ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2025 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਡੇਅਰੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੇ ਨਿਰਯਾਤ ਵਿੱਚ 80 ਫੀਸਦੀ ਦਾ ਵਾਧਾ
Wednesday, Aug 20, 2025 - 02:25 PM (IST)

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ- ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਡੇਅਰੀ ਆਯਾਤ ਅਮਰੀਕਾ ਨਾਲ ਵਪਾਰ ਸਮਝੌਤੇ 'ਚ ਵੱਡੀ ਰੁਕਾਵਟ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਦੁੱਧ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਉਤਪਾਦਕ ਭਾਰਤ, ਆਪਣੇ ਡੇਅਰੀ ਨਿਰਯਾਤ ਨੂੰ ਵਧਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 25 ਵਿੱਚ ਇਸ ਵਿੱਚ 80 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿਸ਼ਵ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦੁੱਧ ਉਤਪਾਦਕ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਵਿਸ਼ਵ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ 24 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉੱਚ ਘਰੇਲੂ ਖਪਤ ਦੇ ਕਾਰਨ ਵਿਸ਼ਵ ਡੇਅਰੀ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਇਸਦਾ ਯੋਗਦਾਨ 0.25 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ 'ਤੇ ਘੱਟ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵ ਡੇਅਰੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਨਿਰਯਾਤਕ ਬਣਨ ਦੀ ਆਪਣੀ ਯਾਤਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 25 ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਨੇ $492.9 ਮਿਲੀਅਨ ਦੇ ਮੁੱਲ ਦੇ 113,350.4 ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਡੇਅਰੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦਾ ਨਿਰਯਾਤ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਕਿ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ 77.9 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਅਤੇ ਮੁੱਲ ਵਿੱਚ 80.6 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵੱਧ ਹੈ।
ਮੱਖਣ ਅਤੇ ਘਿਓ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ 27,837 ਟਨ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਨਿਰਯਾਤ ਵਿੱਚ 142 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵਾਧਾ ਦਰਸਾਉਂਦਿਆਂ 67,565 ਟਨ ਦਾ ਨਿਰਯਾਤ ਦਿਖਾਇਆ। ਦੁੱਧ ਅਤੇ ਕਰੀਮ ਵੀ ਵਧ ਰਹੇ ਹਨ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਮੱਖਣ ਅਤੇ ਘਿਓ ਨਾਲੋਂ ਹੌਲੀ ਰਫ਼ਤਾਰ ਨਾਲ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇੰਡੀਆ ਰੇਟਿੰਗਜ਼ ਐਂਡ ਰਿਸਰਚ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਦੁੱਧ ਪਾਊਡਰ ਦੀ ਬਰਾਮਦ 9,700 ਟਨ 'ਤੇ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2022 ਦੇ 49,654 ਟਨ ਦੇ ਪੱਧਰ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਕਾਫ਼ੀ ਘੱਟ ਹੈ। ਫਰਮੈਂਟਡ ਦੁੱਧ ਵਰਗੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੇ ਨਿਰਯਾਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਦੁੱਧ ਉਤਪਾਦਾਂ ਲਈ ਮੁੱਖ ਨਿਰਯਾਤ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਯੁਕਤ ਅਰਬ ਅਮੀਰਾਤ, ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ, ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਅਤੇ ਭੂਟਾਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਇੰਡ-ਰਾ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਦੁੱਧ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਨੇੜੇ ਤੋਂ ਦਰਮਿਆਨੀ ਮਿਆਦ ਵਿੱਚ 5 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸਾਲਾਨਾ ਵਾਧੇ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ ਹੈ। ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 25 ਵਿੱਚ 251 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਤੋਂ, ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 26 ਵਿੱਚ 263 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 27 ਵਿੱਚ 277 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਤੱਕ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 20 ਵਿੱਚ ਦੁੱਧ ਉਤਪਾਦਨ 198 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਰਿਹਾ। ਭਾਰਤ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ ਦੁੱਧ ਦੀ ਉਪਲਬਧਤਾ 4 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵਧੇਗੀ ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 27 ਤੱਕ 530 ਗ੍ਰਾਮ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ ਨੂੰ ਛੂਹ ਜਾਵੇਗੀ।