ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹੀ ਬੱਚਿਆਂ 'ਤੇ ਅਟੈਕ ਕਰ ਰਹੀ Diabetes ! ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਅਲਰਟ ਰਹਿਣ ਦੀ ਲੋੜ
Thursday, Oct 09, 2025 - 12:29 PM (IST)

ਵੈੱਬ ਡੈਸਕ- ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੀ ਇਕ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਟੀਮ ਨੇ 6 ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ 'ਚ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਇਕ ਨਵੇਂ ਕਿਸਮ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਕਿ ਜੇ ਕਿਸੇ ਨਵਜਾਤ ਨੂੰ 6 ਮਹੀਨੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਹੋ ਜਾਏ, ਤਾਂ ਉਹ ਜਨਮਜਾਤ (Neonatal Diabetes) ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿਸੇ ਇਕ ਜ਼ੀਨ 'ਚ ਹੋਏ ਮਿਊਟੇਸ਼ਨ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਹੁਣ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਬੱਚਿਆਂ 'ਚ ਇਹ ਟਾਈਪ-1 ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਦਾ ਆਟੋਇਮਿਊਨ ਰੂਪ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਖੋਜ 'ਚ ਕੀ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ?
ਯੂ.ਕੇ. ਦੇ ਐਕਸਟਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਅਤੇ ਬਰੂਸਲਜ਼ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (ULB) ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਉੱਚ-ਪੱਧਰੀ ਡੀਐੱਨਏ ਸੀਕਵੈਂਸਿੰਗ ਅਤੇ ਸਟੀਮ ਸੈਲ ਰਿਸਰਚ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ TMEM167A ਜ਼ੀਨ 'ਚ ਮਿਊਟੇਸ਼ਨ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਜ਼ੀਨ ਨਵਜਾਤ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਇਕ ਵਿਰਲੇ ਰੂਪ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹੈ। ਪਰ ਸਭ ਤੋਂ ਦਿਲਚਸਪ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਬੱਚਿਆਂ 'ਚ ਇਹ ਮਿਊਟੇਸ਼ਨ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ, ਫਿਰ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਚ ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਦੇ ਲੱਛਣ ਦਿੱਖਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਏ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇੰਸੁਲਿਨ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ (C-peptide) ਦਾ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਘਟਣਾ ਅਤੇ ਆਟੋਐਂਟੀਬਾਡੀਜ਼ ਦਾ ਮੌਜੂਦ ਹੋਣਾ। ਇਹ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਾਮਲਿਆਂ 'ਚ ਬੀਮਾਰੀ ਦਾ ਕਾਰਣ ਆਟੋਇਮਿਊਨ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਨਾ ਕਿ ਸਿਰਫ਼ ਜਨਮਜਾਤ ਜ਼ੀਨ ਖਰਾਬੀ।
ਕੀ ਹੈ ਨਵਾਂ “ਟਾਈਪ”?
ਇਹ ਨਵਾਂ ਅਧਿਐਨ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਬੱਚਿਆਂ 'ਚ ਤਿੰਨ ਤੋਂ ਛੇ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਉਮਰ 'ਚ ਹੀ ਟਾਈਪ-1 ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਸਮਝੀ ਜਾ ਰਹੀ ਨਿਓਨੇਟਲ ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਤੋਂ ਵੱਖਰੀ ਹੈ।
ਇਸ 'ਚ ਬਹੁ-ਜੀਨੀ (polygenic) ਅਤੇ ਆਟੋਇਮਿਊਨ ਜ਼ੋਖਮ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਸਹੀ ਪਛਾਣ ਨਾਲ ਇਲਾਜ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਬਦਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਨਿਓਨੇਟਲ ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਲਈ ਜ਼ੀਨ ਥੈਰੇਪੀ ਜਾਂ ਖਾਸ ਦਵਾਈਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਉੱਥੇ ਟਾਈਪ-1 ਲਈ ਇੰਸੁਲਿਨ ਥੈਰੇਪੀ ਤੇ ਇਮਿਊਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਲੋੜੀਂਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਖੋਜ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਬੱਚਿਆਂ 'ਚ ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਦੌਰਾਨ ਹੀ ਇੰਸੁਲਿਨ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਘਟ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜਨਮ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ‘ਤੇ ਅਸਰ ਪਾਉਂਦੀ ਹੈ।
ਮਾਪਿਆਂ ਲਈ ਸਲਾਹ
- ਜੇ ਤੁਹਾਡੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ 6 ਮਹੀਨੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗੇ, ਤਾਂ: ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਨਮਜਾਤ ਜ਼ੀਨ ਟੈਸਟਿੰਗ (genetic testing) ਕਰਵਾਉਣਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ।
- ਨਾਲ ਹੀ ਆਟੋਐਂਟੀਬਾਡੀ ਅਤੇ C-peptide ਟੈਸਟ ਕਰਵਾਏ ਜਾਣ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।
- ਜੇ ਆਟੋਐਂਟੀਬਾਡੀਜ਼ ਪਾਜ਼ੇਟਿਵ ਆਉਣ ਅਤੇ ਇੰਸੁਲਿਨ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਘੱਟ ਰਹੀ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਬੱਚੇ ਦਾ ਇਲਾਜ ਟਾਈਪ-1 ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਨਵਾਂ ਸੋਧ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ 6 ਮਹੀਨੇ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਨਵਜਾਤਾਂ 'ਚ ਟਾਈਪ-1 (autoimmune) ਸ਼ੂਗਰ ਵੀ ਵਿਕਾਸ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਸਿਰਫ਼ ਜੈਨੇਟਿਕ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ। ਸਹੀ ਪਛਾਣ ਅਤੇ ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਇਲਾਜ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਅੰਤਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਜਗਬਾਣੀ ਈ-ਪੇਪਰ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਐਪ ਨੂੰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ
For Android:- https://play.google.com/store/apps/details?id=com.jagbani&hl=en
For IOS:- https://itunes.apple.com/in/app/id538323711?mt=8