ਸਾਉਣ ਮਹੀਨੇ ਬਦਲਦੀ ਰੁੱਤ ’ਚ ਕੀ ਖਾਈਏ ਅਤੇ ਕੀ ਨਾ ਖਾਈਏ? ਜਾਣੋ ਕੀ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਆਯੁਰਵੈਦ

Monday, Jul 20, 2020 - 11:43 AM (IST)

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ — ਕੋਰੋਨਾ ਦੇ ਕਹਿਰ ਵਿਚਕਾਰ ਸਾਵਣ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਇਸ ਮੌਸਮ ਵਿਚ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਅਤੇ ਇੰਫੈਕਸ਼ਨ ਫੈਲਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੋਰ ਵਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰੱਖਣ ਲਈ ਆਯੁਰਵੈਦ ਵਿਚ ਖਾਣ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਨਿਯਮ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਿਯਮਾਂ ਤਹਿਤ ਕੁਝ ਅਜਿਹੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਖਾਣੀਆ ਚਾਹੀਦੀਆ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਵਣ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿਚ ਆਯੁਰਵੈਦ ਵਿਚ ਕੁਝ ਚੀਜ਼ਾਂ ਵਰਜਿਤ ਹਨ। ਸਾਵਣ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਮੀਂਹ, ਹੁੰਮਸ ਅਤੇ ਹਰਿਆਲੀ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵਧੇਰੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਆਯੁਰਵੈਦ ਵਿਚ ਸਾਵਨ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਖਾਣ ਪੀਣ ਸੰਬੰਧੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਹਦਾਇਤਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਅਸੀਂ ਦੱਸ ਰਹੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਕਿਹੜੇ ਭੋਜਨ ਖਾਣੇ ਚੰਗੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਿਹੜੇ ਭੋਜਨ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ : ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਦੇ ਇਸ ਮੰਦਰ ਵਿਚ ਔਰਤ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਪੂਜੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਹਨੂਮਾਨ ਜੀ

ਹਰੀਆਂ ਪੱਤੇਦਾਰ ਸਬਜ਼ੀਆਂ

ਸਾਵਣ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਦੌਰਾਨ ਹਰੀਆਂ ਪੱਤੇਦਾਰ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਨਾਲ ‘ਵਾਤ’ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਵਧਦੀ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਵਿਚ ਬੈਕਟਰੀਆ ਅਤੇ ਕੀੜੇ-ਮਕੌੜੇ ਵੀ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਨਾਲ ਪੇਟ ਵਿਚ ਦਰਦ ਅਤੇ ਪੇਟ ਦੇ ਕੀੜ੍ਹੀਆ ਸਮੇਤ ਕਈ ਹੋਰ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।

ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿਚ ਕੱਚੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ’ਚ ਕੀੜੇ, ਉੱਲੀ ਅਤੇ ਬੈਕਟਰੀਆ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰਫੁੱਲਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜੋ ਕਿ ਕਈ ਵਾਰ ਅਸੀਂ ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਵੇਖ ਪਾਉਂਦੇ। ਇਸ ਲਈ ਕੱਚੀਆਂ ਅਤੇ ਹਰੀਆਂ ਪੱਤੇਦਾਰ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਮੌਸਮ ਵਿਚ ਬਿਨਾਂ ਉਬਾਲੇ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿਚ ਕੋਈ ਸਬਜ਼ੀ ਕੱਚੀ ਨਾ ਖਾਓ। ਜੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਪੱਤੇਦਾਰ ਹਨ, ਤਾਂ ਵਧੇਰੇ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹੋ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਪੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਗਰਮ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਧੋ ਲਓ ਅਤੇ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਇਸ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਛੱਡ ਦਿਓ ਅਤੇ ਫਿਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਫਿਰ ਧੋ ਕੇ ਖਾਓ।

ਬੈਂਗਣੇ ਨੂੰ ਇਸ ਮੌਸਮ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਖਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਅਤੇ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਖਾ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਸਾਵਧਾਨੀ ਨਾਲ ਖਾਓ ਕਿਉਂਕਿ ਬਰਸਾਤੀ ਮੌਸਮ ਵਿਚ ਇਸ ਨੂੰ ਕੀੜੇ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ : ਕੋਰੋਨਾ 'ਤੇ ਜਿੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਰਹਿ ਸਕਦੀਆਂ ਨੇ ਇਹ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ

ਦੁੱਧ ਅਤੇ ਦਹੀ 

ਸਾਵਨ ਵਿਚ ਦੁੱਧ ਦਾ ਸੇਵਨ ਘੱਟ ਕਰੋ। ਇਸ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣ ਲਈ ਸਾਵਨ ਵਿਚ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦੀ ਦੁੱਧ ਨਾਲ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ। ਵਿਗਿਆਨਕ ਤੌਰ ’ਤੇ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇਸ ਮੌਸਮ ਵਿਚ ਦੁੱਧ ਪੀਣ ਨਾਲ ਗੈਸ ਅਤੇ ਪੇਟ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵਧੇਰੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਮੌਸਮ ਵਿਚ ਦਹੀਂ ਨੂੰ ਵੀ ਦੂਰ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਸਰਦੀ-ਜ਼ੁਕਾਮ ਅਤੇ ਗਲੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਮੀਟ-ਮੱਛੀ ਅਤੇ ਪਿਆਜ਼ ਅਤੇ ਲਸਣ 

ਬਸੰਤ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਮੀਟ ਅਤੇ ਮੱਛੀ ਖਾਣਾ ਅਤੇ ਪਿਆਜ਼-ਲਸਣ ਦਾ ਸੇਵਨ ਵਰਜਿਤ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਭੋਜਨ ਖਾਣ ਨਾਲ ਅਧਿਆਤਮਿਕਤਾ ਦੇ ਰਾਹ ਵਿਚ ਰੁਕਾਵਟ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵੀ ਵਿਗੜਦੀ ਹੈ। ਬਰਸਾਤੀ ਮੌਸਮ ਮੱਛੀ ਦੇ ਪ੍ਰਜਨ ਦਾ ਸਮਾਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਸਮੇਂ ਸੰਕਰਮਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵਧੇਰੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਖਾਣ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ : ਵਿਦੇਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪਸੰਦ ਆ ਰਹੀ ਹੈ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵਰਚੁਅਲ ਟੂਰ ਸੀਰੀਜ਼ 'ਦੇਖੋ ਆਪਣਾ ਦੇਸ਼'

ਸਾਨੂੰ ਕੀ ਖਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ?

ਆਯੁਰਵੈਦ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸਾਵਣ ਵਿਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਹਜ਼ਮ ਕਰਨ ਵਾਲਾ, ਤੇਜ਼ ਅਤੇ ਗਰਮ ਭੋਜਨ ਖਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਵਿਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਪਚਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਘੀਆ, ਤੌਰੀ, ਹਲਦੀ, ਟਮਾਟਰ ਅਤੇ ਵੇਲਾਂ ਉੱਤੇ ਉਗਾਈਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਸੇਬ, ਕੇਲਾ, ਅਨਾਰ, ਨਾਸ਼ਪਤੀ ਅਤੇ ਜਾਮੁਨ ਵਰਗੇ ਫਲ ਖਾਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਚਾਵਲ, ਕਣਕ, ਮੱਕੀ, ਸਰ੍ਹੋਂ, ਮੂੰਗ, ਅਰਹਰ ਦੀ ਦਾਲ ਵਰਗੇ ਅਨਾਜ ਖਾਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਸ ਮੌਸਮ ਵਿਚ ਹਰੜ ਪੇਟ ਦੀ ਹਰ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਬਚਾਉਂਦਾ ਹੈ।


Harinder Kaur

Content Editor

Related News