ਸਰਕਾਰ ਬਾਸਮਤੀ ਚਾਵਲ ਦੇ ਨਿਊਨਤਮ ਮੁੱਲ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ''ਤੇ ਕਰ ਰਹੀ ਵਿਚਾਰ

ਬਿਜ਼ਨੈੇਸ ਡੈਸਕ- ਸਰਕਾਰ ਬਾਸਮਤੀ ਚਾਵਲ  ਦੀ ਬਰਾਮਦ ’ਤੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਲਗਾਏ ਗਏ 950 ਡਾਲਰ ਪ੍ਰਤੀ ਟਨ ਦੇ ਨਿਊਨਤਮ ਬਰਾਮਦ ਫੀਸ (MEP) ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ ਬਾਜ਼ਾਰ ’ਚ ਕੁਝ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਚਾਵਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਇਸ ਨਿਊਨਤਮ ਮੁੱਲ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਲੁੱਕ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਗਿਰਾਵਟ ਇਸ ਖਰੀਫ਼ ਮੌਸਮ ’ਚ ਚੰਗੀ ਫਸਲ ਅਤੇ ਓਵਰ ਸਟਾਕਸ ਦੇ ਕਾਰਨ ਆਈ ਹੈ। ਸੂਤਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਬਰਾਮਦਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਇਸ ਮਸਲੇ 'ਤੇ ਕਈ ਦੌਰਾਂ ਦੀ ਚਰਚਾ ਹੋ ਚੁਕੀ ਹੈ ਅਤੇ MEP ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਜਲਦ ਹੀ ਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਕੀਮਤਾਂ ’ਚ ਗਿਰਾਵਟ

ਅਰਲੀ ਹਾਰਵੇਸਟਡ 1509 ਬਾਸਮਤੀ ਝੋਨੇ  ਦੀ ਮੰਡੀ ਕੀਮਤ ₹2500/ਕੁਇੰਟਲ ਤੱਕ ਘਟ ਗਈ ਹੈ, ਜੋ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ₹3000/ਕੁਇੰਟਲ ਸੀ। ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ’ਚ ਝੋਨੇ ਦੀ ਆਮਦ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ ਪੂਸਾ 1121 ਕਿਸਮ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵੀ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ ₹4000/ਕੁਇੰਟਲ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।

ਉਤਪਾਦਨ ’ਚ ਵਾਧਾ

ਇਸ ਸਾਲ ਬਾਸਮਤੀ ਚਾਵਲ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 10% ਵਧਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ ਜੋ 7 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ (MT) ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ’ਚ ਬਾਸਮਤੀ ਦੀ ਖੇਤੀ ਦੇ ਖੇਤਰ ’ਚ 12% ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੀ ਵਾਧਾ ਹੋਈ ਹੈ, ਜੋ ਇਸ ਸਾਲ 0.67 ਮਿਲੀਅਨ ਹੈਕਟੇਅਰ (MH) ਤੋਂ ਵਧ ਕੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ 0.59 MH ਸੀ। ਬਰਾਮਦਕਾਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਅਗਲੇ ਸੀਜ਼ਨ (2024-25) ਵਿੱਚ 0.5 MT ਦਾ ਕੈਰੀ ਫਾਰਵਰਡ ਸਟਾਕ ਰਹੇਗਾ, ਜੋ 1 ਅਕਤੂਬਰ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗਾ।

ਬਰਾਮਦਕਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਚਿੰਤਾਵਾਂ

ਪੰਜਾਬ ਬਾਸਮਤੀ ਚਾਵਲ ਮਿਲਰਜ਼ ਅਤੇ ਬਰਾਮਦ ਸੰਘ ਦੇ ਉਪ-ਪ੍ਰਧਾਨ ਰੰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜੋਸਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਜਦੋਂ ਸਰਕਾਰ ਨੇ MEP ਨੂੰ ਅਗਸਤ ’ਚ $1200/ਟਨ ਅਤੇ ਅਕਤੂਬਰ ’ਚ $950/ਟਨ ਕੀਤਾ, ਤਾਂ ਭਾਰਤ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ 0.5 MT ਦਾ ਬਾਜ਼ਾਰ ਖੋ ਦਿੱਤਾ। ਜੇ MEP ਨੂੰ $700/ਟਨ ਤੱਕ ਘਟਾਇਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਖੁਸ਼ਬੂਦਾਰ ਚਾਵਲ ਦੀ ਬਰਾਮਦ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵੱਧ ਵਿਰੋਧੀ ਹੋਵੇਗਾ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ’ਚ ਬਾਸਮਤੀ ਚਾਵਲ ’ਤੇ $750/ਟਨ ਦਾ MEP ਲਗਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੀ ਸਥਿਤੀ

ਪਿਛਲੇ ਅਕਤੂਬਰ ’ਚ, ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਬਾਸਮਤੀ ਚਾਵਲ ਦੀ ਬਰਾਮਦ ਲਈ MEP ਨੂੰ $950/ਟਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਜੋ ਅਗਸਤ ’ਚ $1200/ਟਨ ਸੀ। ਇਹ ਕਦਮ ‘ਨਾਜਾਇਜ਼ ਸਫੈਦ ਨਾਨ-ਬਾਸਮਤੀ ਚਾਵਲ’ ਦੀ ਬਰਾਮਦ ਨਿਰਯਾਤ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਉਠਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਦਰਾਮਦ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਸਟਾਕ

ਵਿਜ਼ੇ ਸੇਥੀਆ, ਚਮਨ ਲਾਲ ਸੇਥੀਆ ਐਕਸਪੋਰਟਸ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦਰਾਮਦ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ’ਚ ਬਾਸਮਤੀ ਚਾਵਲ ਦਾ ਇਕ ਵੱਡਾ ਸਟਾਕ ਜਮਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਖਰੀਫ਼ ਸੀਜ਼ਨ ’ਚ ਉੱਚ ਉਤਪਾਦਨ ਦੇ ਕਾਰਨ ਕੈਰੀ ਫਾਰਵਰਡ ਸਟਾਕਸ ਵੱਧ ਹਨ।

ਬਰਾਮਦ ਅੰਕੜੇ

FY24 ’ਚ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਰਿਕਾਰਡ 5.24 MT ਖੁਸ਼ਬੂਦਾਰ ਚਾਵਲ ਦੀ ਬਰਾਮਦ ਕੀਤੀ, ਜਿਸਦੀ ਕੀਮਤ $5.83 ਬਿਲੀਅਨ ਸੀ। ਅਪ੍ਰੈਲ-ਮਈ 2024 -25 ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਭਾਰਤ ਨੇ 0.96 MT ਬਾਸਮਤੀ ਚਾਵਲ ਦੀ ਬਰਾਮਦ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਸਾਲਾਨਾ 15% ਵੱਧ ਹੈ। ਮੁੱਲ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ’ਚ, ਬਰਾਮਦ 1.03 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ, ਜੋ ਸਾਲਾਨਾ 13% ਵੱਧ ਹੈ।