ਜਦੋਂ ਕੈਨੇਡੀਅਨ PM ਟਰੂਡੋ ਦੇ ਪਿਤਾ ਕਾਰਨ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਰੀਗਨ ਨੂੰ ਆਇਆ ਸੀ ਗੁੱਸਾ

ਕਿਊਬਕ/ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ — ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ ਕਿਊਬਕ 'ਚ ਹਾਲ ਹੀ 'ਚ ਜੀ-7 ਸ਼ਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਇਸ ਵਾਰ ਇਹ ਸੰਮੇਲਨ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਵਿਵਾਦਾਂ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਰਿਹਾ। ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਖਤਮ ਹੋਏ ਇਸ ਸੰਮੇਲਨ 'ਚ ਸਾਥੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਸੰਮੇਲਨ ਦੀ ਅਸਫਲਤਾ ਲਈ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਦੱਸਿਆ। ਪਰ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਨੇ ਕੈਨੇਡੀਆਈ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਜਸਟਿਨ ਟਰੂਡੋ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਵਿਵਾਦਾਂ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਦੱਸਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਪਹਿਲਾ ਮੌਕਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੂੰ ਇਸ ਕਦਮ ਨਾਰਾਜ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਹੋ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ। ਦਿਲਚਸਪ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਸਮੇਂ ਜਸਟਿਨ ਟਰੂਡੋ ਦੇ ਪਿਤਾ ਪਿਏਰੋ ਟਰੂਡੋ ਕਾਰਨ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦਾ ਗੁੱਸਾ 7ਵੇਂ ਅਸਮਾਨ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਸੀ। ਪਿਏਰੇ ਕਾਰਨ ਵੀ ਕੈਨੇਡਾ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ 'ਚ ਖਟਾਸ ਆ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਨਾਰਾਜ਼ਗੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਕੈਨੇਡਾ ਉਹ ਅਜਿਹਾ ਦੇਸ਼ ਸੀ ਜਿੱਥੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਰਹਿੰਦੇ ਹੋਏ ਰੀਗਨ ਆਖਰੀ ਵਾਰ ਅਧਿਕਾਰਕ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਦੌਰੇ 'ਤੇ ਗਏ ਸਨ।

ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਕਿਊਬਕ 'ਚ ਜੀ-7 ਵੱਲੋਂ ਸਾਂਝਾ ਬਿਆਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਟਰੰਪ ਵੱਲੋਂ ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਟਰੂਡੋ ਖਿਲਾਫ ਟਵਿੱਟਰ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਬੋਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਟਰੰਪ ਨੇ ਟਰੂਡੋ ਨੂੰ ਇਕ ਕਮਜ਼ੋਰ ਵਿਅਕਤੀ ਤੱਕ ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ। ਟਰੂਡੋ ਨੇ ਅਮਰੀਕੀ ਨੁਮਾਇੰਦੇ ਨੂੰ  ਸਾਂਝਾ ਬਿਆਨ ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਟਰੰਪ ਅਤੇ ਜਸਿਟਨ ਟਰੂਡੋ ਟੈਰਿਫ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਇਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਹਨ। ਜੀ-7 'ਚ ਸਾਂਝੇ ਬਿਆਨ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰ ਮੁੱਖੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਮਨਜ਼ੂਰ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਕੁਝ ਦੇਰ ਬਾਅਦ ਹੀ ਟਰੰਪ ਨੇ ਟਵੀਟ ਕਰ ਇਸ ਤੋਂ ਖੁਦ ਨੂੰ ਵੱਖ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਇਸ 'ਤੇ ਹਸਤਾਖਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਥੋਂ ਹੀ ਜੀ-7 'ਚ ਸਾਰੇ ਵਿਵਾਦ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਵਿਵਾਦਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਰਵਾਨਾ ਹੋ ਗਏ।

ਪਹਿਲਾ ਪਸੰਦੀ ਫਿਰ ਨਾਪਸੰਦ ਆਉਣ ਲੱਗੇ ਸਨ ਰੀਗਨ ਨੂੰ ਟਰੂਡੋ
ਸਾਲ 1981 'ਚ ਜਦੋਂ ਜਸਟਿਨ ਟਰੂਡੋ ਦੇ ਪਿਤਾ ਪਿਏਰੇ ਟਰੂਡੋ ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸਨ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ 'ਚ ਰੋਨਾਲਡ ਰੀਗਨ ਦਾ ਸ਼ਾਸਨ ਸੀ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਦੋਹਾਂ ਨੇਤਾਵਾਂ ਦੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਹੋਈ ਸੀ। ਰੀਗਨ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 'ਚ ਪਿਏਰੇ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਪਰ ਪਹਿਲੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਡਾਇਰੀ 'ਚ ਲਿਖਿਆ ਸੀ, 'ਮੈਂ ਹੁਣ ਪਿਏਰੇ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਕਰਨ ਲੱਗਾ ਹਾਂ।' ਦੋਵੇਂ ਨੇਤਾ ਕਈ ਵਾਰ ਮਿਲੇ ਪਰ ਕਈ ਬੈਠਕਾਂ ਚੰਗੀਆਂ ਨਹੀਂ ਰਹੀਆਂ। ਸਾਲ 1983 'ਚ ਵਿਲੀਅਮਸਬਰਗ ਇਕਨਾਮਿਕ ਸੰਮੇਲਨ 'ਚ ਦੋਹਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਮਤਭੇਦ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਗਏ। ਇਥੇ ਟਰੂਡੋ ਨੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਫ੍ਰੇਂਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਫ੍ਰੈਂਕੋਇਸ ਮਿਟੱਰੈਂਡ ਦੋਵੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਆ ਗਏ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਕ ਖਾਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਤੈਨਾਤੀ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਵਾਲੇ ਸਾਂਝੇ ਬਿਆਨ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ ਸੀ।

ਸਾਲ 1984 'ਚ ਟਰੂਡੋ ਦੇ ਰਵੱਈਆ ਤੋਂ ਨਾਰਾਜ਼ ਰੀਗਨ
ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਲ 1984 'ਚ ਲੰਡਨ ਇਕਨਾਮਿਕ ਸੰਮੇਲਨ 'ਚ ਰੀਗਨ ਅਤੇ ਟਰੂਡੋ ਦੇ ਸਬੰਧ ਹੇਠਲੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਏ ਸਨ। ਦੋਹਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਕਈ ਨੀਤੀਆਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਮਤਭੇਦ ਸਨ। ਰੀਗਨ ਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲ ਨਾਲ ਵੀ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀ ਸੀ ਕਿ ਪਿਏਰੇ ਟਰੂਡੋ ਹਮੇਸ਼ਾ ਭਾਸ਼ਣ ਦੇਣ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ 'ਚ ਹੀ ਪੇਸ਼ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਸੰਮੇਲਨ 'ਚ ਇਕ ਪਲ ਅਜਿਹਾ ਆਇਆ ਜਦੋਂ ਟਰੂਡੋ ਦਾ ਰਵੱਈਆ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮਾਰਗ੍ਰੇਟ ਥੈਚਰ ਨਾਲ ਕਾਫੀ ਗਲਤ ਸੀ, ਜਿਹੜਾ ਕਿ ਉਸ ਸਮੇਂ ਇਸ ਸੰਮੇਲਨ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰਕ ਮੇਜ਼ਬਾਨ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਤਾਂ ਰੀਗਨ ਨੇ ਥੈਚਰ ਨਾਲ ਇਥੋਂ ਤੱਕ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਕਿ ਮਾਰਗ੍ਰੇਟ ਉਸ ਨੂੰ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਨ ਦਾ ਕੋਈ ਅਧਿਕਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ।' ਇਸ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, 'ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਮਰਦ ਬੱਚੇ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰਵੱਈਆ ਅਪਣਾ ਰਹੇ ਹੋਣ।' ਰੀਗਨ ਨੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਆਪਣੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਜਨਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜ਼ਾਹਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਡਾਇਰੀ 'ਚ ਇਸ ਬਾਰੇ 'ਚ ਲਿਖਿਆ।