ITR ਫਾਈਲਿੰਗ: ਇਹ ਖ਼ੁਦ ਪਤਾ ਲਗਾਓ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਕਿੰਨਾ ਦੇਣਾ ਹੈ ਟੈਕਸ, ਜਾਣੋ ਕਿਵੇਂ ਕਰਨਾ ਹੈ ਕੈਲਕੁਲੇਟ
Tuesday, Sep 29, 2020 - 03:56 PM (IST)
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ — ਆਮਦਨ ਟੈਕਸ ਬਾਰੇ ਪੂਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਲੋਕ ਇਸ ਨੂੰ ਵੱਡਾ ਝੰਜਟ ਸਮਝਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਟੈਕਸ ਭਰਦੇ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਜਦੋਂਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਸਮਝਣਾ ਆਸਾਨ ਹੈ। ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਭਰਨ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਸਾਰੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਇਕੱਠੇ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਅਗਲਾ ਕਦਮ ਟੈਕਸ ਕਟੌਤੀ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਕੁੱਲ ਆਮਦਨ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣਾ ਹੈ। ਆਮਦਨ ਟੈਕਸ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਗਰੋਸ ਸੈਲਰੀ ਨੂੰ ਪੰਜ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਤਨਖਾਹ, ਮਕਾਨ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ, ਕਾਰੋਬਾਰ ਦੇ ਮੁਨਾਫੇ, ਪੇਸ਼ੇ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਾਧਨਾਂ ਤੋਂ ਆਮਦਨੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਆਮਦਨ ਦੇ ਸਾਧਨ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2019-20 ਲਈ ਆਮਦਨ ਟੈਕਸ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨਾ ਹੋਏਗਾ। ਤੁਹਾਡੇ 2019-20 ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਲਈ ਹਿਸਾਬ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਕੁਝ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨੁਕਤੇ।
ਮੁੱਖ ਤਨਖਾਹ ਅਧੀਨ ਆਮਦਨੀ
ਇਸ ਵਿਚ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਾਲਾਨਾ ਆਮਦਨੀ ਬਾਰੇ ਕੰਪਨੀ ਤੋਂ ਮਿਲੇ ਫਾਰਮ 16 ਤੋਂ ਪਤਾ ਚਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤੁਹਾਡਾ ਟੈਕਸ ਕੱਟਿਆ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ। ਇਸ ਵਿਚ ਕੁੱਲ ਤਨਖਾਹ 'ਤੇ ਕਿੰਨੇ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਟੈਕਸ ਅਤੇ ਟੈਕਸ ਕਟੌਤੀ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਟੈਕਸ ਛੋਟ ਲਈ ਟੈਕਸਦਾਤਾ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਦੇ ਕੁਝ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਜਮ੍ਹਾ ਕਰਨੇ ਪੈਂਦੇ ਹਨ। ਮਕਾਨ ਕਿਰਾਇਆ, ਮਿਆਰੀ ਕਟੌਤੀ, ਛੁੱਟੀ ਜਾਂ ਯਾਤਰਾ ਭੱਤੇ 'ਤੇ ਟੈਕਸ ਛੋਟ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਜੇ ਘਰ ਦਾ ਕਿਰਾਇਆ ਇਕ ਸਾਲ ਵਿਚ ਇਕ ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਟੈਕਸ ਬਚਤ ਲਈ ਮਕਾਨ ਮਾਲਕ ਦਾ ਪੈੱਨ ਕਾਰਡ ਦਫਤਰ ਨੂੰ ਦੇਣਾ ਪਵੇਗਾ। 50 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਦੀ ਸਟੈਂਡਰਡ ਕਟੌਤੀ ਲਈ ਕਿਸੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ ਪਵੇਗੀ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਦਫਤਰ ਤੋਂ ਫਾਰਮ ਸੋਲ੍ਹÎਾਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਟੈਕਸ ਦੀ ਕਟੌਤੀ ਤਨਖਾਹ ਸਲਿੱਪ ਤੋਂ ਜਾਣੀ ਜਾਵੇਗੀ।
ਘਰ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਤੋਂ ਆਮਦਨੀ
ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਮਕਾਨ ਨੂੰ ਕਿਰਾਏ 'ਤੇ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਆਮਦਨੀ ਇਸ ਦੇ ਅਧੀਨ ਦਰਸਾਈ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਜੇ ਕਿਸੇ ਦਾ ਘਰ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਉਹ ਖ਼ੁਦ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਆਮਦਨੀ ਸਿਫ਼ਰ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਜੇ ਕੋਈ ਘਰੇਲੂ ਲੋਨ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਦੇ ਵਿਆਜ ਲਈ ਦੋ ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੀ ਕਟੌਤੀ ਕਰਨ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਦੋ ਜਾਂ ਤਿੰਨ ਘਰ 'ਚ ਖੁਦ ਹੀ ਰਹਿੰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਟੈਕਸ ਨਹੀਂ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪ੍ਰਬੰਧ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2019-20 ਤੋਂ ਲਾਗੂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਸਾਵਧਾਨ! ਨਕਲੀ ਕਿਸਾਨ ਬਣ ਕੇ ਇਹ ਲਾਭ ਲੈਣ ਵਾਲਿਆਂ 'ਤੇ ਸਰਕਾਰ ਕੱਸੇਗੀ ਸ਼ਿਕੰਜਾ
ਘਰ ਦੀ ਆਮਦਨੀ 'ਤੇ ਟੈਕਸ ਦੀ ਗਣਨਾ
1. ਅਨੁਮਾਨਤ ਕਿਰਾਏ ਅਤੇ ਮਿਊਂਸੀਪਲ ਮੁੱਲ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਕਰੋ ਅਤੇ ਦੋਵਾਂ ਦੀ ਉੱਚ ਕੀਮਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰੋ। ਇਸ ਨੂੰ ਅਨੁਮਾਨਤ ਕਿਰਾਇਆ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
2. ਅਸਲ ਕਿਰਾਇਆ ਦੀ ਅਨੁਮਾਨਤ ਕੀਮਤ ਨਾਲ ਤੁਲਨਾ ਕਰੋ ਅਤੇ ਇਕ ਜੋ ਇਸ ਵਿਚ ਉੱਚਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਨੂੰ ਸਾਲਾਨਾ ਕੁੱਲ ਕੀਮਤ ਮੰਨਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।
3. ਕੁੱਲ ਸਾਲਾਨਾ ਮੁੱਲ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਮਿਊਂਸਪਲ ਟੈਕਸ ਘਟਾ ਕੇ ਸ਼ੁੱਧ ਸਲਾਨਾ ਮੁੱਲ ਦੀ ਗਣਨਾ ਕਰੋ।
4. ਸਾਲਾਨਾ ਮੁੱਲ ਤੋਂ ਤੀਹ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਲਈ ਘਰ ਨੂੰ ਕੱਟੋ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿਚ ਕਾਗਜ਼ ਦਿਖਾਉਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਕਰਜ਼ੇ 'ਤੇ ਵਿਆਜ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਕੱਟ ਦਿਓ। ਇਸਦੇ ਬਾਅਦ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਰਕਮ ਸੰਪਤੀ ਤੋਂ ਆਮਦਨੀ ਹੈ ਜੋ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਅਤੇ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਮੁਨਾਫਿਆਂ ਤੋਂ ਆਮਦਨੀ
ਜਾਇਦਾਦ ਜਿਵੇਂ ਮਕਾਨ, ਮਿਉਚੁਅਲ ਫੰਡ ਆਦਿ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਆਮਦਨੀ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਟੈਕਸ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਇਹ ਵੀ ਵੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਅਕਤੀ ਕਿੰਨੀ ਦੇਰ ਨਾਲ ਇਨ੍ਹਾਂ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਨੂੰ ਵੇਚਿਆ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਦੋ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਪੂੰਜੀ ਲਾਭ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਅਤੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ। ਜੇ ਇਕੁਇਕੁਇਟੀ-ਅਧਾਰਿਤ ਮਿਊਚੁਅਲ ਫੰਡ ਅਤੇ ਇਕੁਇਟੀ ਸ਼ੇਅਰ ਇਕ ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਲਈ ਰੱਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਹ ਐਲ.ਟੀ.ਸੀ.ਜੀ. ਦੇ ਅਧੀਨ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਬਿਨਾਂ ਸੂਚਕਾਂਕ ਦੇ ਇਸ ਵਿਚੋਂ 10 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਟੈਕਸ ਕੱਟਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਇਕ ਸਾਲ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੇਚਿਆ ਜÎਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਐਸ.ਟੀ.ਸੀ.ਜੀ. ਦੇ ਅਧੀਨ 15 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੀ ਕਟੌਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਮਿਊਚੁਅਲ ਫੰਡਾਂ ਦੇ ਟੈਕਸ ਇਕਵਿਟੀ ਫੰਡਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵੱਖਰੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ITR ’ਚ ਹਰ ਸ਼ੇਅਰ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਾਜ਼ਮੀ ਨਹੀਂ - ਵਿੱਤ ਮੰਤਰਾਲਾ
ਜਾਇਦਾਦ ਆਮਦਨੀ
ਜੇ ਕੋਈ ਘਰ ਖਰੀਦਣ ਦੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਵੇਚਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਐਲ.ਟੀ.ਸੀ.ਜੀ. ਦੇ ਅਧੀਨ ਆਵੇਗਾ। ਲਾਭ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, 20.8 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਟੈਕਸ ਕੱਟਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਜੇ ਦੋ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਵੇਚਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਐਸ.ਟੀ.ਸੀ.ਜੀ. ਟੈਕਸ ਲੱਗੇਗਾ ਅਤੇ ਟੈਕਸ ਸਲੈਬ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਕਟੌਤੀ ਕੀਤੀ ਜਾਏਗੀ।
ਵਪਾਰ ਅਤੇ ਪੇਸ਼ੇ ਦੀ ਆਮਦਨੀ
ਵਕੀਲ ਜਾਂ ਹੋਰ ਅਜਿਹੇ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਮੁਨਾਫਾ ਵਿਖਾਉਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ ਦੇ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕਰਨਾ ਪਏਗਾ। ਨਕਦ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿਚ ਖਰਚੇ ਕਦੋਂ ਅਦਾ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲਾਭ ਕਦੋਂ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਆਦਿ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਰਾਹਤ, ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕਈ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਦੀ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ ਡੈੱਡਲਾਈਨ
ਹੋਰ ਆਮਦਨੀ ਦੇ ਸਰੋਤ
ਇਹ ਉਪਰੋਕਤ ਚਾਰ ਅਰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ. ਸੇਵਿੰਗਜ਼ ਅਕਾਉਂਟ ਵਿਚੋਂ ਵਿਆਜ, ਫਿਕਸਡ ਡਿਪਾਜ਼ਿਟ, ਫਿਕਸਡ ਡਿਪਾਜ਼ਿਟ, ਡਿਵੀਡਡ ਇਨਕਮ, ਕਮਿਸ਼ਨ ਇਨਕਮ ਆਦਿ ਇਸ ਦੇ ਅਧੀਨ ਆਉਂਦੇ ਹਨ