ਨੋਟਬੰਦੀ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਨੂੰ ਲੱਗਾ ਵੱਡਾ ਝਟਕਾ : ਰਾਜਨ

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ— ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਗਵਰਨਰ ਰਘੁਰਾਮ ਰਾਜਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਨੋਟਬੰਦੀ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਦੀ ਵਾਧਾ ਦਰ ਘਟਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਜਿਹਾ ਸਮਾਂ ਜਦਕਿ ਗਲੋਬਲ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਵਾਧਾ ਦਰਜ਼ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ, ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਫਲ ਘਰੇਲੂ ਉਤਪਾਦ (ਜੀ.ਡੀ.ਪੀ) ਦੀ ਵਾਧਾ ਦਰ ਨੋਟਬੰਦੀ ਦੇ ਚੱਲਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਈ।
ਰਾਜਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਜਿਹੇ ਅਧਿਐਨ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਪਤਾ ਚੱਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਨਵੰਬਰ 2016 'ਚ ਉੱਚੇ ਮੁੱਲ ਦੇ ਨੋਟਾਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵਾਧਾ ਦਰ 'ਤੇ ਕਾਫੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸ਼ੁੱਧ ਰੂਪ ਨਾਲ ਮੇਰੀ ਸਲਾਹ ਹੈ ਕਿ ਨੋਟਬੰਦੀ ਨੇ ਸਾਡੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਮੈਂ ਅਜਿਹਾ ਅਧਿਐਨ ਦੇਖਿਆ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਸ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸਾਡੀ ਵਾਧਾ ਦਰ ਸੁਸਤ ਪਈ ਹੈ।
ਰਾਜਨ ਨੇ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਗਲੋਬਲ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ 2017 'ਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤੇਜ਼ ਰਫਤਾਰ ਨਾਲ ਸਾਡੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਸੁਸਤ ਪਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਿਰਫ ਨੋਟਬੰਦੀ ਹੀ ਨਹੀਂ ਵਸਤੂ ਅਤੇ ਸੇਵਾ ਕਰ (ਜੀ.ਐੱਸ.ਟੀ) ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਨਾਲ ਵੀ ਸਾਡੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ 'ਤੇ ਅਸਰ ਪਿਆ। ਵਿੱਤ ਸਾਲ 2017-18 'ਚ ਭਾਰਤੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਦੀ ਵਾਧਾ ਦਰ 6.7 ਫੀਸਦੀ ਰਹੀ। ਰਾਜਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਨੋਟਬੰਦੀ ਅਤੇ ਜੀ.ਐੱਸ.ਟੀ. ਨਾਲ ਸਾਡੀ ਵਾਧਾ ਦਰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਈ। ਕੋਈ ਮੈਨੂੰ ਜੀ.ਐੱਸ.ਟੀ. ਵਿਰੋਧੀ ਕਰਾਰ ਦੇਵੇ ਉਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੈਂ ਕਹਿਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਦੀਰਘਾਵਧੀ 'ਚ ਇਹ ਵਧੀਆ ਵਿਚਾਰ ਹੈ। ਲਘੂ ਅਵਿਧੀ 'ਚ ਇਸ ਦਾ ਅਸਰ ਪਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਪੁੱਛੇ ਜਾਣ 'ਤੇ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਗਵਰਨਰ ਦੇ ਰੂਪ 'ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਨੋਟਬੰਦੀ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਸਾਬਕਾ ਗਵਰਨਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਸ ਨਾਲ ਉੱਚੇ ਮੁੱਲ ਦੀ ਕਰੰਸੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਤੀਬੰਧਿਤ ਕਰਨ 'ਤੇ ਸਲਾਹ ਪੁੱਛੀ ਗਈ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੋਚ 'ਚ ਨੋਟਬੰਦੀ 'ਖਰਾਬ ਵਿਚਾਰ' ਸੀ।
ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ 8 ਨਵੰਬਰ 2016 ਨੂੰ ਟੈਲੀਵਿਜਨ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਸੰਬੋਧਨ 'ਚ 500 ਅਤੇ 1000 ਅਤੇ ਰੁਪਏ ਦੇ ਨੋਟ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਦਾ ਵਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਨੋਟਬੰਦੀ ਨਾਲ ਕਾਲੇਧਨ, ਜਾਅਲੀ ਮੁਦਰਾ ਅਤੇ ਅੱਤਵਾਦ 'ਤੇ ਲਗਾਮ ਕੁਸੀ ਜਾ ਸਕੇਗੀ। ਜੀ.ਐੱਸ.ਟੀ. 'ਤੇ ਵਿਸਤਾਰ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਸਲਾਹ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਰਾਜਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਸੁਧਾਰਾਤਮਕ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਬਿਹਤਰੀਨ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ। ਇਹ ਪੁੱਛੇ ਜਾਣ 'ਤੇ ਕਿ ਜੀ.ਐੱਸ.ਟੀ. 'ਚ ਜਾਂਚ ਅਲੱਗ ਸਲੈਬ ਦੇ ਬਜਾਏ ਇਕ ਕਰ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਸੀ, ਰਾਜਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਬਹਿਸ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇ ਹੈ।