ਰੁਪਏ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ''ਤੇ ਲੱਗੇਗੀ ਰੋਕ! RBI ਚੁੱਕਣ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਇਹ ਵੱਡਾ ਕਦਮ
Wednesday, Dec 10, 2025 - 12:02 AM (IST)
ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਸਕ : ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ (RBI) ਨੇ ਰੁਪਏ ਦੀ ਲਗਾਤਾਰ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਅਤੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦੀ ਅਸਥਿਰਤਾ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਕਦਮ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ। RBI ਨੇ 16 ਦਸੰਬਰ 2025 ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ-ਭਾਰਤੀ ਰੁਪਏ ਦੀ ਖਰੀਦ-ਵੇਚ ਸਵੈਪ ਨਿਲਾਮੀ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸਦੀ ਰਕਮ 45,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ (ਲਗਭਗ 5 ਅਰਬ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ) ਹੈ।
ਕੀ ਹੈ ਇਹ ਖਾਸ ਸਵੈਪ ਨਿਲਾਮੀ?
ਇਹ ਨਿਲਾਮੀ 36 ਮਹੀਨਿਆਂ (3 ਸਾਲ) ਦੀ ਮਿਆਦ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਮਿਆਰੀ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾ (FX) ਖਰੀਦ-ਵੇਚ ਸਵੈਪ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਬੈਂਕ RBI ਨੂੰ ਡਾਲਰ ਵੇਚਣਗੇ। ਬਦਲੇ ਵਿੱਚ RBI ਬੈਂਕਾਂ ਨੂੰ ਰੁਪਏ ਦੇਵੇਗਾ। ਇਸ ਨਾਲ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਰੁਪਏ ਦੀ ਉਪਲਬਧਤਾ ਵਧੇਗੀ ਅਤੇ ਰੁਪਏ 'ਤੇ ਦਬਾਅ ਘੱਟ ਹੋਵੇਗਾ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰੁਪਏ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਮਿਲੇਗੀ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਨੈਨੀਤਾਲ ਸਰਸਵਤੀ ਸ਼ਿਸ਼ੂ ਮੰਦਰ ਸਕੂਲ ਨੇੜੇ ਲੱਗੀ ਭਿਆਨਕ ਅੱਗ, ਕਈ ਲੋਕ ਅੰਦਰ ਫਸੇ; ਬਚਾਅ ਕਾਰਜ ਜਾਰੀ
ਰੁਪਏ 'ਤੇ ਦਬਾਅ ਕਿਉਂ ਵਧਿਆ?
ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਰੁਪਏ 'ਤੇ ਕਈ ਕਾਰਕਾਂ ਕਰਕੇ ਦਬਾਅ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਡਾਲਰ ਦੀ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਮਜ਼ਬੂਤੀ, ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਿਵੇਸ਼ (FPI/FII) ਬਾਰੇ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤਤਾ, ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਸਖ਼ਤ ਮੁਦਰਾ ਨੀਤੀਆਂ, ਅਤੇ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਉਤਰਾਅ-ਚੜ੍ਹਾਅ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਕਾਰਕਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਸਮੇਤ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਮੁਦਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕੀਤਾ ਹੈ।
RBI ਦਾ ਟੀਚਾ : ਤੁਰੰਤ ਰਾਹਤ ਅਤੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਸਥਿਰਤਾ
ਇਸ ਸਵੈਪ ਨਿਲਾਮੀ ਦੇ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਫਾਇਦੇ ਹੋਣਗੇ:
- ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਰੁਪਏ ਦੀ ਕਮੀ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
- ਰੁਪਇਆ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋਵੇਗਾ, ਗਿਰਾਵਟ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰੇਗਾ।
- ਬੈਂਕ ਤਰਲਤਾ (ਨਕਦੀ ਉਪਲਬਧਤਾ) ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਹੋਵੇਗਾ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਮੇਹੁਲ ਚੋਕਸੀ ਨੂੰ ਬੈਲਜੀਅਮ ਦੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਝਟਕਾ, ਭਾਰਤ ਹਵਾਲਗੀ ਦਾ ਰਸਤਾ ਲਗਭਗ ਸਾਫ਼
ਵਿੱਤੀ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ 'ਚ ਆਵੇਗੀ ਸਥਿਰਤਾ
RBI ਦਾ ਇਹ ਕਦਮ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਰਾਹਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇਗਾ ਬਲਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਰੁਪਏ ਨੂੰ ਸਥਿਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਏਗਾ।
ਇਹ ਕਦਮ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਿਉਂ ਹੈ?
ਅਜਿਹੇ ਸਵੈਪ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਦੋਂ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਦੋਂ RBI ਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਰੁਪਏ 'ਤੇ ਦਬਾਅ ਵਧਿਆ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ RBI ਨੇ ਅਜਿਹੇ ਸਵੈਪਾਂ ਰਾਹੀਂ ਰੁਪਏ ਨੂੰ ਸਥਿਰ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹਰ ਵਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਨਤੀਜੇ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਇਹ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਵੀ ਸੰਕੇਤ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਰੁਪਏ ਨੂੰ ਸਥਿਰ ਕਰਨ ਲਈ ਸਰਗਰਮੀ ਨਾਲ ਦਖਲ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ।
