ਸ਼ੰਘਾਈ ਤੋਂ ਜਲੰਧਰ - ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਅੰਗ-ਸੰਗ ਮੇਰਾ ਅਨੁਭਵ: ਚੀਨ ਤੋਂ ਕੀ ਸਿਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦੈ

ਰਾਹੁਲ ਸਿੰਘ ਰਾਣਾ
ਜ਼ਿਲਾ ਜਿੰਗਆਨ, ਸ਼ੰਘਾਈ, ਚੀਨ

ਮੈਂ ਸ਼ੰਘਾਈ, ਚੀਨ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹਾਂ ਅਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹਾਂ। ਚੀਨੀ ਨਵੇਂ ਸਾਲ ਦੀਆਂ ਛੁੱਟੀਆਂ ਤੋਂ ਇਕ ਹਫਤਾ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਅਸੀਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਚੀਨ ਦੇ ਵੁਹਾਨ ਵਿਚ ਫੈਲ ਰਹੇ ਨਵੇਂ ਵਾਇਰਸ ਬਾਰੇ ਸੁਣਿਆ। ਇਕ ਅਫਵਾਹ ਜਾਂ ਸਿਰਫ ਇਕ ਹੋਰ ਫਲੂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ, ਅਸੀਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ’ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ। ਚੀਨੀ ਨਵਾਂ ਸਾਲ ਚੀਨੀ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਲਾਨਾ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ। ਇਹ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਕੈਲੰਡਰ ਅਨੁਸਾਰ ਨਵੇਂ ਸਾਲ ਦੇ ਆਗਮਨ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨਦੇਹੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਖਾਸ ਨਵਾਂ ਸਾਲ ਚੂਹੇ ਦਾ ਹੈ। ਚੀਨ ਵਿਚ ਹਰ ਨਵਾਂ ਸਾਲ ਇਕ ਨਵੇਂ ਜਾਨਵਰ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰਾਸ਼ੀ ਦੇ ਚਿੰਨ੍ਹ ਅਤੇ ਇਸ ਖ਼ਾਸ ਸਾਲ ਵਿਚ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਕਿਸਮਤ ਦੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਸਾਲ ਦਾ ਇਹ ਸਮਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਗਵਾਹ ਹੈ, ਜੋ ਇਕ ਥਾਂ ਤੋਂ ਦੂਜੀ ਥਾਂ ਚਲੇ ਗਏ। ਚੀਨੀ ਨਵੇਂ ਸਾਲ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਨ ਦਾ ਇਹ ਮੇਰਾ ਪਹਿਲਾ ਮੌਕਾ ਸੀ। ਮੈਂ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਖਾਸ ਤੌਰ ’ਤੇ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਸੀ ਪਰ ਇਕ ਹਫ਼ਤੇ ਲਈ ਕੁਝ ਨਾ ਕਰਨ ਦੀ ਖੁਸ਼ੀ ਉਸ ਸਮੇਂ ਉੱਡ ਗਈ, ਜਦੋਂ ਨਵੇਂ ਸਾਰਸ ਵਰਗੇ ਵਿਸ਼ਾਣੂ ਦੇ ਫੈਲ ਜਾਣ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਫੈਲ ਗਈ, ਜੋ ਚੀਨ ’ਚ 2002 ਵਿਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਸੀ।

ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਨਵਾਂ ਵਾਇਰਸ ਨਮੂਨੀਆ ਵਰਗਾ ਹੈ-ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿਚ ਮੁਸ਼ਕਲ, ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਸੋਜਸ਼ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ ਬੁਖਾਰ। ਇਹ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ’ਚੋਂ ਇਕ ਵਾਇਰਸ ਸੀ, ਜੋ ਜਾਨਵਰਾਂ ਤੋਂ ਮਨੁੱਖਾਂ ਵਿਚ ਫੈਲਦਾ ਹੈ। ਚੀਨੀ ਨਵੇਂ ਸਾਲ ਦੀਆਂ ਛੁੱਟੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ 3 ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਮੇਰੀ ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹੁਬੇਈ ਨਾਮਕ ਸੂਬੇ, ਖ਼ਾਸਕਰ ਵੂਹਾਨ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਨਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕ ਕੀਤਾ। ਪਹਿਲਾਂ ਜੋ ਇਕ ਅਫਵਾਹ ਜਾਪਦੀ ਸੀ, ਹੁਣ ਉਹ ਇਕ ਸੱਚਾਈ ਜਾਪ ਰਹੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਅਣਦੇਖਿਆ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਕੁਝ ਹੀ ਘੰਟਿਆਂ ਵਿਚ, ਇਹ ਖ਼ਬਰ ਇਕ ਡਰਾਉਣੀ ਕਹਾਣੀ ਵਿਚ ਬਦਲ ਗਈ। ਦੁਪਹਿਰ ਤੱਕ ਵੁਹਾਨ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਲਾਕ ਡਾਉਨ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ। ਚੀਨ ਵਿਚ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਵਲੋਂ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਸੱਚਮੁਚ ਕੁਝ ਖਤਰਨਾਕ ਹੈ। ਚੀਨੀ ਨਵੇਂ ਸਾਲ ਦੀਆਂ ਛੁੱਟੀਆਂ ਬਾਰੇ ਮੇਰੀ ਉਮੀਦ ਹੁਣ ਇਕ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤਤਾ ਨਾਲ ਭਰੇ ਇਕ ਸੁਪਨੇ ਵਿਚ ਬਦਲ ਗਈ।ਸ਼ੰਘਾਈ ਵਿਚ ਅਧਿਕਾਰੀ ਪੂਰੇ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦੇ ਆਦੇਸ਼ ਜਾਰੀ ਹੋਏ। ਚੀਨੀ ਨਵੇਂ ਸਾਲ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਹੋਏ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਪਰਵਾਸ ਦਾ ਅਰਥ ਇਹ ਹੋਇਆ ਕਿ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਲਈ ਸ਼ੰਘਾਈ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਚੰਗੀ ਗੱਲ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਜ਼ਰੂਰੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਵੇਚਣ ਵਾਲੇ ਸਾਰੇ ਸਟੋਰ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਸਨ। ਸ਼ੰਘਾਈ ਵਿਚ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਪੂਰੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਕਿ ਸਟੋਰਾਂ ਨੂੰ ਸਾਰੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਖਤਮ ਨਾ ਹੋਣ ਦੇਣ। ਮੈਂ ਕਿਧਰੇ ਵੀ ਅਫਰਾ-ਤਫਰੀ ਨਹੀਂ ਵੇਖੀ, ਸਿਵਾਏ ਮਾਸਕ ਅਤੇ ਸੈਨੀਟਾਈਜ਼ਰ ਦੀ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ। ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਚੀਨ ਵਿਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਫੂਡ ਡਿਲਿਵਰੀ ਐਪਸ ਖਾਣੇ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਆਡਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਘਟ ਗਈ ਸੀ।

ਪੜ੍ਹੋ ਇਹ ਖਬਰ ਵੀ - ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਇਕ ਗਲਤੀ ਵਾਇਰਸ ਨੂੰ ‘ਐਟਮ ਬੰਬ’ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਫੈਲਾਅ ਸਕਦੀ ਹੈ ਪੰਜਾਬ ’ਚ 

ਪੜ੍ਹੋ ਇਹ ਖਬਰ ਵੀ - ਕੀ ਕੋਰੋਨਾ ਕਾਰਣ ਲੱਗੇ ਕਰਫਿਊ ਨਾਲ ਕਿਸਾਨਾਂ ’ਤੇ ਪਏ ਕਰਜ਼ੇ ਦੇ ਬੋਝ ਨੂੰ ਮੋਢਾ ਦੇਵੇਗੀ ਸਰਕਾਰ?  

ਜਿਉਂ-ਜਿਉਂ ਦਿਨ ਲੰਘਦੇ ਗਏ, ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤੇ ਗਏ ਕੇਸਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵੱਧਦੀ ਗਈ। ਸਮਾਜਕ ਦੂਰੀ ਇਕ ਅਜਿਹੀ ਚੀਜ਼ ਸੀ, ਜਿਸ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਸ਼ੰਘਾਈ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵਲੋਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਚੀਨ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਸ ਬਾਰੇ 18 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਅਨੁਭਵ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਸਾਰਸ ਨੇ ਇਸ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਖੜਕਾਏ। ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਦੀ ਸਖਤੀ ਨਾਲ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦਾ ਮਤਲਬ ਸੀ ਕਿ ਕੋਈ ਵੀ ਕੁਆਰੰਟੀਨ ਸਹੂਲਤਾਂ ਤੋਂ ਬਚ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਜਿਸ ਕਿਸੇ ਦੇ ਸਰੀਰ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਉੱਚ ਡਿਗਰੀ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਉਸ ਨੂੰ ਚੈੱਕਅਪ ਲਈ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਕਈ ਵਾਰ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਸ਼ੰਘਾਈ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਹਰੇਕ ਹਾਉਸਿੰਗ ਸੁਸਾਇਟੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ। ਸਾਰੀਆਂ ਸੁਸਾਇਟੀਆਂ ਲਈ ਆਪਣੇ ਵਸਨੀਕਾਂ ਦੇ ਤਾਪਮਾਨ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਸੀ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਸੁਸਾਇਟੀ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਟਰੈਵਲ ਪਾਸ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਇਕ ਨਿਰਧਾਰਤ ਸਮੇਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਇਮਾਰਤ ’ਚ ਮੁੜ ਦਾਖਲ ਹੋਣਾ ਸੀ। ਸੜਕ ’ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਪੁਲਸ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸੜਕਾਂ ’ਤੇ ਘੁੰਮਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਪੁੱਛ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਘਰ ਵਾਪਸ ਭੇਜਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸਾਰੀਆਂ ਸੁਸਾਇਟੀਆਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ’ਚ ਪੁਸ਼ਟੀ ਹੋਈ ਹਾਂ-ਪੱਖੀ ਕੇਸ ਪਾਏ ਗਏ ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰੋਗਾਣੂ-ਮੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਸੁਸਾਇਟੀਆਂ ਦੇ ਵਸਨੀਕਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੋ ਵਾਰ ਚੈੱਕ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।

ਸ਼ੰਘਾਈ ਕੋਲ ਟਰੱਕਾਂ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਵੱਡੀਆਂ ਸਫਾਈ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਲਗਾਈਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ, ਜੋ 24 ਘੰਟੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਘੁੰਮਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਟਰੱਕ ਹੁਣ ਕੀਟਾਣੂਨਾਸ਼ਕ ਨਾਲ ਭਰੇ ਹੋਏ ਸਨ ਅਤੇ ਇਸ ਰਸਾਇਣ ਨਾਲ ਸ਼ੰਘਾਈ ਵਿਚ ਭਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਕੋਈ ਵੀ ਥਾਂ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਮਨੁੱਖ ਦੁਆਰਾ ਛੂਹਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਸੀ, ਰੋਗਾਣੂ-ਮੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਮੁਸ਼ਕਲ ਸਮੇਂ ਮੈਂ ਚੀਨੀ ਲੋਕਾਂ ’ਚ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਗੱਲ ਵੇਖੀ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇਸ ਮੁਸ਼ਕਲ ਸਮੇਂ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਨ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਸੀ। ਮੇਰੇ ਇਕ ਚੀਨੀ ਸਹਿਯੋਗੀ ਨੂੰ ਅਫ਼ਸੋਸ ਹੋਇਆ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਸਭ ਚੀਨ ਵਿਚ ਨਵੇਂ ਚੀਨੀ ਸਾਲ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਵੇਖਣਾ ਪਿਆ, ਇਹ ਚੀਨੀ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚ ਹਮਦਰਦੀ ਅਤੇ ਮਾਲਕੀਅਤ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਸੀ। ਚੀਨ ਸਿਰਫ ਲੜਾਈ ਲੜਣ ਦੇ ਕਾਬਲ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸਦੇ ਕੁਸ਼ਲ ਅਧਿਕਾਰੀ ਆਪਣੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਦਿਖਾਈ ਗਈ ਦ੍ਰਿੜਤਾ, ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਅਤੇ ਸਬਰ ਨਾਲ ਸਮਰਥਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਸਨ। ਇਸ ਮੁਸ਼ਕਲ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਹਰ ਕੋਈ ਘਰ ਰਿਹਾ। ਸ਼ੰਘਾਈ, ਜੋ ਇਕ ਖਿੜਦਾ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ, ਇਕ ਕੁਦਰਤੀ ਬਿਪਤਾ ਦੁਆਰਾ ਇਕ ਸੁੰਨਸਾਨ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ ਸੀ। ਸੜਕਾਂ ਲੋਕ, ਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਸਾਈਕਲਾਂ ਤੋਂ ਰਹਿਤ ਸਨ। ਦਾਦਾ-ਦਾਦੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪੋਤੇ-ਪੋਤੀਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਤੋਂ ਗੁਰੇਜ਼ ਕੀਤਾ। ਲੋਕਾਂ ਵਿਚ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਅਵਿਸ਼ਵਾਸ਼ਯੋਗ ਸੀ। ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਉਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਜਨਤਕ ਤੌਰ ’ਤੇ ਨਹੀਂ ਭੱਜੇ ਪਰ ਆਪਣੇ ਮਾਸਕ ਲਗਾ ਕੇ ਸਿੱਧੇ ਹਸਪਤਾਲ ਗਏ। ਇਹੀ ਸੰਕਲਪ ਹੈ, ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਸਮੇਂ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਪੜ੍ਹੋ ਇਹ ਖਬਰ ਵੀ - ਸੱਚਖੰਡ ਸ੍ਰੀ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਮੁੜ ਲੱਗੀ ਰੌਣਕ, ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਉਮੜਿਆ ਸੰਗਤਾਂ ਦਾ ਸੈਲਾਬ (ਤਸਵੀਰਾਂ)      

ਪੜ੍ਹੋ ਇਹ ਖਬਰ ਵੀ - 700 ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਪਾਲ ਰਿਹਾ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਇਹ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਸਰਪੰਚ, ਕੀਤੀ ਮਿਸਾਲ ਕਾਇਮ (ਵੀਡੀਓ)      

ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਇਸ ਦੇ ਆਪਣੇ ਤਜ਼ਰਬੇ ਨਾਲ ਤੁਲਨਾ ਕਰਦਿਆਂ, ਮੈਂ ਸਮਝ ਸਕਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਕਿਸੇ ਸਮੇਂ ਅਸੀਂ ਇਸ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਲਿਆ। ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਕਹਿੰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਅਸੀਂ, ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦੋਵਾਂ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਦਾ ਹਾਂ। ਮੈਂ 23 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿਖੇ ਭਾਰਤ ਆਇਆ ਸੀ। ਮੈਨੂੰ ਸਰੀਰ ਦੇ ਉੱਚ ਤਾਪਮਾਨ ਲਈ ਏਅਰਪੋਰਟ ’ਤੇ ਚੈੱਕ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਸਾਰੇ ਨਿੱਜੀ ਵੇਰਵੇ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨੋਟ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਕੋਈ ਫ਼ਰਕ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ, ਜੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਜਾਂ ਨਹੀਂ, ਮੈਂ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਉਤਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਵੈ-ਇਕੱਲਤਾ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕਰਨ ਦੀ ਵਿਧੀ ਅਪਣਾਈ। ਮੈਂ ਇਕ ਵੱਖਰੇ ਕਮਰੇ ਵਿਚ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਇਕ ਵੱਖਰਾ ਵਾਸ਼ਰੂਮ ਵਰਤਿਆ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਸਿਰਫ ਮੇਰੇ ਪਿਤਾ ਨਾਲ ਫੋਨ ਰਾਹੀਂ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਉਤਰਨ ਦੇ ਸਮੇਂ ਮੈਨੂੰ ਜਿਹੜੀ ਗੱਲ ਨੇ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕੀਤਾ ਉਹ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਉੱਚ ਖਤਰੇ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਚੀਨ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਵੱਖਰੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਸਖਤੀ ਨਾਲ ਲਾਗੂ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਮੈਂ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਤੌਰ ’ਤੇ 15 ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਅਲੱਗ ਰਹਿਣ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਨਹੀਂ ਸੀ। 

ਅਗਲੇ ਦਿਨ, ਦੋ ਔਰਤਾਂ ਮੇਰੇ ਘਰ ਆਈਆਂ। ਉਹ ਮੈਡੀਕਲ ਪ੍ਰੈਕਟੀਸ਼ਨਰ ਨਹੀਂ ਸਨ ਸਗੋਂ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਈ ਗਈ ਡਿਸਪੈਂਸਰੀ ਵਿਚ ਵਰਕਰ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੇਰੇ ਵੇਰਵਿਆਂ ਨੂੰ ਨੋਟ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਮੈਨੂੰ ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਰਹਿਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ। ਮੈਂ, ਇਕ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਨਾਗਰਿਕ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਮੰਨੀ। ਇਹ ਉਹ ਥਾਂ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਹਰੇਕ ਨਾਗਰਿਕ ਦੀ ਸਮਾਜਿਕ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਨੂੰ ਹੱਲਾਸ਼ੇਰੀ ਦੇਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਮੈਂ ਮੀਡੀਆ ਵਿਚ ਖ਼ਬਰਾਂ ਦੇਖ ਨਿਰਾਸ਼ ਹੋ ਗਿਆ ਕਿ ਲੋਕ ਚੈੱਕਅਪ ਤੋਂ ਰਚ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਦੇ ਅਲੱਗ-ਥਲੱਗ ਵਾਰਡਾਂ ਤੋਂ ਭੱਜ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਲੋਕ ਹੋਰਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗ ਲਾ ਸਕਦੇ ਹਨ? ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਕੋਈ ਫਾਲੋ-ਅਪ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਮੈਨੂੰ ਕੋਈ ਲੱਛਣ ਨਹੀਂ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਇਆ, ਮੈਂ ਇਕ ਠੋਸ ਪ੍ਰਮਾਣ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ ਤਾਂ ਜੋ ਇਹ ਸੁਨਿਸ਼ਚਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ ਕਿ ਮੈਂ ਕਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਨਹੀਂ ਹਾਂ। ਮੈਂ ਖ਼ੁਦ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਕੋਲ ਪਹੁੰਚਿਆ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਮੇਰੇ ਟੈਸਟ ਕਰਾ ਸਕਣ। ਸਿਵਲ ਹਸਪਤਾਲ, ਜਲੰਧਰ ਦੇ ਮੈਡੀਕਲ ਪ੍ਰੈਕਟੀਸ਼ਨਰ ਸਹਿਕਾਰਤਾ ਵਾਲੇ ਸਨ ਅਤੇ ਟੈਸਟ ਕਰਵਾਉਣ ਵਿਚ ਮੇਰੀ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦੇ ਸਨ ਕਿ ਮੈਂ ਹੋਰ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਦੂਰੀ ਬਣਾਈ ਰੱਖਦਾ ਹਾਂ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰਬੰਧਾਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਮਾਣ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਕਿ ਜੇ ਲੋਕ ਨਹੀਂ, ਅਧਿਕਾਰੀ ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਲੈ ਰਹੇ ਹਨ। ਟੈਸਟਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੈਂ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਅਲੱਗ-ਥਲੱਗ ਵਾਰਡ ਦੇ ਅੰਦਰ ਰਿਹਾ। ਮੈਂ ਉਥੇ ਮੌਜੂਦ ਸਹੂਲਤਾਂ ਬਾਰੇ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ। ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਅਜਨਬੀ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਖ਼ਾਤਰ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਸਹਿਯੋਗ ਕੀਤਾ।

ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਅਧਿਕਾਰੀ ਹੁਣ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਲੈ ਰਹੇ ਹਨ। ਯੂਰਪੀਅਨ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਅਣਗਹਿਲੀਆਂ ਤੋਂ ਸਿੱਖਿਆ ਲੈਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਆਖਰਕਾਰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਤਾਲਾਬੰਦ ਅਤੇ ਇਕੱਲਿਆਂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ, ਯੂ.ਪੀ. ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੇ ਇਸ ਮੁੱਦੇ ਸਹੀ ਨਸ ਫੜ ਲਈ। ਇਹ ਲਾਕ ਡਾਉਨ ਵਿਚ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਹੋਰ ਫੈਲਣ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਅਤੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦਿਹਾੜੀਦਾਰਾਂ ਅਤੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੀ ਰੋਜ਼ੀ ਰੋਟੀ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਹੈ। ਇਹ ਕਦਮ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਵਲੋਂ ਚੁੱਕੇ ਜਾ ਰਹੇ ਮੌਜੂਦਾ ਕਦਮਾਂ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਅਤਿਅੰਤ ਉਪਾਅ ਥੋਪਣ ਵਿਚ ਸ਼ਾਇਦ ਥੋੜੀ ਦੇਰ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਪਰ ਸਾਨੂੰ ਦੇਰ ਨਹੀਂ ਹੋਈ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦਾ ਸਹੀ ਸਹਿਯੋਗ ਇਸ ਨਾਵਲ ਵਿਸ਼ਾਣੂ ਨੂੰ ਰੋਕ ਦੇਵੇਗਾ। ਮੈਨੂੰ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਸੂਬੇ ਦੀਆਂ ਹੋਰਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ’ਤੇ ਬਹੁਤ ਮਾਣ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਬੀਮਾਰੀ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦੇ ਲਈ ਯਤਨ ਕੀਤਾ। ਆਓ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਜਲਦੀ ਇਸ ਵਿਚੋਂ ਬਾਹਰ ਆ ਸਕੀਏ...