ਉਤਰਾਖੰਡ ਦੇ ਓਮ ਪਰਵਤ ਤੋਂ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਗਾਇਬ ਹੋਈ ਬਰਫ਼

ਪਿਥੌਰਾਗੜ੍ਹ — ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੇ ਪਿਥੌਰਾਗੜ੍ਹ ਜ਼ਿਲੇ 'ਚ ਸਥਿਤ ਓਮ ਪਰਵਤ ਤੋਂ ਪਿਛਲੇ ਹਫਤੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਬਰਫ ਗਾਇਬ ਹੋਈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਲੋਕ ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ ਗਏ। ਓਮ ਪਰਵਤ ਸਮੁੰਦਰੀ ਤਲ ਤੋਂ ਚੌਦਾਂ ਹਜ਼ਾਰ ਫੁੱਟ ਦੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਵਿਆਸ ਘਾਟੀ ਵਿਚ ਸਥਿਤ ਇਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਸਥਾਨ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਪਹਾੜੀ 'ਤੇ ਪਈ ਬਰਫ਼ ਹਿੰਦੀ ਵਿਚ 'ਓਮ' ਲਿਖੀ ਹੋਈ ਸ਼ਕਲ ਵਿਚ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਇਸ ਸਥਾਨ ਦਾ ਨਾਂ ਓਮ ਪਰਵਤ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ। ਇਕ ਸੈਲਾਨੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, ''ਮੈਂ 16 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਉਥੇ ਗਿਆ ਸੀ ਪਰ ਪਹਾੜ 'ਤੇ ਕਦੇ ਵੀ ਬਰਫ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਜੋ ਹਮੇਸ਼ਾ ਬਰਫ ਨਾਲ ਢੱਕਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸੱਚਮੁੱਚ ਨਿਰਾਸ਼ਾਜਨਕ ਸੀ। ”

ਗੁੰਜੀ ਪਿੰਡ ਦੀ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਉਰਮਿਲਾ ਸਾਂਵਲ ਨੇ ਓਮ ਪਰਵਤ ਦੀ ਬਿਨਾਂ ਬਰਫ ਵਾਲੀ ਫੋਟੋ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ, ''ਓਮ ਪਰਵਤ 'ਤੇ ਬਰਫ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਧਾਰਚੂਲਾ ਵਿੱਚ ਆਦਿ ਕੈਲਾਸ਼ ਯਾਤਰਾ ਦੇ ਬੇਸ ਕੈਂਪ ਦੇ ਇੰਚਾਰਜ ਧਨਸਿੰਘ ਬਿਸ਼ਟ ਨੇ ਬਰਫ਼ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਇਸ ਜਗ੍ਹਾ ਨੂੰ ਪਛਾਣਨਾ ਵੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਸੀ, “ਕੁਮਾਉਂ ਮੰਡਲ ਵਿਕਾਸ ਨਿਗਮ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ 22 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਮੈਂ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਦੇਖਿਆ ਹੈ। ਓਮ ਪਰਵਤ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਰਫ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ। ਜੇਕਰ ਇਹ ਸਥਿਤੀ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਰਹੀ ਤਾਂ ਇਸ ਦਾ ਵਿਆਸ ਘਾਟੀ ਦੇ ਸੈਰ-ਸਪਾਟੇ 'ਤੇ ਬੁਰਾ ਅਸਰ ਪਵੇਗਾ।

ਨਿਗਮ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਓਮ ਪਰਵਤ 'ਤੇ ਬਰਫ ਪਿਘਲਣ ਦੀ ਦਰ 95-99 ਫੀਸਦੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ ਪਰ ਇਸ ਸਾਲ ਇਹ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਿਘਲ ਗਈ। ਬਿਸ਼ਟ ਨੇ ਹਾਲਾਂਕਿ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੋਮਵਾਰ ਰਾਤ ਨੂੰ ਹੋਈ ਬਰਫਬਾਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਓਮ ਪਰਵਤ 'ਤੇ ਬਰਫ ਵਾਪਸ ਆ ਗਈ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਉਪਰਲੇ ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਥਾਵਾਂ ’ਤੇ ਘੱਟ ਮੀਂਹ ਅਤੇ ਬਰਫ਼ਬਾਰੀ ਓਮ ਪਹਾੜ ਤੋਂ ਬਰਫ਼ ਦੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗਾਇਬ ਹੋਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਅਲਮੋੜਾ ਸਥਿਤ 'ਜੀਬੀ ਪੰਤ ਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਐਨਵਾਇਰਮੈਂਟ' ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਸੁਨੀਲ ਨੌਟਿਆਲ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਵਾਹਨਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 'ਚ ਵਾਧਾ ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਖੇਤਰ ਦੇ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਣਾਲੀ 'ਚ ਵੱਧ ਰਹੇ ਤਾਪਮਾਨ ਅਤੇ ਗਲੋਬਲ ਤਾਪਮਾਨ 'ਚ ਵਾਧੇ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਅਕਤੂਬਰ 'ਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੇ ਜੋਲਿੰਗਕਾਂਗ ਦੌਰੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 'ਚ ਕਈ ਗੁਣਾ ਵਾਧਾ ਵੀ ਓਮ ਪਰਵਤ 'ਤੇ ਬਰਫ ਦੇ ਗਾਇਬ ਹੋਣ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਵਿਆਸ ਘਾਟੀ ਦੇ ਗਰਬਿਆਂਗ ਪਿੰਡ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਗਰਬਿਆਲ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਮੋਦੀ ਦੇ ਦੌਰੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਆਦਿ ਕੈਲਾਸ਼ ਚੋਟੀ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਲਈ ਜੋਲਿੰਗਕਾਂਗ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਲਗਭਗ 10 ਗੁਣਾ ਵਧ ਗਈ ਹੈ।"