ਸਾਲ ''ਚ ਕਿੰਨੀ ਵਾਰ ਕਰਵਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਆਯੁਸ਼ਮਾਨ ਕਾਰਡ ''ਤੇ ਮੁਫ਼ਤ ਇਲਾਜ? ਲਿਮਟ ਖਤਮ ਹੋਣ ''ਤੇ ਕੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦੈ
Thursday, Nov 20, 2025 - 11:54 PM (IST)
ਬਿਜਨੈੱਸ ਡੈਸਕ - ਬਿਮਾਰੀ ਕਦੇ ਵੀ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦੇ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ, ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਇਹ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਰੀਰਕ ਦੁੱਖ, ਸਗੋਂ ਵਿੱਤੀ ਤੰਗੀ ਵੀ ਲੈ ਕੇ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਅੱਜ ਵੀ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਆਬਾਦੀ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਮਹਿੰਗੇ ਇਲਾਜ ਦੇ ਡਰ ਕਾਰਨ ਹਸਪਤਾਲ ਜਾਣ ਤੋਂ ਝਿਜਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਡਰ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਹਰ ਲੋੜਵੰਦ ਨੂੰ ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ, ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਆਯੁਸ਼ਮਾਨ ਭਾਰਤ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਜਨ ਅਰੋਗਿਆ ਯੋਜਨਾ (PMJAY) ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਇਸਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀਆਂ ਸਿਹਤ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਲੋਕ ਅਕਸਰ ਸੋਚਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਸ ਕਾਰਡ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਸਾਲ 'ਚ ਕਿੰਨੀ ਵਾਰ ਹਸਪਤਾਲ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ? ਜਾਂ, ਜੇਕਰ ₹5 ਲੱਖ ਦੀ ਸੀਮਾ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਫੰਡ ਦੁਬਾਰਾ ਕਦੋਂ ਜੋੜਿਆ ਜਾਵੇਗਾ? ਆਓ ਅੱਜ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਸਮਝੀਏ ਤਾਂ ਜੋ ਤੁਸੀਂ ਜਾਂ ਤੁਹਾਡਾ ਕੋਈ ਜਾਣਕਾਰ ਲੋੜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਪੂਰਾ ਲਾਭ ਲੈ ਸਕੇ।
ਆਯੁਸ਼ਮਾਨ ਕਾਰਡ ਕੀ ਹੈ?
ਆਯੁਸ਼ਮਾਨ ਕਾਰਡ ਸਿਰਫ਼ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦਾ ਟੁਕੜਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਗਰੀਬ ਪਰਿਵਾਰ ਲਈ 5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੀ ਸਿਹਤ ਗਾਰੰਟੀ ਹੈ। ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪੈਸੇ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਕਿਸੇ ਦਾ ਇਲਾਜ ਨਾ ਰੁਕੇ। ਇਸ ਕਾਰਡ ਨਾਲ, ਲਾਭਪਾਤਰੀ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸੂਚੀਬੱਧ ਸਰਕਾਰੀ ਜਾਂ ਨਿੱਜੀ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਇਲਾਜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਕਿੰਨੀ ਵਾਰ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾ ਸਕਦਾ ਹੈ?
ਹੁਣ ਆਓ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੁੱਛੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸਵਾਲ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕਰੀਏ: "ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਇਸ ਕਾਰਡ ਦੀ ਕਿੰਨੀ ਵਾਰ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ?" ਇਸਦਾ ਸਧਾਰਨ ਜਵਾਬ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਕਾਰਡ ਦੀ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਇਸਤੇਮਾਲ 'ਤੇ ਕੋਈ ਪਾਬੰਦੀ ਨਹੀਂ ਹੈ; ਸਿਰਫ ਰਕਮ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਹੈ।
ਸਰਕਾਰ ਹਰ ਯੋਗ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਸਾਲਾਨਾ ₹5 ਲੱਖ ਦਾ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਵਰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਇਸ 5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਇੱਕ ਵਾਰ ਵਿੱਚ ਕਰਦੇ ਹੋ ਜਾਂ ਸਾਲ ਭਰ ਵਿੱਚ ਦਸ ਵਾਰ, ਇਹ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤੁਹਾਡੀ ਬਿਮਾਰੀ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਮਰੀਜ਼ ਸਾਲ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਕਰਵਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸਦੀ ਕੀਮਤ ₹50,000 ਹੈ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਾਰਡ 'ਤੇ ₹4.5 ਲੱਖ ਦਾ ਬਕਾਇਆ ਹੋਵੇਗਾ। ਉਹ ਬਾਕੀ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਇਸ ਰਕਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਜਦੋਂ ਸੀਮਾ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?
ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਚਿੰਤਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜੇਕਰ ਕਾਰਡ ਦੀ ਸੀਮਾ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਸਾਲ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਕੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਅਰਜ਼ੀ ਦੇਣੀ ਪਵੇਗੀ? ਜਾਂ ਕੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਵੀਨੀਕਰਨ ਫੀਸ ਦੇਣੀ ਪਵੇਗੀ? ਦਰਅਸਲ, ਆਯੁਸ਼ਮਾਨ ਭਾਰਤ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਸਿਸਟਮ ਬਹੁਤ ਆਧੁਨਿਕ ਅਤੇ ਆਟੋਮੈਟਿਕ ਹੈ।
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਯਾਦ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ 5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੀ ਇਹ ਸੀਮਾ ਪੂਰੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਲਈ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਪੂਰੇ 5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਇੱਕ ਵਾਰ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਇਲਾਜ 'ਤੇ ਖਰਚ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਉਸ ਸਾਲ ਦੇ ਬਾਕੀ ਸਮੇਂ ਲਈ ਇਸ ਕਾਰਡ ਰਾਹੀਂ ਮੁਫ਼ਤ ਇਲਾਜ ਦਾ ਲਾਭ ਨਹੀਂ ਲੈ ਸਕੋਗੇ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਅਗਲੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ ਜਾਂ ਇਲਾਜ ਦਾ ਖਰਚਾ ਖੁਦ ਚੁੱਕਣਾ ਪਵੇਗਾ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਵਿੱਚ ਨਵੀਨੀਕਰਨ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਵੈਚਾਲਿਤ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਨਵਾਂ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਯਾਨੀ ਹਰ ਸਾਲ 1 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ, ਤੁਹਾਡਾ ਆਯੁਸ਼ਮਾਨ ਕਾਰਡ ਵਾਲਾਟ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੀ ਟੌਪ ਅੱਪ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਤੁਹਾਡੇ ਕਾਰਡ ਵਿੱਚ 5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੀ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਸੀਮਾ ਜੋੜ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਲਾਭਪਾਤਰੀ ਨੂੰ ਨਾ ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ ਜਾਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਨਾ ਕੋਈ ਫਾਰਮ ਭਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕੋਈ ਫੀਸ ਦੇਣੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ।
