ਵਿਕਸਿਤ ਭਾਰਤ ਲਈ ਭਾਰਤ ਦੇ ਫੂਡ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਸੈਕਟਰ ’ਚ ਬਦਲਾਅ

ਭਾਰਤ ਦਾ ਫੂਡ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਸੈਕਟਰ ਸਾਡੇ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀਆਂ ਖ਼ਾਹਿਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਰੋਸ਼ਨੀ ਦੀ ਇਕ ਮਸ਼ਾਲ ਵਾਂਗ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਸਾਡੇ ਵੱਲੋਂ ਵਿਕਸਿਤ ਭਾਰਤ ਵੱਲ ਚੁੱਕੇ ਗਏ ਕਦਮਾਂ ਤੋਂ ਝਲਕਦਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਇਹ ਸੈਕਟਰ ਸਿਰਫ਼ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ’ਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਣ ਵਾਲਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਗਿਆ, ਸਗੋਂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵਿਕਾਸ ਕਹਾਣੀ ਦਾ ਆਧਾਰ ਬਣਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਮਾਣਯੋਗ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੀ ਦੂਰਅੰਦੇਸ਼ੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਨੀਤੀਆਂ, ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਅਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਸੁਮੇਲ ਨੇ ਇਸ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਨਵੀਆਂ ਉਚਾਈਆਂ ’ਤੇ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਹ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਇਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਤਾਕਤ ਬਣ ਕੇ ਉੱਭਰਿਆ ਹੈ। ਵਰਤਮਾਨ ਵਿਚ ਭਾਰਤ 3.7 ਟ੍ਰਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦੀ ਇੱਕ ਸੰਪੰਨ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਅਭਿਲਾਸ਼ੀ ਟੀਚਾ 2047 ਵਿਚ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਸ਼ਤਾਬਦੀ ਤੱਕ 30-35 ਟ੍ਰਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਬਣਨਾ ਹੈ।

ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਦੇ ਮੂਲ ਵਿਚ ਇਸਦੀ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਖੇਤੀ-ਜਲਵਾਯੂ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਸਾਡੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਵਿਭਿੰਨ ਕਿਸਮ ਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਫ਼ਸਲਾਂ ਬੀਜਣ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਦਾਲਾਂ, ਮੋਟੇ ਅਨਾਜ, ਦੁੱਧ, ਕਣਕ, ਚਾਵਲ ਅਤੇ ਫ਼ਲਾਂ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿਚ ਇਕ ਗਲੋਬਲ ਲੀਡਰ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਭਾਰਤ ਕੋਲ ਮੁੱਲ ਵਾਧੇ ਲਈ ਸਰੋਤਾਂ ਦਾ ਇਕ ਵਿਲੱਖਣ ਆਧਾਰ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਮਿਹਨਤੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਵੱਲੋਂ ਸਾਵਧਾਨੀ ਨਾਲ ਪੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਇਸ ਖੇਤੀ ਭਰਪੂਰਤਾ ਨੇ ਨਵੀਨਤਾ ਅਤੇ ਉੱਦਮਤਾ ਦੇ ਇਕ ਯੁੱਗ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੇ ਇਕ ਪ੍ਰਫੁੱਲਿਤ ਫੂਡ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਸੈਕਟਰ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।

ਇਹ ਸੈਕਟਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਰੀੜ੍ਹ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਦੇ ਮੌਕੇ ਪੈਦਾ ਕਰਨ, ਤਕਨੀਕੀ ਤਰੱਕੀ ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਬਾਜ਼ਾਰ ਮੌਕਿਆਂ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਰਾਹੀਂ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਗਤੀ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਚੋਟੀ ਦੀਆਂ ਗਲੋਬਲ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾਵਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਵਾਲੀ ਕੰਮਕਾਜੀ ਆਬਾਦੀ ਹੋਣ ਦਾ ਮਾਣ ਵੀ ਹੈ, ਜੋ ਇਸ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤਬਦੀਲੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਤੇਜ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉੱਨਤ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਤਕਨਾਲੋਜੀਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਇਸ ਉਦਯੋਗ ਨੇ ਵਾਢੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ, ਉਤਪਾਦ ਦੀ ਸ਼ੈਲਫ ਲਾਈਫ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਲਈ ਬਿਹਤਰ ਰਿਟਰਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਵਿਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ।

ਭਾਰਤ ਦਾ ਫੂਡ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਸੈਕਟਰ ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਇਹ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਦੀ ਕਸੌਟੀ ’ਤੇ ਖ਼ਰਾ ਉਤਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਦੇ ਸਦਾ ਬਦਲਦੇ ਸਵਾਦਾਂ ਅਤੇ ਤਰਜੀਹਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੀਆਂ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਵੀ ਲਿਆ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਤੇ ਫੂਡ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਵਿਚਕਾਰ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਤਾਲਮੇਲ ਆਰਥਿਕ ਤਰੱਕੀ ਦਾ ਇਕ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਸਾਧਨ ਵੀ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ।

ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਪੋਸ਼ਣ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ, ਸੁਵਿਧਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ, ਲੰਬੀ ਸ਼ੈਲਫ ਲਾਈਫ ਅਤੇ ਦੂਰ-ਦੁਰਾਡੇ ਖੇਤਰਾਂ ਤੱਕ ਬਿਹਤਰ ਪਹੁੰਚ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਇਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਫੂਡ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਸੈਕਟਰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਹ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਬਿਹਤਰ ਕੀਮਤਾਂ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਅਤੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦੇ ਮੌਕੇ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹੋਏ, ਜੀ. ਡੀ. ਪੀ. ’ਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਰੋਜ਼ੀ-ਰੋਟੀ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿਚ ਫੂਡ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਉਦਯੋਗ ਮੰਤਰਾਲਾ (ਐੱਮ. ਓ. ਐੱਫ. ਪੀ. ਆਈ.) ਸਭ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਹੈ, ਜੋ ਪੀ. ਐੱਮ. ਕਿਸਾਨ ਸੰਪਦਾ ਯੋਜਨਾ (ਪੀ. ਐੱਮ. ਕੇ. ਐੱਸ. ਵਾਈ.) ਵਰਗੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਅਤਿ-ਆਧੁਨਿਕ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕਰਕੇ ਅਤੇ ਖੇਤ ਤੋਂ ਪ੍ਰਚੂਨ ਤੱਕ ਸਪਲਾਈ ਚੇਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਨੂੰ ਅਨੁਕੂਲ ਬਣਾ ਕੇ ਇਸ ਸੈਕਟਰ ਨੂੰ ਬਦਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਯਤਨਾਂ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮਾਈਕ੍ਰੋ ਫੂਡ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਐਂਟਰਪ੍ਰਾਈਜ਼ਿਜ਼ (ਪੀ. ਐੱਮ. ਐੱਫ. ਐੱਮ. ਈ.) ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਰਸਮੀਕਰਨ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਅਪਗ੍ਰੇਡੇਸ਼ਨ, ਸਮਰੱਥਾ ਨਿਰਮਾਣ ਅਤੇ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਵਿਚ ਸਹਾਇਤਾ ਰਾਹੀਂ ਮਾਈਕ੍ਰੋ ਫੂਡ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਯੂਨਿਟਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਉਤਪਾਦਨ ਲਿੰਕਡ ਇੰਸੈਂਟਿਵ ਸਕੀਮ (ਪੀ. ਐੱਲ. ਆਈ. ਐੱਸ.) ਵਧਦੀ ਵਿਕਰੀ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਵਿੱਤੀ ਇਨਾਮਾਂ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਕੇ ਘਰੇਲੂ ਨਿਰਮਾਣ ਅਤੇ ਨਿਰਯਾਤ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਨਾਬਾਰਡ ਅਧੀਨ 2000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚਾ ਫੰਡ ਇਸ ਸੈਕਟਰ ਦੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਨ ਵਿਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਤਾਲਮੇਲ ਵਾਲੀ ਪਹੁੰਚ ਫੂਡ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਉਦਯੋਗ ਅਤੇ ਸਬੰਧਤ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਇਕ ਵਿਆਪਕ ਰਣਨੀਤੀ ਦੀ ਰੂਪਰੇਖਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਇਕ ਮਜ਼ਬੂਤ, ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਅਤੇ ਅਗਾਂਹਵਧੂ ਵਿਕਾਸ ਮਾਰਗ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ।

ਭਾਰਤ ਦੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ ਰਹੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਜਨਸੰਖਿਆ ਲਾਭਅੰਸ਼ ਫੂਡ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਸੈਕਟਰ ਲਈ ਨਵੀਆਂ ਉਚਾਈਆਂ ਨੂੰ ਸਰ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿਲੱਖਣ ਅਤੇ ਬੇਮਿਸਾਲ ਮੌਕੇ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਨ, ਵਪਾਰਕ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਅਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਸਮੇਤ ਦੂਰਅੰਦੇਸ਼ੀ ਵਪਾਰ ਪੱਖੀ ਸੁਧਾਰਾਂ ਨੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਇਕ ਅਨੁਕੂਲ ਮਾਹੌਲ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਸਾਲ 2023 ਵਿਚ ਪਿਛਲੇ ਐਡੀਸ਼ਨ ਦੀ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਸਫਲਤਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੰਤਰਾਲਾ 19 ਤੋਂ 22 ਸਤੰਬਰ, 2024 ਤੱਕ ਵਰਲਡ ਫੂਡ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਤੀਜੇ ਐਡੀਸ਼ਨ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਈਵੈਂਟ ਵਿਚ ਭੋਜਨ ਉਦਯੋਗ ਦੇ ਹਰ ਪਹਿਲੂ ਦੇ ਹਿੱਤਧਾਰਕ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦਾ ਆਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ, ਮੌਕਿਆਂ ਦੀ ਖੋਜ ਕਰਨ ਅਤੇ ਇਸ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੈਕਟਰ ਦੇ ਸਮੁੱਚੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਣ ਲਈ ਇਕੱਠੇ ਹੋਣਗੇ। ਇਹ ਗਲੋਬਲ ਫੂਡ ਈਕੋ-ਸਿਸਟਮ ਦੇ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ, ਉਤਪਾਦਕਾਂ, ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ, ਨੀਤੀ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਸੰਗਠਨਾਂ ਦਾ ਇਕ ਕਿਸਮ ਦਾ ਇਕੱਠ ਹੋਵੇਗਾ।

ਆਓ, ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਸਾਹਮਣੇ ਮੌਜੂਦ ਮੌਕਿਆਂ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਉਠਾਈਏ ਅਤੇ ਇਕ ਵਧੇਰੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਅਤੇ ਲਚੀਲੀ ਭੋਜਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵੱਲ ਇਕ ਯਾਤਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰੀਏ, ਜੋ ਵੈਲਿਊ ਚੇਨ ਵਿਚ ਸਾਰੇ ਹਿੱਤਧਾਰਕਾਂ ਨੂੰ ਲਾਭ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਕਨਵਰਜੈਂਸ ਦੇ ਇਸ ਪਲ ਵਿਚ ਅਸੀਂ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਇਕ ਉਦਯੋਗ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾ ਰਹੇ ਹਾਂ ਸਗੋਂ ਇਕ ਅਜਿਹੇ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਸਾਂਝੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਨੂੰ ਵੀ ਅਪਣਾ ਰਹੇ ਹਾਂ ਜਿੱਥੇ ਨਵੀਨਤਾ, ਸਥਿਰਤਾ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਹਰੇਕ ਕੋਨੇ ਦੀ ਉੱਨਤੀ ਕਰੇ।

ਰਵਨੀਤ ਸਿੰਘ ਬਿੱਟੂ, (ਕੇਂਦਰੀ ਫੂਡ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਉਦਯੋਗ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ)