ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀ ਚਿੱਟੇ ਤੇ ਸੰਤਰੀ ਰੰਗ ਦੇ ਸੂਟ ਹੀ ਕਿਉਂ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ? ਜਾਣੋ ਕਾਰਨ
Sunday, Oct 06, 2024 - 03:01 AM (IST)
ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਸਕ - ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਵੀ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਕਾਲੇ, ਲਾਲ ਜਾਂ ਹਰੇ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨੇ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ ਹੋਵੇਗਾ। ਸਪੇਸ ਤੋਂ ਆਈਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਵਿੱਚ, ਤੁਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਚਿੱਟੇ ਰੰਗ ਵਿੱਚ ਦੇਖਿਆ ਹੋਵੇਗਾ। ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਉਡਾਣ ਭਰਨ ਵੇਲੇ, ਉਹ ਇੱਕ ਸੰਤਰੀ ਸੂਟ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਸਵਾਲ ਉੱਠਦਾ ਹੈ ਕਿ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਪੁਲਾੜ ਤੱਕ ਰੰਗਾਂ ਦਾ ਅਜਿਹਾ ਕੀ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਰੰਗਾਂ ਪਿੱਛੇ ਵੀ ਇਕ ਵਿਗਿਆਨ ਹੈ। ਵੈਸੇ ਵੀ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰਾ ਕੋਈ ਆਮ ਯਾਤਰਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉਥੇ ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਨਿਯਮ ਅਤੇ ਨਿਯਮ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਵੱਖਰੇ ਹਨ। ਹੁਣ ਗੁਰੂਤਾ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਹੀ ਦੇਖੋ, ਇਹ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ ਪਰ ਪੁਲਾੜ 'ਚ ਨਹੀਂ। ਉੱਥੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਜਿਵੇਂ ਹਵਾ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹਨ।
ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀਆਂ ਲਈ ਸੂਟ ਲਈ ਕਾਫੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੋ ਸੂਟ ਬਣਾਏ। ਇੱਕ ਹੈ ਐਡਵਾਂਸਡ ਕਰੂ ਏਸਕੇਪ ਸੂਟ (ACES) ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਹੈ ਐਕਸਟਰਾ ਵਹੀਕਲ ਐਕਟੀਵਿਟੀ ਸੂਟ (EVAS)। ਇਸ ਵਿੱਚ, ਸੰਤਰੀ ਰੰਗ ਦੇ ਪਹਿਰਾਵੇ ਨੂੰ ਐਡਵਾਂਸਡ ਕਰੂ ਏਸਕੇਪ ਸੂਟ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਫੇਦ ਰੰਗ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਨੂੰ ਐਕਸਟਰਾ ਵਾਹਨ ਐਕਟੀਵਿਟੀ ਸੂਟ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕੱਪੜਿਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਪੁਲਾੜ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਦੋ ਪੜਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪਹਿਲਾ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਲਾਂਚ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਹੈ।
ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀ ਸੰਤਰੀ ਸੂਟ ਕਦੋਂ ਪਹਿਨਦੇ ਹਨ?
ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀ ਲਾਂਚਿੰਗ ਦੌਰਾਨ ਸੰਤਰੀ ਰੰਗ ਦੇ ਸੂਟ ਪਹਿਨਦੇ ਹਨ। ਅਸਲ 'ਚ ਲਾਂਚਿੰਗ ਪੈਡ ਅਜਿਹੀ ਜਗ੍ਹਾ 'ਤੇ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਪਾਣੀ ਹੀ ਪਾਣੀ ਹੈ। ਸਮਝੋ ਕਿ ਹਰ ਥਾਂ ਝੀਲ, ਨਦੀ ਜਾਂ ਸਮੁੰਦਰ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਭਾਰਤ 'ਚ ਮੌਜੂਦ ਲਾਂਚਿੰਗ ਪੈਡਾਂ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੀਏ ਤਾਂ ਸ਼੍ਰੀਹਰਿਕੋਟਾ ਨੂੰ ਹੀ ਦੇਖੀਏ, ਇਹ ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਖਾੜੀ 'ਚ ਬੈਰੀਅਰ ਟਾਪੂ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਲਾਂਚਿੰਗ ਦੇ ਸਮੇਂ, ਜਦੋਂ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਸਮੁੰਦਰ ਦੇ ਉੱਪਰੋਂ ਲੰਘ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸਦਾ ਪਿਛੋਕੜ ਨੀਲਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਸ 'ਤੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਨੀਲੇ ਰੰਗ ਦੀ ਪਿੱਠਭੂਮੀ 'ਤੇ ਸੰਤਰੀ ਰੰਗ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਅਤੇ ਸਾਫ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀ ਦੁਰਘਟਨਾ ਦੌਰਾਨ ਡਿੱਗਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਦੇਖਿਆ ਅਤੇ ਬਚਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਇਹ ਰੰਗ ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਨੂੰ ਵੀ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਲਈ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਚਾਅ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸੰਤਰੀ ਰੰਗ ਦੇ ਸੂਟ ਵੀ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀ ਦੇ ਸੂਟ ਦਾ ਰੰਗ ਚਿੱਟਾ ਕਿਉਂ ਹੈ?
ਸੰਤਰੀ ਸੂਟ ਦੀ ਤਾਂ ਗੱਲ ਹੀ ਕਾਫੀ ਹੈ, ਹੁਣ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਚਿੱਟੇ ਸੂਟ ਦੀ। ਇੱਥੇ ਵੀ ਗੱਲ ਪਿਛੋਕੜ ਤੋਂ ਹੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀਆਂ ਦਾ ਪਿਛੋਕੜ ਕਾਲਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਚਿੱਟਾ ਰੰਗ ਸੂਰਜ ਦੇ ਕਾਰਨ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਯਾਤਰੀ ਧਰਤੀ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਦੇ ਬਹੁਤ ਨੇੜੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਗਰਮੀ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਸੂਟ ਨੂੰ ਸਫੇਦ ਰੰਗ 'ਚ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਚਿੱਟਾ ਰੰਗ ਰੋਸ਼ਨੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਲਈ ਇਹ ਸੂਟ ਇਸ ਰੰਗ ਦਾ ਬਣਿਆ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਜੇਕਰ ਚਿੱਟਾ ਰੰਗ ਰੋਸ਼ਨੀ ਨੂੰ ਰਿਫਲੈਕਟ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਗਰਮੀ ਘੱਟ ਹੋਵੇਗੀ।
ਇਸ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮਝਣ ਲਈ ਆਓ ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਗਲਿਆਰਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਦੀ ਲੰਘੀਏ। ਤੁਸੀਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਦੇਖਿਆ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਘਰਾਂ ਦੀਆਂ ਬਾਹਰਲੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਨੂੰ ਚਿੱਟੇ ਚੂਨੇ ਨਾਲ ਰੰਗਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਇਸ ਲਈ ਕਿਉਂਕਿ ਬਾਹਰਲੀ ਕੰਧ ਦਾ ਚਿੱਟਾ ਰੰਗ ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਗਰਮੀ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਚਿੱਟੇ ਸੂਟ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਰੋਸ਼ਨੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਤੀਬਿੰਬਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੂਜਾ, ਸਪੇਸ ਦੇ ਕਾਲੇ ਪਿਛੋਕੜ ਵਿੱਚ ਸਫੈਦ ਰੰਗ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।