ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਵਫਦਾਂ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਵਿਆਪਕ ਹਨ

ਇਸ ਵੇਲੇ ਸਾਰੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੇ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੇ ਵਫ਼ਦ 7 ਸਮੂਹਾਂ ਵਿਚ ਦੁਨੀਆ ਦੇ 33 ਵੱਖ-ਵੱਖ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਦੌਰਿਆਂ ’ਤੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਕੁਝ ਪੁਰਾਣੇ ਅਤੇ ਤਜਰਬੇਕਾਰ ਡਿਪਲੋਮੈਟ ਵੀ ਹਨ। ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ ’ਤੇ, ਲੋੜ ਅਨੁਸਾਰ, ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ ਵੀ ਹਨ ਅਤੇ ਦੌਰੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਦੂਤਾਵਾਸ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੰਪਰਕ ’ਚ ਹਨ।

ਇਹ ਵਫ਼ਦ 3 ਜੂਨ ਤੱਕ ਵਿਦੇਸ਼ ਦੌਰੇ ’ਤੇ ਰਹੇਗਾ। ਆਮ ਤੌਰ ’ਤੇ, ਇਸ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਇਹ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ‘ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸਿੰਧੂਰ’ ਅਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪਹਿਲਗਾਮ ਹਮਲੇ ਨੂੰ ਕੇਂਦਰ ਵਿਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀਆਂ ਕੁਸ਼ਾਸਨ ਨੀਤੀਆਂ ਅਤੇ ਪੂਰੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਮੁੱਦੇ ’ਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਟੈਂਡ ਨੂੰ ਵਿਸਥਾਰ ਵਿਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਭਾਵੇਂ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੇ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਪਰ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਉਠੀਆਂ ਉਹ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ’ਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕੂਟਨੀਤੀ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿਚ ਵੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਅਟੱਲ ਅੰਦਰੂਨੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਏਕਤਾ ਦੇ ਉਲਟ ਸਨ।

ਸੀਨੀਅਰ ਕਾਂਗਰਸੀ ਨੇਤਾ ਜੈਰਾਮ ਰਮੇਸ਼ ਨੇ ਆਪਣੇ ‘ਐਕਸ’ ’ਤੇ ਇਕ ਲੰਮੀ ਪੋਸਟ ਲਿਖੀ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਨੀਤੀ ਅਤੇ ਕੂਟਨੀਤੀ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਬਿੰਬ ਕਿਹਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅੱਜ ਉਹ ਇਕ ਸਰਬ-ਪਾਰਟੀ ਵਫ਼ਦ ਭੇਜਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹਨ। ਕਾਂਗਰਸ, ਤ੍ਰਿਣਮੂਲ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਇਹ ਵੀ ਸੀ ਕਿ ਸਾਡੇ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਸਾਨੂੰ ਪੁੱਛੇ ਬਿਨਾਂ ਕਿਉਂ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸੀ?

ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ’ਤੇ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਵਿਚਾਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਪਰ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਇਹ ਵੀ ਅਧਿਕਾਰ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਅਜਿਹੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿਚ ਯੋਗਤਾ ਦੇ ਆਧਾਰ ’ਤੇ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਕਰੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਿਦੇਸ਼ ਭੇਜੇ ਅਤੇ ਕਿਉਂਕਿ ਸਾਰੇ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਆਪਣੀਆਂ-ਆਪਣੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ। ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਔਖੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਵੀ ਅਜਿਹੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸਮਝਦਾਰੀ ਦੀ ਅਣਡਿੱਠਤਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ। ਖੈਰ, ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਅੱਗੇ ਵਧਦੇ ਹਾਂ।

ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ, ਚੀਨ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਦੇ 5 ਅਸਥਾਈ ਮੈਂਬਰਾਂ ਵਿਚ ਅਮਰੀਕਾ, ਫਰਾਂਸ, ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਅਤੇ ਰੂਸ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਸੋਮਾਲੀਆ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਹੋਰ 8 ਅਸਥਾਈ ਮੈਂਬਰ ਅਲਜੀਰੀਆ, ਡੈਨਮਾਰਕ, ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ, ਸੀਅਰਾ ਲਿਓਨ, ਗੁਆਨਾ, ਪਨਾਮਾ, ਸਲੋਵੇਨੀਆ ਅਤੇ ਗ੍ਰੀਸ ਹਨ।

ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਵੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਦੋਸਤ ਦੇਸ਼ ਹੈ ਪਰ ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਅੱਤਵਾਦ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜਾਈ ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਾਥ ਦੇਵੇਗਾ। ਓ. ਆਈ. ਸੀ. ਦੇਸ਼ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ’ਤੇ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ’ਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿਰੋਧੀ ਮਤੇ ਪਾਸ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਸੰਗਠਨ ਨੇ ‘ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸਿੰਧੂਰ’ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਇਕ ਬਿਆਨ ਵੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰੋ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਗੱਲ ਦੱਸੋ।

ਇਹ ਧਾਰਨਾ ਕਿ ‘ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸਿੰਧੂਰ’ ਦੇ ਮੁੱਦੇ ’ਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਵਫ਼ਦ ਭੇਜਣਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਬੇਬੁਨਿਆਦ ਹੈ। ਸਾਡੀ ਕੂਟਨੀਤੀ ‘ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸਿੰਧੂਰ’ ਦੌਰਾਨ, ਪਹਿਲਾਂ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਇਕ ਪਲ ਲਈ ਵੀ ਨਹੀਂ ਰੁਕੀ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਖੁਦ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ, ਵਿਦੇਸ਼ ਸਕੱਤਰ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਹੋਰ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਰਹੇ। ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵੱਡੇ ਦੇਸ਼ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂ ਨਾ ਕੋਈ ਉਲਟ ਬਿਆਨ ਦਿੱਤਾ।

ਇਹ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਵੱਡੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਚਰਿੱਤਰ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਹ ਇਸ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਬਿਆਨ ਜਾਰੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣਾ ਸਮਰਥਨ ਵੀ ਐਲਾਨ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਸਰਹੱਦ ਪਾਰ ਕਰਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਹਿੰਮਤ ਅਤੇ ਬਹਾਦਰੀ ਨਾਲ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਕੋਈ ਵੀ ਤੁਹਾਡਾ ਸਰਗਰਮੀ ਨਾਲ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਲਈ ਅੱਗੇ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ। ਕੁਝ ਦੇਸ਼ ਦੁਖੀ ਹੋਣਗੇ ਅਤੇ ‘‘ਜੰਗ ਬੰਦ ਕਰੋ, ਜੰਗ ਬੰਦ ਕਰੋ’’ ਦੀਆਂ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਬੁਲੰਦ ਹੋਣਗੀਆਂ। ਇਹੀ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਭਾਰਤ ਦਾ ਇਰਾਦਾ ਅਟੱਲ ਹੈ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਖੁਦ ‘ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸਿੰਧੂਰ’ ਨੂੰ ਇਕ ਅਖੰਡ ਵਾਅਦਾ ਕਿਹਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦਾ ਐਲਾਨ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ, ਅੱਤਵਾਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਨੂੰ ਜੰਗ ਮੰਨਿਆ ਜਾਵੇਗਾ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਕੋਈ ਵਪਾਰ ਜਾਂ ਗੱਲਬਾਤ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਇਹ ਅੱਤਵਾਦ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਰੋਕਦਾ ਅਤੇ ਫੌਜੀ ਦਲੇਰੀ ਨਹੀਂ ਦਿਖਾਉਂਦਾ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਹੋਰ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਾਕਤ ਨਾਲ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਾਂਗੇ।

ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਇਸਲਾਮ ਜਾਂ ਮਜ਼੍ਹਬ ਦੇ ਨਾਂ ’ਤੇ ਵੀ ਦੁਨੀਆ ’ਚ ਗਲਤਫਹਿਮੀ ਨਾ ਪੈਦਾ ਕਰੇ, ਨਾ ਕੋਈ ਦੇਸ਼ ਜਾਂ ਵਿਸ਼ਵ ਸੰਗਠਨ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਏ ਕਿ ਭਾਰਤ ਸਭ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰ ਕੇ ਖੁਦ ਤਾਕਤ ਭਾਵ ਦਾਦਾਗਿਰੀ ਵਾਂਗ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿਚ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਵਫ਼ਦ ਦਾ ਇਹ ਸੰਕੇਤ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਭਵਿੱਖ ਵਿਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਰੁੱਧ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਅਤੇ ਨਿਰੰਤਰ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੈ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਅੱਤਵਾਦ ਨੂੰ ਜੜ੍ਹੋਂ ਨਹੀਂ ਪੁੱਟ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ।

ਇਸ ਯਾਤਰਾ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਲਈ, ਕਾਂਗਰਸ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਸ਼ਸ਼ੀ ਥਰੂਰ ਦੁਆਰਾ ਨਿਊਯਾਰਕ ਵਿਚ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਬਿਆਨ ਵਿਚੋਂ ਕੁਝ ਨੁਕਤਿਆਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਨਾ ਪ੍ਰਸੰਗਿਕ ਹੈ।

ਥਰੂਰ ਦੀਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਤਰਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖੋ - ‘‘ਹੁਣ ਅਸੀਂ ਦ੍ਰਿੜ੍ਹ ਹਾਂ ਕਿ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ ਇਕ ਨਵਾਂ ਸਿੱਟਾ ਕੱਢਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਸਭ ਕੁਝ ਅਜ਼ਮਾ ਲਿਆ ਹੈ, ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਡੋਜ਼ੀਅਰ, ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ... ਸਭ ਕੁਝ ਅਜ਼ਮਾਇਆ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਇਨਕਾਰ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਨਹੀਂ ਠਹਿਰਾਇਆ ਗਿਆ, ਕੋਈ ਗੰਭੀਰ ਅਪਰਾਧਿਕ ਮੁਕੱਦਮਾ ਦਾਇਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਉਸ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਅੱਤਵਾਦੀ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਈ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਪਨਾਹਗਾਹਾਂ ਅਜੇ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਹਨ... ਤੁਸੀਂ (ਪਾਕਿਸਤਾਨ) ਅਜਿਹਾ ਕਰੋਗੇ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਵਾਪਸ ਮਿਲੇਗਾ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਇਸ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ (‘ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸਿੰਧੂਰ’) ਨਾਲ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਇਹ ਸਟੀਕਤਾ ਨਾਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਖਾਸ ਅੱਤਵਾਦੀ ਟਿਕਾਣਿਆਂ, ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰਾਂ ਅਤੇ ਲਾਂਚਪੈਡਾਂ ’ਤੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸਟੀਕ ਅਤੇ ਯੋਜਨਾਬੱਧ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਗਈ।’’

ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਇਸ ਵਿਚ ਕੋਈ ਸ਼ੱਕ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਕਿ ਵਫ਼ਦ ਭੇਜਣ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਮੌਜੂਦਾ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖੀ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਲਈ ਇਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਅਾਧਾਰ ਬਣਾਉਣਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਅਲੱਗ-ਥਲੱਗ ਕਰਨਾ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

-ਅਵਧੇਸ਼ ਕੁਮਾਰ