iPhone ਸ਼ਿਪਮੈਂਟ ਕਾਰਨ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਬਰਾਮਦ ’ਚ 50 % ਦਾ ਵਾਧਾ
Wednesday, Feb 19, 2025 - 01:33 PM (IST)

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ - ਰਿਕਾਰਡ iPhone ਉਤਪਾਦਨ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ’ਚ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਬਰਾਮਦ ’ਚ ਇਸ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਦੇ ਪਹਿਲੇ 10 ਮਹੀਨਿਆਂ ’ਚ ਲਗਭਗ 50% ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਅਪ੍ਰੈਲ-ਜਨਵਰੀ ਦੌਰਾਨ ਸ਼ਿਪਮੈਂਟ 1.5 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਹੋਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਇਸੇ ਸਮੇਂ ’ਚ 1 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਸੀ। ਇਸ ਵਾਧੇ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਐਪਲ ਵੱਲੋਂ ਭਾਰਤ ’ਚ ਆਪਣੀਆਂ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਨੂੰ ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਗਲੋਬਲ ਨਿਰਮਾਣ ਕੇਂਦਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕੀਤੇ ਗਏ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਯਤਨ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਚੀਨ ’ਚ ਇਸਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਦੇ ਸਮਾਨਾਂਤਰ ਹੈ। ਅਪ੍ਰੈਲ-ਜਨਵਰੀ ਦੌਰਾਨ ਆਈਫੋਨ ਨਿਰਯਾਤ 1 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਕਰੀਬ ਹੋਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਇਸੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ 60,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਸਨ। ਸੈਮਸੰਗ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਛੋਟਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀ ਬਰਾਮਦ 2024-25 ਤੱਕ 34,500 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਹੋਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ।
ਉਦਯੋਗ ਸੰਸਥਾ ਇੰਡੀਆ ਸੈਲੂਲਰ ਐਂਡ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ (ICEA) ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੇਸ਼ ’ਚ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਨਿਰਮਾਣ ਅਧਾਰ ਸਥਾਪਿਤ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ, ਇਸ ਸਾਲ ਨਿਰਯਾਤ 1.8 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ ਜੋ ਪਿਛਲੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ’ਚ 1.3 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਸੀ। ICEA ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਪੰਕਜ ਮੋਹਿੰਦਰੂ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਇਹ ਪਿਛਲੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਲਗਭਗ 40% ਦੀ ਵਾਧਾ ਦਰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ... ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 21 ’ਚ ਸਮਾਰਟਫ਼ੋਨਾਂ ਲਈ ਉਤਪਾਦਨ-ਲਿੰਕਡ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਨ (PLI) ਦੇ ਐਲਾਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 680% ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਧਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ। ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਨਿਰਯਾਤ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਵਿਕਾਸ ਚਾਲਕ ਹੈ, ਜਿਸ ’ਚ ਅਮਰੀਕਾ ਇਕ ਮੁੱਖ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਜੋਂ ਉੱਭਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।" ਵਣਜ ਵਿਭਾਗ ਵੱਲੋਂ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਤਾਜ਼ਾ ਅੰਕੜਿਆਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਚੱਲਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜਨਵਰੀ ’ਚ, ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ ਸਾਮਾਨ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਿਰਯਾਤ ਬਾਸਕੇਟ ’ਚ ਤੇਲ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਪਛਾੜ ਕੇ ਦੂਜੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਵਸਤੂ ਵਜੋਂ ਉੱਭਰਿਆ।
ਪੀ.ਐਲ.ਆਈ. ਸਕੀਮ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਨਿਰਯਾਤ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ’ਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਹੈ ਸਗੋਂ ਦਰਾਮਦਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਘਟਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਘਰੇਲੂ ਮੰਗ ਦਾ ਲਗਭਗ 99% ਸਥਾਨਕ ਉਤਪਾਦਨ ਦੁਆਰਾ ਵੀ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। "ਅੱਗੇ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ, ਉਤਪਾਦਨ ਅੰਦਾਜ਼ਨ 5.1 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਕ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰੀ ਨਿਰਮਾਣ ਮਹਾਂਸ਼ਕਤੀ ਵਜੋਂ ਉਭਾਰ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।" ਮੋਹਿੰਦਰੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਪੈਮਾਨਾ ਸਰਕਾਰੀ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਨ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਤੇਜ਼ ਨਿਵੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। “ਅੱਗੇ ਵਧਦੇ ਹੋਏ, ਅਸੀਂ ਮੁਕਾਬਲੇਬਾਜ਼ੀ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ, ਪੈਮਾਨੇ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਸਪਲਾਈ ਲੜੀ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਾਂਗੇ। ਅਗਲੇ ਪੜਾਅ ’ਚ ਘਰੇਲੂ ਮੁੱਲ ਜੋੜਨ ਲਈ ਮੁੱਲ ਲੜੀ ਦੇ ਨਾਲ ਹਮਲਾਵਰ ਏਕੀਕਰਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਵੇਗਾ, ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ 500 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦੇ ਮਹੱਤਵਾਕਾਂਖੀ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ ਨਿਰਮਾਣ ਟੀਚੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਨਿਰਯਾਤਕ ਬਣਨ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾਵੇਗਾ।"
ਜਦੋਂ ਕਿ ਚੀਨ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਆਈਫੋਨ ਨਿਰਮਾਤਾ ਲਈ ਮੁੱਖ ਸਪਲਾਇਰ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਭਾਰਤ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ’ਚ ਤਾਕਤ ਤੋਂ ਤਾਕਤ ਤੱਕ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਫੌਕਸਕੌਨ ਅਤੇ ਹੁਣ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਵਰਗੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਉਤਪਾਦਨ ਵਧਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਐਪਲ ਹੁਣ ਆਈਫੋਨ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਵਧਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕਸ ਨਿਰਯਾਤ ਨੂੰ ਹੋਰ ਹੁਲਾਰਾ ਮਿਲ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕੰਪਨੀ, ਜਿਸਦੀ ਇਸ ਵੇਲੇ ਇੱਥੇ ਮੈਕਬੁੱਕ ਲੈਪਟਾਪ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਕੋਈ ਯੋਜਨਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਦੇਸ਼ ’ਚ ਏਅਰਪੌਡਜ਼ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।