ਮਸਾਲਾ ਉਤਪਾਦਨ 'ਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵੱਡੀ ਛਾਲ, 7 ਸਾਲਾਂ 'ਚ 107 ਲੱਖ ਟਨ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਪੱਧਰ 'ਤੇ

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ - ਭਾਰਤ ਨੇ ਮਸਾਲੇ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਛਾਲ ਮਾਰੀ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਮਸਾਲਿਆਂ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਸਾਲ 2014-15 ਵਿੱਚ 67.64 ਲੱਖ ਟਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੇ ਸਾਲ 2020-21 ਵਿੱਚ 60 ਫੀਸਦੀ ਦੇ ਵਾਧੇ ਨਾਲ ਲਗਭਗ 107 ਲੱਖ ਟਨ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਪੱਧਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ 'ਚ ਭਾਰਤੀ ਮਸਾਲਿਆਂ ਦੀ ਖ਼ੁਸ਼ਬੂ ਦਾ ਕ੍ਰੇਜ ਵਧਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਰਸੋਈਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਮਸਾਲਿਆਂ ਦੀ ਮਹਿਕ ਬਰਕਰਾਰ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਬਰਾਮਦ ਲਗਭਗ ਦੁੱਗਣੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲ 29,535 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਮਸਾਲੇ ਬਰਾਮਦ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਮਸਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਸਿਹਤ ਪੂਰਕ ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਮਿਲਣ ਕਾਰਨ ਮਸਾਲਿਆਂ ਦੀ ਮੰਗ ਵਿੱਚ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਕਰੋਨਾ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੌਰਾਨ। ਇਹ ਹਲਦੀ, ਅਦਰਕ, ਜੀਰਾ, ਮਿਰਚ ਆਦਿ ਮਸਾਲਿਆਂ ਦੀ ਵਧਦੀ ਬਰਾਮਦ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੇਖੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਮਹਿੰਗਾਈ ’ਤੇ ਕਾਬੂ ਪਾਉਣ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕੱਸੀ ਕਮਰ, ਘਟਣਗੀਆਂ ਖ਼ੁਰਾਕੀ ਤੇਲਾਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ!

ਸੁਪਾਰੀ ਅਤੇ ਮਸਾਲਾ ਵਿਕਾਸ ਡਾਇਰੈਕਟੋਰੇਟ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕਿਤਾਬ 'ਸਪਾਈਸ ਸਟੈਟਿਸਟਿਕਸ ਐਟ ਏ ਗਲੈਂਸ 2021' ਵਿੱਚ ਮਸਾਲਿਆਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਅਤੇ ਨਿਰਯਾਤ ਦਾ ਪੂਰਾ ਵੇਰਵਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਕੇਂਦਰੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਤੋਮਰ ਨੇ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮਸਾਲਿਆਂ ਜਿਵੇਂ ਮਿਰਚ, ਅਦਰਕ, ਹਲਦੀ, ਜੀਰਾ ਆਦਿ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਮਸਾਲਿਆਂ ਦੀ ਬਰਾਮਦ ਨੂੰ 2014-15 ਵਿੱਚ 14,899 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਏ ਸਨ, ਜੋ ਹੁਣ 2020-21 ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ ਦੁੱਗਣੇ ਹੋ ਕੇ 29,535 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਹੋ ਗਏ ਹਨ।

ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ 2014-15 ਤੋਂ 2020-21 ਦੌਰਾਨ ਮਸਾਲਿਆਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ 7.9% ਦੀ ਸਾਲਾਨਾ ਵਾਧਾ ਦਰ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਹ ਵਾਧਾ ਮਸਾਲਾ ਫਸਲਾਂ ਦਾ ਰਕਬਾ 32.24 ਲੱਖ ਹੈਕਟੇਅਰ ਤੋਂ ਵਧ ਕੇ 45.28 ਲੱਖ ਹੈਕਟੇਅਰ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਜੀਰੇ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ 14.8, ਲਸਣ ਵਿੱਚ 14.7, ਅਦਰਕ ਵਿੱਚ 7.5, ਸੌਂਫ ਵਿੱਚ 6.8, ਧਨੀਏ ਵਿੱਚ 6.2, ਮੇਥੀ ਵਿੱਚ 5.8, ਲਾਲ ਮਿਰਚ ਵਿੱਚ 4.2 ਅਤੇ ਹਲਦੀ ਵਿੱਚ 1.3 ਦਾ ਵਾਧਾ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਮਸਾਲਾ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਥਾਨ ਹੈ। ਮੌਸਮ ਦੀ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ ਹਰ ਕਿਸਮ ਦੇ ਮਸਾਲਿਆਂ ਦਾ ਵਧੀਆ ਉਤਪਾਦਨ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਅਹਿਮ ਖ਼ਬਰ : ਲੋਕ ਸਭਾ 'ਚ ਬਿੱਲ ਪਾਸ, ਵੋਟਰ ਕਾਰਡ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਜਾਵੇਗਾ ਆਧਾਰ ਕਾਰਡ

ਕਿੰਨਾ ਹੋਇਆ ਨਿਰਯਾਤ

ਕੇਂਦਰੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਾਧੇ ਕਾਰਨ ਨਿਰਯਾਤ ਲਈ ਮਿਆਰੀ ਮਸਾਲਿਆਂ ਦੀ ਉਪਲਬਧਤਾ ਵਧੀ ਹੈ। ਇਹ ਮਸਾਲਿਆਂ ਦੇ ਨਿਰਯਾਤ ਦੇ ਵਾਧੇ ਤੋਂ ਵੀ ਝਲਕਦਾ ਹੈ। ਸਾਲ 2014-15 ਵਿੱਚ 8.94 ਲੱਖ ਟਨ ਮਸਾਲਿਆਂ ਦੀ ਬਰਾਮਦ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਹ ਦਰ 2020-21 ਵਿੱਚ ਵਧ ਕੇ 16 ਲੱਖ ਟਨ ਹੋ ਗਈ। ਇਹ ਵਾਧਾ ਮਾਤਰਾ ਦੇ ਲਿਹਾਜ਼ ਨਾਲ 9.8 ਫੀਸਦੀ ਅਤੇ ਪੈਸੇ ਦੇ ਲਿਹਾਜ਼ ਨਾਲ 10.5 ਫੀਸਦੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਥਾਈਲੈਂਡ, ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼, ਅਮਰੀਕਾ, ਯੂ.ਏ.ਈ., ਯੂ.ਕੇ., ਮਲੇਸ਼ੀਆ, ਸ੍ਰੀਲੰਕਾ, ਚੀਨ, ਵੀਅਤਨਾਮ ਅਤੇ ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਮਸਾਲਿਆਂ ਦਾ ਨਿਰਯਾਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : LIC ਦੇ IPO 'ਚ ਦੇਰੀ ਦੀਆਂ ਖਬਰਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਬਿਆਨ ਆਇਆ ਸਾਹਮਣੇ

ਵੱਧ ਝਾੜ ਦੇਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ 'ਤੇ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ ਜ਼ੋਰ 

ਮਸਾਲਿਆਂ ਦਾ ਨਿਰਯਾਤ ਸਾਰੀਆਂ ਬਾਗਬਾਨੀ ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਕੁੱਲ ਨਿਰਯਾਤ ਕਮਾਈ ਦਾ 41 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਸਮੁੰਦਰੀ ਉਤਪਾਦਾਂ, ਗੈਰ-ਬਾਸਮਤੀ ਚੌਲਾਂ ਅਤੇ ਬਾਸਮਤੀ ਚੌਲਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਸਤੂਆਂ ਵਿੱਚ ਚੌਥੇ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਹੈ। ਕੇਂਦਰੀ ਖੇਤੀ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਤੋਮਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਰਕਾਰੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ, ਖੇਤੀ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਸਦਕਾ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਮਸਾਲਿਆਂ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਵਿੱਚ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਸੁਪਾਰੀ ਅਤੇ ਮਸਾਲਾ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟੋਰੇਟ ਨੇ ਉੱਚ ਝਾੜ ਦੇਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਅਹਿਮ ਖ਼ਬਰ : ਲੋਕ ਸਭਾ 'ਚ ਬਿੱਲ ਪਾਸ, ਵੋਟਰ ਕਾਰਡ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਜਾਵੇਗਾ ਆਧਾਰ ਕਾਰਡ

ਨੋਟ - ਇਸ ਖ਼ਬਰ ਬਾਰੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਕੁਮੈਂਟ ਬਾਕਸ ਵਿਚ ਜ਼ਰੂਰ ਸਾਂਝੇ ਕਰੋ।