ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ''ਚ ਬਾਸਮਤੀ ਚੌਲਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਹੋਈ ਤੇਜ਼, ਨਿਰਯਾਤ ''ਚ ਹੋਇਆ ਵਾਧਾ
Friday, Nov 10, 2023 - 03:21 PM (IST)

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ - ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਮੰਗ ਵਧਣ ਕਾਰਨ ਬਾਸਮਤੀ ਚੌਲਾਂ ਦੀ ਬਰਾਮਦ ਲਗਾਤਾਰ ਤੀਜੇ ਸਾਲ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਗਲੋਬਲ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲੰਬੇ ਅਨਾਜ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਬਾਸਮਤੀ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀਆਂ ਵਧਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਨੇ ਵਪਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਕਾਫ਼ੀ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਐਗਰੀਕਲਚਰ ਐਂਡ ਪ੍ਰੋਸੈਸਡ ਫੂਡ ਪ੍ਰੋਡਕਟਸ ਐਕਸਪੋਰਟ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਅਥਾਰਟੀ (ਏਪੀਈਡੀਏ) ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੇ ਗਏ ਨਿਰਯਾਤ ਅੰਕੜੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਬਾਸਮਤੀ ਚਾਵਲ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਰਾਹ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਨਿਰਯਾਤ ਅਤੇ ਵਪਾਰ ਸਾਲ ਦਰ ਸਾਲ ਸਥਿਰ ਵਾਧਾ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ 2021-22 ਅਤੇ 2023-24 ਦੀ ਅਪ੍ਰੈਲ-ਅਗਸਤ ਦੀ ਮਿਆਦ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਚੌਲਾਂ ਦੇ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ 71 ਫ਼ੀਸਦੀ ਦਾ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਵਾਧਾ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਚਾਲੂ ਮਾਲੀ ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ ਬਾਸਮਤੀ ਦੀ ਬਰਾਮਦ 18,310.35 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਤੋਂ 20.10 ਲੱਖ ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ (LMT) ਨਿਰਯਾਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 2022-23 ਦੀ ਇਸੇ ਮਿਆਦ ਵਿੱਚ 18.75 ਲੱਖ ਮੀਟਰਕ ਟਨ ਦੀ ਸ਼ਿਪਿੰਗ ਦੇ ਨਾਲ ਬਾਸਮਤੀ ਚੌਲਾਂ ਦਾ ਨਿਰਯਾਤ 15,452.44 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਸੀ।
ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, 2021-22 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਨੇ 17.02 ਲੱਖ ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਬਾਸਮਤੀ ਚੌਲਾਂ ਦੀ ਬਰਾਮਦ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ 10,690.03 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਕਮਾਈ ਹੋਈ। ਕਣਕ, ਗੈਰ-ਬਾਸਮਤੀ ਚਾਵਲ ਅਤੇ ਖੰਡ ਦੇ ਨਿਰਯਾਤ 'ਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਕਾਰਨ ਭਾਰਤ ਦੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਨਿਰਯਾਤ ਵਿੱਚ ਵਿਆਪਕ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਬਾਸਮਤੀ ਦੀ ਬਰਾਮਦ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਰਾਈਸ ਐਕਸਪੋਰਟਰਜ਼ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਚੌਲਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਲਈ ਇੱਕ ਆਸ਼ਾਵਾਦੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦਿੱਤੀ ਹੈ, ਜੋ 54.225 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ ਬਿਹਤਰ ਪੈਦਾਵਾਰ ਹੋਣਾ ਹੈ।
ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਵਿਜੇ ਸੇਤੀਆ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬਾਸਮਤੀ ਚੌਲਾਂ ਦੀ ਬਰਾਮਦ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਮੰਗ ਵਧਣ ਕਾਰਨ ਵਪਾਰੀ ਕਾਫੀ ਸਰਗਰਮ ਹਨ। ਅਸੀਂ ਮੱਧ ਪੂਰਬੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਵਧੇ ਹੋਏ ਆਰਡਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਆਧਾਰਿਤ, ਇਸ ਸਾਲ ਕਾਫ਼ੀ ਵਾਧੇ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਹਰਿਆਣਾ, ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਰਗੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਬਾਸਮਤੀ ਉਤਪਾਦਕ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਚੱਲ ਰਹੀ ਝੋਨੇ ਦੀ ਵਾਢੀ ਬਾਸਮਤੀ ਉਤਪਾਦਕਾਂ ਲਈ ਖ਼ਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਕਰਸ਼ਕ ਰਹੀ ਹੈ। ਰਵਾਇਤੀ ਬਾਸਮਤੀ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ 6,000 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ ਤੋਂ ਉਪਰ ਹਨ ਜਦੋਂ ਕਿ ਹੋਰ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਕਿਸਮਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪੂਸਾ 1121, 1718 ਅਤੇ ਮੂਛਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਲਗਭਗ 4,500 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
23 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਲੰਬੇ ਅਨਾਜ ਵਾਲੇ ਬਾਸਮਤੀ ਚੌਲਾਂ ਲਈ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਨਿਰਯਾਤ ਮੁੱਲ (ਐੱਮਈਪੀ) 1,200 ਡਾਲਰ ਪ੍ਰਤੀ ਟਨ ਤੋਂ ਘਟਾ ਕੇ 950 ਡਾਲਰ ਪ੍ਰਤੀ ਟਨ ਕਰਨ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਫ਼ੈਸਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਹਿੱਸਿਆਂ ਦੀਆਂ ਅਨਾਜ ਮੰਡੀਆਂ ਵਿੱਚ ਬਾਸਮਤੀ ਝੋਨੇ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਅਚਾਨਕ ਉਛਾਲ ਆਇਆ ਹੈ।