ਕੋਵੀਡ-19 : ਮਹਾਮਾਰੀ ਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਬਚਿਆ ਜਾਵੇ !

ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ, ਵਾਇਰਸ ਦਾ ਇਕ ਵੱਡਾ ਪਰਿਵਾਰ ਹੈ, ਜੋ ਜਾਨਵਰਾਂ ਜਾਂ ਮਨੁੱਖਾਂ ਵਿਚ ਬੀਮਾਰੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮਨੁੱਖਾਂ ਵਿਚ ਕਈ ਵਾਇਰਸ ਸਾਧਾਰਣ ਜ਼ੁਕਾਮ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਵਧੇਰੇ ਗੰਭੀਰ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮਿਡਲ ਈਸਟ ਰੇਸਪੀਰੇਟ੍ਰੀ ਸਿੰਡਰੋਮ (ਐੱਮ.ਈ.ਆਰ.ਐੱਸ) ਅਤੇ ਗੰਭੀਰ ਤੀਬਰ ਸਾਹ ਸੰਬੰਧੀ ਸਿੰਡਰੋਮ (ਸਾਰਜ਼) ਤੱਕ ਦੇ ਕਾਰਨ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। 

ਕੋਵੀਡ-19 ਇਕ ਅਜਿਹੀ ਬੀਮਾਰੀ ਹੈ, ਜੋ ਹੁਣੇ ਜਿਹੇ ਲੱਭੇ ਗਏ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਕਾਰਨ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਹ ਨਵਾਂ ਵਾਇਰਸ ਅਤੇ ਬੀਮਾਰੀ ਦਸੰਬਰ 2019 ਵਿਚ ਚੀਨ ਦੇ ਵੁਹਾਨ ਵਿਚ ਫੈਲਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਣਜਾਣ ਸੀ। ਕੋਵੀਡ-19 ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਲੱਛਣ ਬੁਖਾਰ, ਥਕਾਵਟ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਕ ਖੰਘ ਹਨ। ਕੁਝ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਵਿਚ ਦਰਦ, ਨੱਕ ਦੀ ਭੀੜ, ਨੱਕ ਵਗਣਾ, ਗਲੇ ਵਿਚ ਖਰਾਸ਼ ਜਾਂ ਦਸਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਲੱਛਣ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹਲਕੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਕਈ ਵਾਰ, ਕੁਝ ਲੋਕ ਸੰਕਰਮਿਤ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਪਰ ਕੋਈ ਲੱਛਣ ਵਿਕਸਿਤ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਬੀਮਾਰ ਮਹਿਸੂਸ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ਬਹੁਤੇ ਲੋਕ (ਲਗਭਗ 80%) ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਖਾਸ ਇਲਾਜ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਤੋਂ ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਕੋਵੀਡ-19 ਦੀ ਲਪੇਟ ਵਿਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਹਰ 6 ਵਿਚੋਂ 1 ਵਿਅਕਤੀ ਗੰਭੀਰ ਰੂਪ ਵਿਚ ਬੀਮਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਬਜ਼ੁਰਗ ਲੋਕ, ਅਤੇ ਉਹ ਲੋਕ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਡਾਕਟਰੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ, ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਜਾਂ ਸ਼ੂਗਰ, ਨੂੰ ਇਹ ਗੰਭੀਰ ਬੀਮਾਰੀ ਹੋਣ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। 

ਲੋਕ ਕੋਵੀਡ-19 ਨੂੰ ਦੂਸਰੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਫੜ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਬੀਮਾਰੀ ਖੰਘ ਜਾਂ ਸਾਹ ਲੈਣ ਕਾਰਨ ਨੱਕ ਜਾਂ ਮੂੰਹ ਵਿਚੋਂ ਛੋਟੀਆਂ- ਛੋਟੀਆਂ ਬੂੰਦਾਂ ਰਾਹੀਂ ਇਕ ਵਿਅਕਤੀ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿਚ ਫੈਲ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਬੀਮਾਰ ਵਿਅਕਤੀ ਤੋਂ 1 ਮੀਟਰ (3 ਫੁੱਟ) ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੂਰ ਰਹਿਣਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ।

ਤੁਸੀਂ ਕੁਝ ਸਧਾਰਣ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਵਰਤ ਕੇ ਕੋਵੀਡ-19 ਦੇ ਲਾਗ ਲੱਗਣ ਜਾਂ ਫੈਲਣ ਦੀਆਂ ਆਪਣੀਆਂ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾ ਸਕਦੇ ਹੋ:

• ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਨੂੰ ਨਿਯਮਿਤ ਅਤੇ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਲਕੋਹਲ ਅਧਾਰਤ ਸਾਬਣ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਧੋਵੋ ।
• ਆਪਣੇ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਜੋ ਖੰਘ ਜਾਂ ਛਿੱਕ ਆ ਰਹੀ ਹੈ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਘੱਟੋ ਘੱਟ 1 ਮੀਟਰ (3 ਫੁੱਟ) ਦੀ ਦੂਰੀ ਬਣਾਈ ਰੱਖੋ।
• ਅੱਖਾਂ, ਨੱਕ ਅਤੇ ਮੂੰਹ ਨੂੰ ਛੂਹਣ ਤੋਂ ਬਚੋ।
• ਇਹ ਸੁਨਿਸ਼ਚਿਤ ਕਰੋ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਦੇ ਲੋਕ ਸਾਹ ਦੀ ਚੰਗੀ ਸਫਾਈ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਦੇ ਹਨ. ਇਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਖਾਂਸੀ ਜਾਂ ਛਿੱਕ ਲੈਂਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਮੂੰਹ ਅਤੇ ਨੱਕ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਕੂਹਣੀ ਜਾਂ ਟਿਸ਼ੂ ਨਾਲ ਢੱਕਦੇ ਹੋ ।
• ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਬੀਮਾਰ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਘਰ ਰਹੋ ।
• ਜੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਬੁਖਾਰ, ਖਾਂਸੀ ਅਤੇ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਡਾਕਟਰੀ ਸਹਾਇਤਾ ਲਓ ।
• ਆਪਣੇ ਸਥਾਨਕ ਸਿਹਤ ਅਥਾਰਟੀ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰੋ।
• ਜੇ ਸੰਭਵ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਯਾਤਰਾ ਅਤੇ ਭੀੜ ਵਾਲੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ਤੇ ਜਾਨ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰੋ - ਖ਼ਾਸਕਰ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਸ਼ੂਗਰ, ਦਿਲ ਜਾਂ ਫੇਫੜੇ ਦੀ ਬੀਮਾਰੀ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ ਹੋ।

ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਅਗਲੇ 100 ਦਿਨਾਂ ਲਈ (June 30, 2020 ਤੱਕ) ਫੇਸ ਮਾਸਕ ਅਤੇ ਹੈਂਡ ਸੈਨੀਟਾਈਜ਼ਰਜ਼ ਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ਵਜੋਂ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ। ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਨੂੰ ਨਿਯਮਤ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਉਪਲਬਧਤਾ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਆਫ਼ਤ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਐਕਟ ਲਾਗੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਰਾਜਾਂ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ, ਵੰਡ ਅਤੇ ਕੀਮਤਾਂ ਨੂੰ ਨਿਯਮਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਹੋਰਡਿੰਗ ਅਤੇ ਬਲੈਕ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ 'ਤੇ ਰੋਕ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਪਿਛਲੇ ਹਫਤੇ ਕੈਬਨਿਟ ਸੈਕਟਰੀ ਦੀ ਬੈਠਕ ਵਿਚ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਰਾਜ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਰੋਗ ਐਕਟ, 1897 ਦੇ ਸੈਕਸ਼ਨ 2 ਦੀਆਂ ਧਾਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ। ਐਕਟ ਦੀ ਧਾਰਾ 2 (ਏ), ਰਾਜ / ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇ ਫੈਲਣ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਲਈ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣ ਦੀ ਤਾਕਤ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਆਉਣ ਜਾਂ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਹਾਜ਼ ਦਾ ਮੁਆਇਨਾ ਕਰਨ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨ ਜਾਂ ਪਹੁੰਚਣ ਵਾਲੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਬੰਦ ਕਰਨ ਦੀ ਤਾਕਤ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। 

ਕੋਵੀਡ -19 ਨੂੰ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਸਿਹਤ ਇਕਾਈ (W.H.O.) ਵਲੋਂ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰੀ ਮਹਾਮਾਰੀ (ਪਾਂਡੇਮਿਕ) ਦਾ ਦਰਜਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਅੱਜ ਸਮੇ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਕਿ ਕੋਵੀਡ-19 ਤੋਂ ਡਰੇ ਬਗੈਰ ਇਸ ਦਾ ਸੂਝ-ਬੂਝ ਨਾਲ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਇਕ ਚੰਗੇ ਨਾਗਰਿਕ ਵਜੋਂ ਹੋਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਜਾਗਰੂਕ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ।

ਪ੍ਰੋ: ਕੰਵਰ ਸਰਤਾਜ ਸਿੰਘ
9779806677