ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਉੱਚ-ਮੁੱਲ ਵਾਲੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੇ ਚੋਟੀ ਦੇ 10 ਨਿਰਯਾਤਕਾਂ ''ਚ ਦਾਖਲ ਹੋਇਆ ਭਾਰਤ
Wednesday, Dec 04, 2024 - 12:52 PM (IST)
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ - ਭਾਰਤ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੀਲ ਪੱਥਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਦੋਂ ਇਹ ਉੱਚ-ਮੁੱਲ ਵਾਲੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਚੋਟੀ ਦੇ 10 ਨਿਰਯਾਤਕਾਂ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਇਆ। ਕੇਂਦਰੀ ਵਣਜ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗ ਮੰਤਰਾਲੇ ਵੱਲੋਂ ਜਾਰੀ ਅੰਕੜਿਆਂ ਤੋਂ ਇਹ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ।
ਸੈਮੀਕੰਡਕਟਰ ਅਤੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰੀਕਲ ਸਮਾਨ ਦਾ ਨਿਰਯਾਤਕ
ਭਾਰਤ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਹੀਰੇ ਅਤੇ ਕੀਮਤੀ ਪੱਥਰਾਂ ਦੇ ਨਿਰਯਾਤ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਥਾਨ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਹੁਣ ਭਾਰਤ ਇਸ ਤੋਂ ਵੀ ਅੱਗੇ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸੈਮੀਕੰਡਕਟਰਾਂ ਅਤੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰੀਕਲ ਉਪਕਰਣਾਂ ਦੇ ਨਿਰਯਾਤ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਜਗ੍ਹਾ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦਾ ਨਿਰਯਾਤ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਵਧਦੀ ਆਰਥਿਕ ਤਾਕਤ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਇਸ ਸਮੇਂ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਧਿਆਨ ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਨਿਕਸ ਅਤੇ ਸੈਮੀਕੰਡਕਟਰਾਂ 'ਤੇ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਵਧੀਆ ਨਤੀਜੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਸਤਾਂ ਦੀ ਬਰਾਮਦ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ
ਅਧਿਕਾਰਤ ਅੰਕੜਿਆਂ ਮੁਤਾਬਕ ਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦਾ ਨਿਰਯਾਤ 2023 'ਚ ਵਧ ਕੇ 1.91 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ 2014 'ਚ 0.23 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਸੀ। ਇਸ ਨਾਲ ਗਲੋਬਲ ਬਾਜ਼ਾਰ 'ਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਵਧ ਕੇ 1.40 ਫੀਸਦੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਭਾਰਤ ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਨਿਕਸ ਅਤੇ ਸੈਮੀਕੰਡਕਟਰ ਨਿਰਯਾਤ ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਨੌਵੇਂ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ 2014 ਵਿੱਚ 20ਵੇਂ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਸੀ। ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਤਰੱਕੀ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸੈਮੀਕੰਡਕਟਰ ਸਪਲਾਈ ਲੜੀ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ।
ਕੀਮਤੀ ਪੱਥਰਾਂ ਦੇ ਨਿਰਯਾਤ ਵਿੱਚ ਗਲੋਬਲ ਲੀਡਰ
ਭਾਰਤ ਨੇ ਕੀਮਤੀ ਅਤੇ ਅਰਧ-ਕੀਮਤੀ ਪੱਥਰਾਂ ਦੇ ਨਿਰਯਾਤ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਇੱਕ ਗਲੋਬਲ ਲੀਡਰ ਵਜੋਂ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ 2023 'ਚ ਗਲੋਬਲ ਬਾਜ਼ਾਰ 'ਚ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਵਧ ਕੇ 36.53 ਫੀਸਦੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ, ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ 2014 'ਚ 2.64 ਫੀਸਦੀ ਸੀ। ਇਸ ਦਾ ਨਿਰਯਾਤ ਮੁੱਲ 1.52 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਮੋਟਰ ਅਤੇ ਜਨਰੇਟਰ ਕੰਪੋਨੈਂਟਸ ਦੇ ਨਿਰਯਾਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜੋ 2023 ਤੱਕ 1.15 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦਾ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਹਿੱਸਾ ਹੈ।
ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਭਾਰੀ ਬਰਾਮਦ
ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਬਰਾਮਦ ਵਿੱਚ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਲ 2023 ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਕੇ 84.96 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ 2014 ਵਿੱਚ 60.84 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਸੀ। ਇਸ ਨਾਲ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਬਰਾਮਦ ਦੇ ਗਲੋਬਲ ਬਾਜ਼ਾਰ 'ਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਵਧ ਕੇ 12.59 ਫੀਸਦੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਖੇਤੀ ਰਸਾਇਣ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਭਾਰਤ ਦਾ ਨਿਰਯਾਤ ਵਧਿਆ ਹੈ। ਇਹ 2023 ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਕੇ 4.32 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਹੋ ਗਿਆ। ਗਲੋਬਲ ਬਾਜ਼ਾਰ 'ਚ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਵਧ ਕੇ 10.85 ਫੀਸਦੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ 2014 ਵਿਚ 5.89 ਫ਼ੀਸਦੀ ਸੀ।
ਖੰਡ ਦੀ ਬਰਾਮਦ ਵੀ ਵਧ ਰਹੀ
ਭਾਰਤ ਦੀ ਖੰਡ ਨਿਰਯਾਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਅਸਧਾਰਨ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਗੰਨੇ ਜਾਂ ਚੁਕੰਦਰ ਤੋਂ ਬਣੀ ਚੀਨੀ ਦੇ ਗਲੋਬਲ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿਚ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ 2014 ਵਿਚ 4.31 ਫੀਸਦੀ ਤੋਂ ਵਧ ਕੇ 2023 ਵਿਚ 12.21 ਫੀਸਦੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਨਿਰਯਾਤ ਮੁੱਲ 2023 ਵਿੱਚ 3.72 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਹੋਣ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਦੂਜੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਖੰਡ ਨਿਰਯਾਤਕ ਵਜੋਂ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋਵੇਗੀ। ਭਾਰਤ ਦਾ ਕੋਲਾ ਟਾਰ ਡਿਸਟਿਲੇਸ਼ਨ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦਾ ਨਿਰਯਾਤ 2023 ਵਿੱਚ 1.71 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਗਲੋਬਲ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਵਧ ਕੇ 5.48 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।