ਪਾਕਿ ਹਾਕੀ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਦੀ ਜ਼ੁਬਾਨੀ, ਮਹਾਨ ਖਿਡਾਰੀ ਹੀ ਨਹੀਂ ਬਿਹਤਰੀਨ ਇਨਸਾਨ ਵੀ ਸਨ ਬਲਬੀਰ ਸੀਨੀਅਰ

ਸਪੋਰਟਸ ਡੈਸਕ— ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਦੇ ਓਲੰਪਿਕ ਸੋਨ ਤਮਗਾ ਜੇਤੂ ਬਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਸੀਨੀਅਰ ਨੂੰ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਲਈ ‘ਰੋਲਮਾਡਲ' ਦੱਸਦੇ ਹੋਏ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਦਿੱਗਜ ਹਾਕੀ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਮਹਾਨ ਖਿਡਾਰੀ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਇਕ ਬਿਹਤਰੀਨ ਇਨਸਾਨ ਵੀ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਕਾਫ਼ੀ ਕੁਝ ਸਿੱਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਹਾਕੀ ਟੀਮ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਕਪਤਾਨ ਅਤੇ ਕੋਚ ਬਲਬੀਰ ਸੀਨੀਅਰ ਦਾ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਚੱਲ ਰਹੀ ਸਿਹਤ ਸਬੰਧੀ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 96 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ’ਚ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਮੋਹਾਲੀ ’ਚ ਦਿਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ। 

ਲਾਸ ਏਂਜਲਸ ਓਲੰਪਿਕ (1984) ’ਚ ਸੋਨ ਤਮਗਾ ਜਿੱਤਣ ਵਾਲੇ ਪਾਕਿ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਕਪਤਾਨ ਹਸਨ ਸਰਦਾਰ ਨੇ ਭਾਸ਼ਾ ਤੋਂ ਕਿਹਾ, ‘‘ਬਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਸਿਰਫ ਭਾਰਤ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਪੂਰੇ ਉਪ ਮਹਾਂਦੀਪ ’ਚ ਇਕ ਲਿਜੈਂਡ ਸਨ। ਤਿੰਨ ਓਲੰਪਿਕ ਸੋਨ ਜਿੱਤ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮਹਾਨ ਹਾਕੀ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ’ਚ ਆਪਣਾ ਨਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 1982 ਦਿੱਲੀ ਏਸ਼ੀਆਈ ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਬਲਬੀਰ ਤੋਂ ਹੋਈ ਮੁਲਾਕਾਤ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ, ‘‘ਉਹ ਬਹੁਤ ਚੰਗੇ ਇਨਸਾਨ ਵੀ ਸਨ। ਮੈਨੂੰ ਯਾਦ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ’ਚ ਮੇਰੇ ਤੋਂ ਕਿਹਾ ਸੀ‘ ਸਾਨੂ ਘੱਟ ਗੋਲ ਕਰੀਂ (ਸਾਡੇ ਖਿਲਾਫ ਘੱਟ ਗੋਲ ਕਰਨਾ)। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੇਰੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਵੀ ਕੀਤੀ ਸੀ।

ਆਪਣੇ ਦੌਰ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਸਰਵਸ਼੍ਰੇਸ਼ਠ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰਵਰਡ ’ਚ ਗਿਣੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਹਸਨ ਦੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਤੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ 1982 ਏਸ਼ੀਆਈ ਖੇਡਾਂ ਦਾ ਸੋਨ ਅਤੇ ਉਸੇ ਸਾਲ ਮੁੰਬਈ ’ਚ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਜਿੱਤਿਆ ਸੀ ਜਿਸ ’ਚ ਉਹ ਮੈਨ ਆਫ ਦਿ ਮੈਚ ਰਹੇ ਸਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟਾਂ ਅਤੇ 1976 ਮਾਂਟਰੀਅਲ ਓਲੰਪਿਕ ਦੇ ਕਾਂਸੀ ਤਮਗਾ ਜੇਤੂ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਟੀਮ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਰਹੇ ਸਮੀਉੱਲਾਹ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚਾਚਾ ਅਤੇ 1960 ਰੋਮ ਓਲੰਪਿਕ ਦੀ ਸੋਨ ਤਮਗਾ ਜੇਤੂ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਟੀਮ ਲਈ ਖੇਡਣ ਵਾਲੇ ਮੋਤੀਉੱਲਾਹ ਨੇ ਬਲਬੀਰ ਸੀਨੀਅਰ ਦੇ ਖੇਡ ਦੇ ਬਾਰੇ ’ਚ ਦੱਸਿਆ ਸੀ। ਸਮੀਉੱਲਾਹ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘‘ਬਲਬੀਰ ਸੀਨੀਅਰ ਮੇਰੇ ਅੰਕਲ ਮੋਤੀਉੱਲਾਹ ਦੇ ਦੌਰ ’ਚ ਖੇਡਦੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰਫਤਾਰ ਅਤੇ ਗੇਂਦ ’ਤੇ ਕਮਾਲ ਦੇ ਕਾਬੂ ਦੇ ਬਾਰੇ ’ਚ ਦੱਸਿਆ। 

ਮਰਹੂਮ ਓਲੰਪੀਅਨ ਅਨਵਰ ਅਹਿਮਦ ਨੇ ਵੀ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਬਲਬੀਰ ਸੀਨੀਅਰ ਵਰਗੀ ਰਫਤਾਰ ਕਿਸੇ ਦੇ ਕੋਲ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘‘ਮੈਂ 1975 ਦੇ ਭਾਰਤ ਦੌਰੇ ’ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਤੇ ਧਿਆਨਚੰਦ ਜੀ ਨਾਲ ਮਿਲਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਮੈਂ ਕਦੇ ਭੁੱਲ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ।'' ਸਿਡਨੀ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ 1994 ਜਿੱਤਣ ਵਾਲੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਟੀਮ ਦੇ ਕਪਤਾਨ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਦੇ ਓਲੰਪੀਅਨ ਸ਼ਾਹਬਾਜ਼ ਅਹਿਮਦ (ਸ਼ਾਹਿਬਾਜ਼ ਸੀਨੀਅਰ) ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 1987 ’ਚ ਲਖਨਊ ’ਚ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਕੱਪ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਬਲਬੀਰ ਸੀਨੀਅਰ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ‘ਪਲੇਅਰ ਆਫ ਦਿ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਦੀ ਟਰਾਫੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਤਰਬਿਅਤ ਦੇ ਕਾਇਲ ਹੋ ਗਏ ਸਨ। 

ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘‘ਮੈਂ ਤੱਦ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਮੈਂ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਉਹ ਮਹਾਨ ਖਿਡਾਰੀ ਹੀ ਨਹੀਂ ਬੇਹੱਦ ਨਰਮ ਅਤੇ ਬਿਹਤਰੀਨ ਇਨਸਾਨ ਵੀ ਹਨ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭੁਵਨੇਸ਼ਵਰ ’ਚ 2018 ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਆਖਰੀ ਵਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੁਲਾਕਾਤ ਹੋਈ ਅਤੇ ਉਹ ਤੱਦ ਵੀ ਬਿਲਕੁਲ ਨਹੀਂ ਬਦਲੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘ਮੈਂ ਦੁਆ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਇਹ ਦੁੱਖ ਸਹਿਣ ਕਰਨ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਮਿਲੇ। ਹਾਕੀ ਨੇ ਇਕ ਆਲਾ ਖਿਡਾਰੀ ਖੋਹ ਦਿੱਤਾ।

ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਬਿਹਤਰੀਨ ਲੈਫਟ ਹਾਫ ’ਚ ਸਾਮਲ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੈਚ ਖੇਡਣ ਵਾਲੇ ਵਸੀਮ ਅਹਿਮਦ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬਲਬੀਰ ਸੀਨੀਅਰ ਦਾ ਹਾਕੀ ਲਈ ਪਿਆਰ ਇਕ ਮਿਸਾਲ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘‘ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਬਹੁਤ ਬਹੁਤ ਮੁਰੀਦ ਹਾਂ ਅਤੇ ਹਾਕੀ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੁਹੱਬਤ ਤਾਂ ਮਿਸਾਲ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੰਨੀ ਉਪਲਬੱਧੀਆਂ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਦਰਜਾ ਕਿਸੇ ਮਹਾਨਾਇਕ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘‘ਮੈਂ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ ਤਾਂ ਮੇਰੇ ਲਈ ਉਹ ਕਿਸੇ ਹੀਰੋ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਨ ਅਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਕਈ ਪੀੜੀਆਂ ਲਈ ਰਹਿਣਗੇ।