ਸਾਲ 2023 'ਚ ਭਾਰਤ-ਅਮਰੀਕਾ ਸਬੰਧ: ਤਿੰਨ ਕਦਮ ਵਧੇ ਅੱਗੇ, ਇੱਕ ਕਦਮ ਹਟੇ ਪਿੱਛੇ

ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ (ਭਾਸ਼ਾ)- ਭਾਰਤ-ਅਮਰੀਕਾ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਸਾਲ 2023 ਕਈ ਮਾਇਨਿਆਂ ਤੋਂ ‘ਇਤਿਹਾਸਕ’ ਸਾਬਤ ਹੋਇਆ। ਇੱਕ ਸਾਲ ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਅਗਾਂਹਵਧੂ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜੋਅ ਬਾਈਡੇਨ ਨੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੀ ਇੱਕ ਦੁਰਲੱਭ ਰਾਜ ਫੇਰੀ ਲਈ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਹੇਠ ਜੀ-20 ਸੰਮੇਲਨ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕੀਤੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਾਲ ਦਾ ਅੰਤ ਨਿਰਾਸ਼ਾਜਨਕ ਘਟਨਾਕ੍ਰਮ 'ਤੇ ਹੋਇਆ ਕਿਉਂਕਿ ਬਾਈਡੇਨ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਨਿਊਯਾਰਕ ਦੀ ਇਕ ਅਦਾਲਤ ਵਿਚ ਇਕ ਅਮਰੀਕੀ ਨਾਗਰਿਕ 'ਤੇ ਇਕ ਭਾਰਤੀ ਅਧਿਕਾਰੀ 'ਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਇਕ ਵੱਖਵਾਦੀ ਸਿੱਖ ਨੇਤਾ ਦੇ ਕਤਲ ਦੀ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਰਚਣ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਵਿਚ ਚਾਰਜਸ਼ੀਟ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀ। 

ਮੋਦੀ-ਬਾਈਡੇਨ ਨੇ ਸਬੰਧ ਸੁਧਾਰਨ ਦੀ ਕੀਤੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼

ਹਕੀਕਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਅਮਰੀਕਾ ਕਥਿਤ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਦੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਤਹਿਤ ਅਦਾਲਤੀ ਕਾਰਵਾਈ ਵੱਲ ਵਧਿਆ ਤਾਂ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਸੈਨ ਫਰਾਂਸਿਸਕੋ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਵਣਜ ਦੂਤਘਰ 'ਤੇ ਹਮਲੇ ਅਤੇ ਚੋਟੀ ਦੇ ਭਾਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਖੁੱਲ੍ਹੀਆਂ ਧਮਕੀਆਂ ਦੇਣ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਕੋਈ ਕਾਰਵਾਈ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਡਿਪਲੋਮੈਟਾਂ ਨੇ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਇੱਕ ਸਪੱਸ਼ਟ ਪ੍ਰਤੀਬਿੰਬ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਦੋ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਲੋਕਤੰਤਰਾਂ ਵਿਚਕਾਰ "ਭਰੋਸੇ" ਦੀ ਗੱਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸਾਲ 2023 ਵਿੱਚ ਮੋਦੀ ਅਤੇ ਬਾਈਡੇਨ ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਕਈ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਅਤੇ ਅਜਿਹੇ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ ਜਿਸ ਦਾ ਦੇਸ਼ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਇਕ ਵਿਸ਼ਵਾਸਯੋਗ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਨਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਨੇ 'ਕ੍ਰਿਟੀਕਲ ਐਂਡ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਟੈਕਨੋਲਜੀ' (ਆਈ.ਸੀ.ਈ.ਟੀ.) ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰੱਖਿਾਆ ਸਲਾਹਕਾਰ ਅਜੀਤ ਡੋਭਾਲ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਵਫਦ ਨੂੰ ਭੇਜਣ ਨਾਲ ਕੀਤੀ। 

ਵਪਾਰਕ ਖੇਤਰ 'ਚ ਬਣੇ ਭਾਈਵਾਲ

ਆਈ.ਸੀ.ਈ.ਟੀ ਰਣਨੀਤਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਸਹਿਯੋਗ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਅਮਰੀਕਾ-ਭਾਰਤ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮੀਲ ਪੱਥਰ ਹੈ। ਦੋਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਦੁਵੱਲਾ ਵਪਾਰ ਇਕ ਨਵੇਂ ਰਿਕਾਰਡ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਅਮਰੀਕੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਨਿਰਮਾਣ ਯੂਨਿਟ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਸਹੂਲਤ ਦੇਣ ਲਈ ਕਈ ਕਦਮ ਚੁੱਕ ਰਹੀ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਬਾਈਡੇਨ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਜੈੱਟ ਇੰਜਣ ਨਿਰਮਾਣ ਸੌਦੇ ਨੂੰ ਬੇਮਿਸਾਲ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਦਿੱਤੀ, ਸਗੋਂ ਭਾਰਤ ਲਈ ਨਿਰਯਾਤ ਕੰਟਰੋਲ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਢਿੱਲ ਦੇਣ ਲਈ ਕਈ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨਿਕ ਕਦਮ ਵੀ ਚੁੱਕੇ। ਦੁਵੱਲੇ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਅਗਲੇ ਪੱਧਰ ਤੱਕ ਲਿਜਾਣ ਦੇ ਆਪਣੇ ਇਰਾਦੇ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹੋਏ, ਬਾਈਡੇਨ ਨੇ ਮੋਦੀ ਨੂੰ ਜੂਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਦੁਰਲੱਭ ਰਾਜ ਦੌਰੇ ਲਈ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਉਸਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ ਵ੍ਹਾਈਟ ਹਾਊਸ ਦੇ ਲਾਅਨ ਨੂੰ ਰਿਕਾਰਡ 15,000 ਭਾਰਤੀ ਅਮਰੀਕੀਆਂ ਲਈ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਸਗੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਅੱਠ ਘੰਟੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਇਆ। 

ਪੜ੍ਹੋ ਇਹ ਅਹਿਮ ਖ਼ਬਰ-ਸੁਨਹਿਰੀ ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਆਸ 'ਚ ਇਟਲੀ ਪਹੁੰਚਿਆ ਪੰਜਾਬੀ, ਏਅਰਪੋਰਟ 'ਤੇ ਹੀ ਵਾਪਰ ਗਿਆ ਭਾਣਾ

ਜੀ-20 ਸੰਮਲੇਨ 'ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ ਬਾਈਡੇਨ

ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 100 ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਘੱਟ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸਤੰਬਰ ਵਿੱਚ ਜੀ-20 ਨੇਤਾਵਾਂ ਦੇ ਸੰਮੇਲਨ ਲਈ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਪਹੁੰਚ ਗਏ। ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ਜਦੋਂ ਰੂਸ-ਯੂਕ੍ਰੇਨ ਯੁੱਧ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਦੁਨੀਆ ਡੂੰਘੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵੰਡੀ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ ਚੀਨ ਅਤੇ ਰੂਸ ਦੇ ਨੇਤਾ ਸੰਮੇਲਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਹੇ ਸਨ। ਬਾਈਡੇਨ ਨੇ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਇਆ ਕਿ ਜੀ-20 ਸੰਮੇਲਨ ਸਫਲ ਰਹੇ। ਬਾਈਡੇਨ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਆਮ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਸਨ, "ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਫ਼ਲਤਾ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਸਫ਼ਲਤਾ ਹੈ।" ਇਸ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਚੋਟੀ ਦੇ ਅਮਰੀਕੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਭਾਰਤ ਦੇ ਬੇਮਿਸਾਲ ਪੱਧਰ ਦੇ ਦੌਰੇ ਵੀ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੇ। ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਜੈਨੇਟ ਯੇਲੇਨ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਸਕੱਤਰ ਐਂਟਨੀ ਬਲਿੰਕਨ ਵਰਗੇ ਚੋਟੀ ਦੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਈ ਦੌਰੇ ਕੀਤੇ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਮੋਦੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਭਾਰਤ ਨੇ ਬੋਇੰਗ ਤੋਂ ਵਪਾਰਕ ਜਹਾਜ਼ ਖਰੀਦਣ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਅਰਬਾਂ ਡਾਲਰ ਦੇ ਸੌਦੇ ਨੂੰ ਹਰੀ ਝੰਡੀ ਦੇਣ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਲਟਕਦੇ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਡਰੋਨ ਸੌਦੇ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇਣ ਤੱਕ ਬਰਾਬਰ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ। 

ਪੜ੍ਹੋ ਇਹ ਅਹਿਮ ਖ਼ਬਰ-ਅਮਰੀਕੀ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੇ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ 'ਚ ਹਿੰਦੂ ਮੰਦਰ 'ਚ ਭੰਨਤੋੜ ਦੀ ਕੀਤੀ ਸਖ਼ਤ ਨਿੰਦਾ

ਅਮਰੀਕਾ-ਕੈਨੇਡਾ ਨੇ ਭਾਰਤ 'ਤੇ ਲਗਾਏ ਦੋਸ਼

ਅਕਤੂਬਰ ਤੱਕ ਇਹ ਜਾਪਦਾ ਸੀ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਦੋ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਲੋਕਤੰਤਰ ਹੁਣ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਭਾਈਵਾਲ ਸਨ। ਇਸ ਸਭ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਾਲ ਦੀ ਆਖਰੀ ਤਿਮਾਹੀ ਵਿੱਚ ਦੋ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦਿਖਾਇਆ ਕਿ ਇਸ ਰਿਸ਼ਤੇ ਨੂੰ ਅਜੇ ਵੀ "ਭਰੋਸੇਯੋਗ" ਭਾਈਵਾਲੀ ਵਜੋਂ ਨਹੀਂ ਦਰਸਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਹਿਲੀ ਘਟਨਾ ਵਿੱਚ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਜਸਟਿਨ ਟਰੂਡੋ ਦੁਆਰਾ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਵੈਨਕੂਵਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਪੱਖੀ ਵੱਖਵਾਦੀ ਦੇ ਕਤਲ ਦਰਮਿਆਨ ਇੱਕ "ਸੰਭਵ" ਸਬੰਧ ਬਾਰੇ ਲਾਏ ਗਏ ਦੋਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਸਮਰਥਨ ਸੀ। ਦੂਜੀ ਘਟਨਾ ਵਿੱਚ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦੇ 100 ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਘੱਟ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ, ਨਿਆਂ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਨਿਊਯਾਰਕ ਦੀ ਇੱਕ ਸੰਘੀ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਮੁਕੱਦਮਾ ਦਾਇਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ ਨਾਗਰਿਕ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਦੀ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਰਚਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ। ਵੱਖਵਾਦੀ ਸਿੱਖ ਆਗੂ ਦੇ ਨਾਂ ਦਾ ਖੁਲਾਸਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਪਰ ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਪਛਾਣ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪਾਬੰਦੀਸ਼ੁਦਾ ਜਥੇਬੰਦੀ ‘ਸਿੱਖਸ ਫਾਰ ਜਸਟਿਸ’ ਦੇ ਆਗੂ ਗੁਰਪਤਵੰਤ ਸਿੰਘ ਪੰਨੂ ਵਜੋਂ ਹੋਈ ਹੈ। 

ਭਾਰਤ ਨੇ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਦੋਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਓਟਾਵਾ ਨੇ ਇਸ ਮਾਮਲੇ 'ਤੇ ਸਬੂਤ ਸਾਂਝੇ ਨਹੀਂ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਅਮਰੀਕੀ ਦੋਸ਼ਾਂ 'ਤੇ ਭਾਰਤ ਨੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਲਈ ਉੱਚ ਪੱਧਰੀ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਗਠਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਸਾਨ ਫਰਾਂਸਿਸਕੋ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਕੌਂਸਲੇਟ 'ਤੇ ਹਮਲੇ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਅਸਮਰੱਥਾ ਅਤੇ ਵੱਖਵਾਦੀ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਿਰੋਧੀ ਅਤੇ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਅੰਦੋਲਨਾਂ ਨੂੰ ਜਥੇਬੰਦ ਕਰਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦੇਣ ਤੋਂ ਵੀ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਨਾਖੁਸ਼ ਹੈ।

ਜਗ ਬਾਣੀ ਈ-ਪੇਪਰ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਐਪ ਨੂੰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ
For Android:- https://play.google.com/store/apps/details?id=com.jagbani&hl=en
For IOS:- https://itunes.apple.com/in/app/id538323711?mt=8

ਨੋਟ- ਇਸ ਖ਼ਬਰ ਬਾਰੇ ਕੁਮੈਂਟ ਕਰ ਦਿਓ ਰਾਏ।