ਬੱਦਲ ਤਾਂ ਛਾ ਰਹੇ ਪਰ ਨਹੀਂ ਪੈ ਰਿਹਾ ਮੀਂਹ...! ਜਾਣੋ ਕਿਉਂ ਗਲਤ ਸਾਬਿਤ ਹੋ ਰਹੀ IMD ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ

ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਸਕ- ਇਸ ਸਾਲ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸੂਨ ਦਾ ਮੌਸਮ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ। ਅਸਮਾਨ ਬੱਦਲ ਤਾਂ ਛਾਏ ਪਰ ਬਾਰਿਸ਼ ਦੀਆਂ ਉਮੀਦਾਂ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਚਕਨਾਚੂਰ ਹੋ ਗਈਆਂ। ਗੁਆਂਢੀ ਸੂਬਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਬਾਰਿਸ਼ ਹੋਈ ਪਰ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ 1 ਜੂਨ ਤੋਂ 9 ਜੁਲਾਈ ਤੱਕ ਆਮ ਨਾਲੋਂ 23 ਫੀਸਦੀ ਘੱਟ ਬਾਰਿਸ਼ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ।

ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਮਾਨਸੂਨ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਵਧੀਆ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ। ਆਮ ਨਾਲੋਂ 15 ਫੀਸਦੀ ਵੱਧ ਬਾਰਿਸ਼ ਹੋਈ। ਹਰਿਆਣਾ ਵਿੱਚ 32 ਫੀਸਦੀ, ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ 15 ਫੀਸਦੀ, ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿੱਚ 121 ਫੀਸਦੀ ਅਤੇ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਵਿੱਚ 22 ਫੀਸਦੀ ਵੱਧ ਬਾਰਿਸ਼ ਹੋਈ ਪਰ ਦਿੱਲੀ ਪਿੱਛੇ ਰਹਿ ਗਈ। ਆਓ ਸਮਝੀਏ ਕਿ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਬਾਰਿਸ਼ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕਿਉਂ ਅਸਫਲ ਰਹੀ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਪਿੱਛੇ ਕੀ ਕਾਰਨ ਹਨ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ- ਵੱਡੀ ਖ਼ਬਰ : 13 ਦਿਨਾਂ ਤਕ ਬੰਦ ਰਹਿਣਗੀਆਂ ਦੁਕਾਨਾਂ!

ਦਿੱਲੀ 'ਚ ਮਾਨਸੂਨ ਦੀ ਸਥਿਤੀ

ਭਾਰਤੀ ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ (IMD) ਨੇ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ ਮਾਨਸੂਨ 29 ਜੂਨ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਪਹੁੰਚ ਜਾਵੇਗਾ, ਜੋ ਕਿ ਆਮ ਤਾਰੀਖ ਤੋਂ ਦੋ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹੈ। IMD ਨੇ 6 ਜੁਲਾਈ ਤੋਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਬਾਰਿਸ਼ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਮਾਨਸੂਨ ਟ੍ਰਫ (ਜੋ ਬਾਰਿਸ਼ ਲਿਆਉਂਦਾ ਹੈ) ਮੱਧ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਉੱਤਰ ਵੱਲ ਵਧ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਪਰ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ। ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ ਹਲਕੀ ਅਤੇ ਛਿੱਟਪੁੱਟ ਬਾਰਿਸ਼ ਹੋਈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਕੁਝ ਬਾਹਰੀ ਇਲਾਕਿਆਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਨਜਫਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਦਰਮਿਆਨੀ ਬਾਰਿਸ਼ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ।

ਆਈ.ਐੱਮ.ਡੀ. ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਵਿਗਿਆਨੀ ਡਾ. ਆਰ.ਕੇ. ਜੇਨਾਮਣੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੌਨਸੂਨ ਟ੍ਰੈਫ਼ ਕੁਝ ਘੰਟਿਆਂ ਲਈ ਹੀ ਦਿੱਲੀ ਉੱਤੇ ਸਰਗਰਮ ਰਿਹਾ। ਫਿਰ ਇਹ ਉੱਤਰ ਵੱਲ ਪੰਜਾਬ ਵੱਲ ਵਧਿਆ। ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਟ੍ਰੈਫ਼ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ 150 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ, ਅਗਲੇ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਚੰਗੀ ਬਾਰਿਸ਼ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਘੱਟ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ- ਪੈਟਰੋਲ 8 ਤੇ ਡੀਜ਼ਲ 10 ਰੁਪਏ ਹੋਇਆ ਮਹਿੰਗਾ, ਨਵੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਲਾਗੂ

ਕਿਉਂ ਨਾਕਾਮ ਹੋ ਰਹੀ ਮੀਂਹ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ?

ਦਿੱਲੀ ਵਰਗੇ ਵੱਡੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਮੀਂਹ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕਰਨਾ ਆਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਆਈਐੱਡੀ ਦੀਆਂ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀਆਂ ਕਈ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਸਹੀ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸਥਾਨਕ ਅਤੇ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਮੌਸਮੀ ਕਾਰਕ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

1. ਸ਼ਹਿਰੀ ਗਰਮੀ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ (ਅਰਬਨ ਹੀਟ ਆਈਲੈਂਡ)

ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਸ਼ਹਿਰੀਕਰਨ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਉੱਚੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ, ਸੜਕਾਂ ਅਤੇ ਕੰਕਰੀਟ ਦੀਆਂ ਸਤਹਾਂ ਨੇ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਗਰਮ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਅਰਬਨ ਹੀਟ ਆਈਲੈਂਡ (UHI) ਪ੍ਰਭਾਵ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਅਤੇ ਪੂਰਬੀ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਤਾਪਮਾਨ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਨਾਲੋਂ 2°C ਤੋਂ 9°C ਵੱਧ ਹੈ।

UHI ਦਾ ਬਾਰਿਸ਼ 'ਤੇ ਅਸਰ : ਗਰਮ ਸਤਹਾਂ ਹਵਾ ਨੂੰ ਗਰਮ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਥਾਨਕ ਹਵਾ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਹ ਅਤੇ ਬੱਦਲਾਂ ਦੇ ਗਠਨ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਬਾਰਿਸ਼ ਨੂੰ ਰੋਕ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਮੋੜ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਸੰਘਣੇ ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਬਾਰਿਸ਼ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ।

ਪਾਣੀ ਦੀ ਕਮੀਂ : ਕੰਕਰੀਟ ਦੇ ਕਾਰਨ ਮੀਂਹ ਦਾ ਪਾਣੀ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਪਾਣੀ ਦੀ ਕਮੀ ਹੋਰ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ- ਸਰਕਾਰੀ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਦੀਆਂ ਲੱਗਣਗੀਆਂ ਮੌਜਾਂ! ਜਲਦ ਮਿਲੇਗਾ ਵੱਡਾ ਤੋਹਫ਼ਾ

2. ਮਾਨਸੂਨ ਟ੍ਰਫ ਦਾ ਰਸਤਾ ਬਦਲਣਾ

ਮਾਨਸੂਨ ਟ੍ਰਫ ਇੱਕ ਮੌਸਮੀ ਰੇਖਾ ਹੈ ਜੋ ਮੀਂਹ ਲਿਆਉਣ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲ ਇਹ ਟ੍ਰਫ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਉੱਪਰ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਜਲਦੀ ਹੀ ਉੱਤਰ (ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ) ਵੱਲ ਚਲਾ ਗਿਆ। ਜਦੋਂ ਟ੍ਰਫ ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਮੀਂਹ ਪੈਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਘੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਆਈਐੱਮਡੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਟ੍ਰਫ ਦੇ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਇਸ ਤਬਦੀਲੀ ਕਾਰਨ, ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਮੀਂਹ ਪੈਣ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਗਲਤ ਸਾਬਤ ਹੋਈ।

3. ਪੱਛਮੀ ਗੜਬੜੀ

ਪੱਛਮੀ ਗੜਬੜ ਭੂਮੱਧ ਸਾਗਰ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਮੌਸਮੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮੀਂਹ ਲਿਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਸਾਲ ਇਹ ਗੜਬੜ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਉੱਤਰ ਵੱਲ ਲੰਘੀਆਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਉੱਤਰਾਖੰਡ। ਡਾ. ਜੇਨਾਮਣੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੜਬੜੀਆਂ ਦਾ ਦਿੱਲੀ 'ਤੇ ਘੱਟ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਿਆ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਮੀਂਹ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਘੱਟ ਸੀ।

4. ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਅਤੇ ਮੌਸਮ ਦੀ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤਤਾ

ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਨੇ ਮੌਸਮ ਨੂੰ ਹੋਰ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਆਈਐੱਮਡੀ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਮੌਤੂੰਜੈ ਮਹਾਪਾਤਰਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਕਾਰਨ ਮੌਸਮ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਦਾ ਸਮਾਂ ਘੱਟ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਜਿੱਥੇ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਭਾਰੀ ਮੀਂਹ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਸੀ, ਹੁਣ ਇਹ ਸਮਾਂ ਡੇਢ ਦਿਨ ਰਹਿ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਦਿੱਲੀ ਵਰਗੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਹੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।

5. ਸਥਾਨਕ ਮੌਸਮ ਦੀ ਜਟਿਲਤਾ

ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਮੌਸਮ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਪੈਮਾਨੇ 'ਤੇ ਬਦਲਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਮੀਂਹ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਦੂਜਾ ਖੇਤਰ ਸੁੱਕਾ ਰਹਿ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, ਮੰਗਲਵਾਰ (8 ਜੁਲਾਈ) ਨੂੰ, ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਮੰਗੇਸ਼ਪੁਰ ਵਿੱਚ 2 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਮੀਂਹ ਪਿਆ, ਪਰ ਬਾਕੀ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ ਕੋਈ ਮੀਂਹ ਨਹੀਂ ਪਿਆ। ਅਜਿਹੇ ਸਥਾਨਕ ਭਿੰਨਤਾਵਾਂ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮੁਸ਼ਕਲ ਬਣਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ- ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਲੱਗ ਗਈਆਂ ਮੌਜਾਂ! ਹੁਣ 10 ਜੁਲਾਈ ਤੱਕ ਬੰਦ ਰਹਿਣਗੇ ਸਕੂਲ

ਕੀ ਦਿੱਲੀ 'ਚ ਜਲਦ ਹੋਵੇਗੀ ਭਾਰੀ ਬਾਰਿਸ਼?

ਆਈਐੱਮਡੀ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ ਕਿ 3 ਤੋਂ 10 ਜੁਲਾਈ ਤੱਕ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਮੌਨਸੂਨ ਟ੍ਰਫ਼ ਆਮ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਰਹੇਗਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਬਾਰਿਸ਼ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵੱਧ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ, ਭਾਰੀ ਬਾਰਿਸ਼ ਦੀ ਉਮੀਦ ਘੱਟ ਹੈ।

ਮੌਸਮ ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਸ਼ਵਰੀ ਤਿਵਾੜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੌਨਸੂਨ ਟ੍ਰਫ਼ ਉੱਤਰ ਵੱਲ ਵਧਣ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਗੜਬੜ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕਾਰਨ, ਪੰਜਾਬ, ਹਰਿਆਣਾ ਅਤੇ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਬਾਰਿਸ਼ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ, ਪਰ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਇਸਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਘੱਟ ਹੈ।

ਆਈਐੱਮਡੀ ਨੇ 9 ਜੁਲਾਈ ਲਈ ਪੀਲਾ ਅਲਰਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਹਲਕੀ ਤੋਂ ਦਰਮਿਆਨੀ ਬਾਰਿਸ਼ ਅਤੇ ਗਰਜ ਨਾਲ ਮੀਂਹ ਪੈਣ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਪਰ ਭਾਰੀ ਬਾਰਿਸ਼ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਅਜੇ ਵੀ ਘੱਟ ਹੈ।

ਕੀ ਹੈ ਹੱਲ

ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਮੀਂਹ ਦੀ ਘਾਟ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਦੀ ਅਸਫਲਤਾ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਕੁਝ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ...

ਸ਼ਹਿਰੀਕਰਨ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨਾ: ਸ਼ਹਿਰੀ ਗਰਮੀ ਟਾਪੂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ, ਦਿੱਲੀ ਨੂੰ ਹਰੇ ਭਰੇ ਪਾਰਕਾਂ, ਸ਼ਹਿਰੀ ਜੰਗਲਾਂ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਸਰੋਤਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।

ਬਿਹਤਰ ਮੌਸਮ ਮਾਡਲ: ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਨੂੰ ਅਜਿਹੇ ਮਾਡਲ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਜੋ ਸਥਾਨਕ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਮੌਸਮ ਦੀ ਗੁੰਝਲਤਾ ਨੂੰ ਸਮਝ ਸਕਣ।

ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਤ ਕਰੋ: ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ, ਕਾਰਬਨ ਨਿਕਾਸ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣਾ ਅਤੇ ਟਿਕਾਊ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ- IND vs ENG : 'ਟੀਮ ਇੰਡੀਆ' ਨੇ ਸੀਰੀਜ਼ ਵਿਚਾਲੇ ਹੀ ਬਦਲ'ਤਾ ਕਪਤਾਨ