ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ‘ਜ਼ਹਿਰ’ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੈ ਇਕ ਗਲਾਸ ਦੁੱਧ, ਪੀਂਦੇ ਹੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ

ਹੈਲਥ ਡੈਸਕ - ਹਾਲਾਂਕਿ ਦੁੱਧ ਨੂੰ ਮੁਕੰਮਲ ਭੋਜਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਖਤਰਨਾਕ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਦੁੱਧ ’ਚ ਮੌਜੂਦ ਕੈਸੀਨ ਨਾਮਕ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਐਲਰਜੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਦੁੱਧ ਦੀ ਐਲਰਜੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਉਦੋਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਸਰੀਰ ਦਾ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਦੁੱਧ ’ਚ ਮੌਜੂਦ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਨੂੰ ਪਛਾਣਨ ’ਚ ਅਸਮਰੱਥ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਪਦਾਰਥ ਮੰਨ ਕੇ ਇਸ ’ਤੇ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਅਕਸਰ ਬੱਚਿਆਂ ’ਚ ਪਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਪਰ ਕੁਝ ਮਾਮਲਿਆਂ ’ਚ ਇਹ ਬਾਲਗਾਂ ’ਚ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ  ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਦੁੱਧ ਤੋਂ ਐਲਰਜੀ?

ਇਹ ਐਲਰਜੀ ਬੱਚਿਆਂ ’ਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜਿਹੜੇ ਲੋਕ ਗਾਂ ਦੇ ਦੁੱਧ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਜਮਾਂਦਰੂ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲਤਾ ਵਾਲੇ ਬੱਚਿਆਂ ’ਚ ਛੇਤੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਦੁੱਧ ਤੋਂ ਐਲਰਜੀ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੱਚੇ ਵੀ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇਸ ਐਲਰਜੀ ਪ੍ਰਤੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਦੁੱਧ ਐਲਰਜੀ ਦਾ ਕਾਰਨ

ਦੁੱਧ ’ਚ ਦੋ ਮੁੱਖ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੇਸੀਨ ਅਤੇ ਵੇਅ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦੁੱਧ ਤੋਂ ਐਲਰਜੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਦੀ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰੋਟੀਨਾਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣਨ  ’ਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜਵਾਬ ’ਚ ਹਿਸਟਾਮਾਈਨ (ਰਸਾਇਣਕ) ਛੱਡਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਐਲਰਜੀ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਖੁਜਲੀ, ਸਾਹ ਲੈਣ ’ਚ ਮੁਸ਼ਕਲ, ਪੇਟ ’ਚ ਦਰਦ, ਉਲਟੀਆਂ ਅਤੇ ਦਸਤ।

ਦੁੱਧ ਐਲਰਜੀ ਦੇ ਲੱਛਣ

-  ਸਕਿਨ ’ਤੇ ਰੈਸ਼ੇਜ਼ ਜਾਂ ਖੁਜਲੀ
- ਪੇਟ ’ਚ ਮਰੋੜ ਜਾਂ ਦਰਦ
- ਉਲਟੀ ਜਾਂ  ਦਸਤ
- ਸਾਹ ਲੈਣ ’ਚ ਔਖ
- ਗਲੇ ’ਚ  ਸੋਜ 

ਦੁੱਧ ਐਲਰਜੀ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਦੇ ਤਰੀਕੇ

- ਦੁੱਧ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪਨੀਰ, ਮੱਖਣ, ਦਹੀਂ ਅਤੇ ਕਰੀਮ ਵਰਗੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦੇਖਣ ਲਈ ਕਿ ਕੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ’ਚ ਦੁੱਧ ਜਾਂ ਦੁੱਧ ਦੇ ਉਤਪਾਦ ਹਨ, ਫੂਡ ਪੈਕਿੰਗ 'ਤੇ ਸਮੱਗਰੀ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਪੜ੍ਹੋ। ਜੇ ਐਲਰਜੀ ਦੇ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਡਾਕਟਰ ਵੱਲੋਂ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ ਕੀਤੇ ਅਨੁਸਾਰ ਐਂਟੀਹਿਸਟਾਮਾਈਨ ਵਰਗੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ।

ਦੁੱਧ ਦੇ ਬਦਲ

ਜੇਕਰ ਦੁੱਧ ਐਲਰਜੀ ਹੈ ਤਾਂ ਹੇਠ  ਲਿਖੇ ਬਦਲਾਂ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ :-

ਸੋਇਆ ਦੁੱਧ

ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਅਤੇ ਦੁੱਧ ਦਾ ਇਕ ਚੰਗਾ ਬਦਲ

ਬਾਦਾਮ ਦਾ ਦੁੱਧ

ਘੱਟ ਕੈਲਰੀ ਅਤੇ ਵਿਟਾਮਿਨ ਈ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ

ਓਟ ਮਿਲਕ

ਫਾਇਬਰ ਯੁਕਤ ਅਤੇ ਹਲਕਾ ਮਿੱਠਾ ਸਵਾਦ

ਨਾਰੀਅਲ ਦਾ ਦੁੱਧ

ਫੈਟ ’ਚ ਭਰਪੂਰ ਅਤੇ ਮਿੱਠਾ ਸਵਾਦ

ਦੁੱਧ ਐਲਰਜੀ ਗੰਭੀਰ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਇਸ ਲਈ ਸਮਾਂ ਰਹਿੰਦੇ ਡਾਕਟਰ ਤੋਂ ਸਲਾਹ ਲੈਣੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।