕੀੜਿਆਂ ਦੇ ਹਮਲੇ ਦੀਆਂ ਖਬਰਾਂ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। 
ਡਾਇਰੈਕਟਰ (ਖੇਤੀਬਾੜੀ) ਗੁਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨਾਲ ਟਿੱਪਣੀ ਬਾਰੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਿਆ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਟਰੱਕ ਡਰਾਇਵਰਾਂ ਲਈ ਵੱਡੀ ਖ਼ੁਸ਼ਖ਼ਬਰੀ, ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸ ਡਰਾਫਟ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ

ਨੋਟ - ਇਸ ਖ਼ਬਰ ਬਾਰੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਕੁਮੈਂਟ ਬਾਕਸ ਵਿਚ ਜ਼ਰੂਰ ਸਾਂਝੇ ਕਰੋ।