Fact Check: ਫਰਾਂਸ ''ਚ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਨੇ ''ਛਾਵਾ'' ਦੀ ਰਿਲੀਜ਼ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਕੀਤੇ ਦੰਗੇ? 2021 ਦਾ ਹੈ ਇਹ ਵੀਡੀਓ

Fact Check By AAJTAK

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਛਤਰਪਤੀ ਸੰਭਾਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਦੀ ਬਹਾਦਰੀ ਅਤੇ ਮੁਗਲ ਸ਼ਾਸਕ ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਦੇ ਜ਼ੁਲਮ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਫਿਲਮ 'ਛਾਵਾ' ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵਿਵਾਦ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਇਹ ਫਿਲਮ ਬਾਕਸ ਆਫਿਸ 'ਤੇ ਸੁਪਰਹਿੱਟ ਹੋ ਗਈ ਹੈ, ਉਥੇ ਹੀ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਸ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਵੀ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਬਰੇਲਵੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਮੌਲਾਨਾ ਸ਼ਹਾਬੂਦੀਨ ਰਜ਼ਵੀ ਨੇ 'ਛਾਵਾ' 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਸ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਫਿਲਮ ਫਿਰਕੂ ਤਣਾਅ ਵਧਾ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾਗਪੁਰ ਵਿੱਚ ਹਿੰਸਾ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ।

ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਇਕ ਵੀਡੀਓ ਰਾਹੀਂ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਫਰਾਂਸ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਪੈਰਿਸ 'ਚ 'ਛਾਵਾ' ਦੀ ਰਿਲੀਜ਼ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਮੁਸਲਿਮ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨੇ ਦੰਗੇ ਕੀਤੇ।

ਵੀਡੀਓ 'ਚ ਕਾਲੇ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨੇ ਕੁਝ ਲੋਕ ਸੜਕ 'ਤੇ ਖੜ੍ਹੀ ਪੁਲਸ ਦੀ ਗੱਡੀ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਦੇ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਵੀਡੀਓ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਯੂਜ਼ਰਸ ਕੈਪਸ਼ਨ 'ਚ ਲਿਖ ਰਹੇ ਹਨ, ''ਫਰਾਂਸ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਪੈਰਿਸ 'ਚ ਵੀ ਫਿਲਮ 'ਛਾਵਾ' ਦੀ ਰਿਲੀਜ਼ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੋਂ ਹੀ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ 'ਚ ਬੀਤੀ ਰਾਤ ਤੋਂ ਦੰਗੇ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। 

ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਸ ਦਾਅਵੇ ਨਾਲ ਵੀਡੀਓ ਨੂੰ ਫੇਸਬੁੱਕ ਅਤੇ ਐਕਸ 'ਤੇ ਸ਼ੇਅਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਵਾਇਰਲ ਪੋਸਟ ਦਾ ਪੁਰਾਲੇਖ ਸੰਸਕਰਣ ਇੱਥੇ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ. ਪਰ ਅੱਜ ਤਕ ਤੱਥ ਜਾਂਚ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਫਰਾਂਸ ਦਾ ਹੈ ਪਰ 2021 ਦਾ ਹੈ। ਫਿਲਮ 'ਛਾਵਾ' ਨਾਲ ਇਸ ਦਾ ਕੋਈ ਸਬੰਧ ਨਹੀਂ ਹੈ।

ਕਿਵੇਂ ਪਤਾ ਲੱਗੀ ਸੱਚਾਈ?
ਵੀਡੀਓ ਦੇ ਕੀਫ੍ਰੇਮਾਂ ਨੂੰ ਉਲਟਾ ਖੋਜਣ 'ਤੇ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਜਨਵਰੀ 2021 ਤੋਂ ਇੱਕ X ਪੋਸਟ ਵਿੱਚ ਮਿਲਿਆ। ਇੱਥੇ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੋ ਗਿਆ ਕਿ ਵੀਡੀਓ ਪੁਰਾਣੀ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਲਮ ਛਾਵ ਦੀ ਰਿਲੀਜ਼ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਟਵੀਟ ਫ੍ਰੈਂਚ ਮੀਡੀਆ ਸੰਸਥਾ 'Actu17' ਦਾ ਹੈ। ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪੈਰਿਸ ਦੇ ਪੈਂਟਿਨ ਇਲਾਕੇ 'ਚ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਪੁਲਸ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।

🇫🇷 Seine-Saint-Denis : Les policiers attaqués à proximité du tournage d'un clip de rap à Pantin
►Les fonctionnaires ont sorti leur arme pour faire reculer les agresseurs, un homme a été placé en garde à vue pic.twitter.com/DU6eZX01bu

— Actu17 (@Actu17) January 25, 2021

ਕੀਵਰਡਸ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਖੋਜ ਕਰਨ 'ਤੇ ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਫ੍ਰੈਂਚ ਭਾਸ਼ਾ 'ਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕਈ ਖਬਰਾਂ ਮਿਲੀਆਂ। ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪੁਲਸ 'ਤੇ ਇਹ ਹਮਲਾ 24 ਜਨਵਰੀ 2021 ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਖਬਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਪੁਲਸ 'ਤੇ ਇਹ ਹਮਲਾ ਉਸ ਸਮੇਂ ਹੋਇਆ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਇਕ ਵਾਹਨ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ੀ ਲੈ ਰਹੇ ਸਨ। ਹਮਲਾਵਰ ਇਸ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਰੇਪ ਦੀ ਵੀਡੀਓ ਬਣਾ ਰਹੇ ਸਨ।

ਖਬਰਾਂ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪੁਲਸ ਨੂੰ ਭੀੜ ਨੂੰ ਖਿੰਡਾਉਣ ਲਈ ਅੱਥਰੂ ਗੈਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਪਈ। ਪੁਲਸ ਨੇ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਇੱਥੇ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਫਰਾਂਸ ਦੀ ਚਾਰ ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੁਰਾਣੀ ਵੀਡੀਓ ਨੂੰ ਝੂਠੇ ਦਾਅਵਿਆਂ ਨਾਲ ਸਾਂਝਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ 14 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਸਮੇਤ ਕਈ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ 'ਚ ਵੀ 'ਛਾਵਾ' ਰਿਲੀਜ਼ ਹੋਈ ਸੀ। ਸਿਨੇਮਾ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਵੈੱਬਸਾਈਟ IMDb ਅਨੁਸਾਰ, ਛਾਵਾ ਨੂੰ ਫਰਾਂਸ ਵਿੱਚ ਵੀ 14 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਰਿਲੀਜ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਸਾਨੂੰ ਕੋਈ ਵੀ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਖ਼ਬਰ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ‘ਛਾਵਾ’ ਦੀ ਰਿਲੀਜ਼ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਫਰਾਂਸ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਹਿੰਸਾ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੋਵੇ।

(Disclaimer: ਇਹ ਫੈਕਟ ਚੈੱਕ ਮੂਲ ਤੌਰ 'ਤੇ AAJTAK ਵੱਲੋਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ Shakti Collective ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ‘ਜਗ ਬਾਣੀ’ ਨੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ)